Polskie zbrojne wystąpienia na tyłach niemieckiego frontu latem 1944
 |
mosiężny orzełek Armii Krajowej, bity w latach 1942-1945
(fot. pl.wikipedia.org) |
17-12-2013
Kadra dowódcza BCH, która w większości składała się z wrześniowych podoficerów nie była dostatecznie przygotowana do dowodzenia zwerbowanymi ochotnikami. Natomiast AK w swoich szeregach mniej liczna to jednak posiadała duży procent oficerów, podchorążych i podoficerów, a więc ludzi obytych z wyszkoleniem wojskowym i bronią.
Od roku 1943 rozpoczęło się scalanie AK i BCH też rozbudowa struktur terytorialnych. Bardziej wyrobieni partyzanci z oddziałów BCH poczęli przechodzić pod dowództwo AK. Odbywało się to z różnym skutkiem. Bataliony Chłopskie w czasie II Wojny Światowej stanowiły poważną silę nie tylko militarną ale i polityczną, która mogła posłużyć do przejęcia władzy w nowym powojennym państwie.
Natomiast rząd Polski na emigracji w Londynie, Sztab AK -ZWZ, był przekonany, że wyzwolenie kraju będzie możliwe dzięki demonstracji zbrojnej, takie działanie miano osiągnąć przez zaatakowanie straży tylnych Wehrmachtu w ostatniej chwili przed wkroczeniem wojsk radzieckich. Utworzona na obszarze wyzwolonym przez AK i BCH administracja, urzędy, instytucje miały sprawować władze w imieniu Rządu Ladyńskiego miał być to sygnał dla dowódców radzieckich, że są tylko gośćmi.
 |
Odznaka AK przyznawana za udział w akcji "Burza"
(fot. pl.wikipedia.org) |
Niebezpieczeństwo, które rodziło się dla ludności cywilnej wskutek zbrojnego wystąpienia w roku 1944 było bardzo wysokie. Rząd w Londynie obawiał się, że Armia Radziecka razem z siłami polskiej lewicy doprowadzi do wywołania wojny domowej i rozlewu braterskiej krwi.
Lato 1944 roku pokazało, że AK, BCH, AL wraz z Armią Czerwoną może współpracować na szczeblu taktycznym. Pomimo różnic politycznych trzy wielkie polskie organizacje zbrojne na tyłach Wehrmachtu toczyły na wielkim obszarze Polski wielką partyzancką bitwę, która przyspieszała tempo marszu Armii Czerwonej. AK-owskie plany szybko traciły sens gdyż Sowieci dość mocno angażowali się w objęcie władzy przez obóz ideologicznie przyjazny.
Obszar Rzeczpospolitej Kazimiersko - Proszowickiej, w którego skład wchodziły zgrupowania AK, BCH, AL, to teren wzorcowego współdziałania formacji zbrojnych, które potrafiły wiązać walką niemieckie oddziały. Rzeczpospolita Partyzancka odegrała w żołnierskim żargonie rolę strategiczną oczywiście nie dla Polaków lecz dla Sowietów gdyż powstanie, które tu wybuchło spontanicznie sprawiło, że wojska Armii Radzieckiej zamiast wykorzystać szansę i ścigać przeciwnika przy wsparciu oddziałów polskiego podziemia umocniła swoje pozycje na przyczółku Baranowsko-Sandomierskim.
Niedoceniana przez dowództwo radzieckie Rzeczpospolita Kazimiersko - Proszowicka pozostawiona sama sobie skończyła swój żywot po kilkunastu dniach. U jej kresu niektóre z oddziałów AL mocno krwawiły przedostając się przez Wisłę na stronę radziecką, a oddziały AK, BCH rozwiązywane kończyły swój żywot w leśnych ostępach.
Postanowienia które zapadały w kręgach Polski podziemnej w czasie II Wojny Światowej w przedwojennym województwie kieleckim odwoływały się do polityki kreowanej przez kilka osób:
 |
generał Sikorski
(fot. pl.wikipedia.org) |
Generał Władysław Sikorski (1881-1943)
Naczelny Wódz Polskich Sił Zbrojnych i niestrudzony adwokat sprawy polskiej na europejskiej i światowej scenie dyplomatycznej. Był zwolennikiem ponownego nawiązania stosunków dyplomatycznych pomiędzy Polską a ZSRR, które zostały zerwane po wspólnej z Niemcami inwazji Związku Radzieckiego na Polskę w 1939. Jednak w kwietniu 1943 Józef Stalin zerwał stosunki dyplomatyczne z polskim rządem na uchodźstwie. Zostało to spowodowane przez żądanie Sikorskiego, aby Międzynarodowy Czerwony Krzyż zbadał sprawę zbrodni katyńskiej. Władysław Sikorski zginął 4 lipca 1943 w katastrofie samolotu, który rozbił się zaraz po starcie z lotniska na Gibraltarze.
 |
generał Kamiński
(fot. dws-xip.pl) |
Franciszek Kamiński ps. "Olsza", "Zenon", "Trawiński" (1902-2000)
Z jego inspiracji powołano w powiatach: pińczowskim, opatowskim, sandomierskim i iłżeckim pierwsze komórki konspiracyjne Stronnictwa Ludowego "Roch". Pełnił wówczas funkcję łącznika pomiędzy rodzącą się kielecką organizacją SL a Centralnym Kierownictwem Ruchu Ludowego. Wchodził też w skład kierownictwa wojewódzkiego "Rocha".
Opowiadał się za włączeniem chłopów do działalności Związku Walki Zbrojnej. Jednakże niechętny stosunek do ludowców ze strony kadry dowódczej ZWZ sprawił, że zaistniała konieczność powołania odrębnej organizacji zbrojnej ruchu ludowego.
Z propozycją taką Franciszek Kamiński wystąpił do CKRL już na początku 1940 r. Centralne Kierownictwo Ruchu Ludowego powierzyło mu opracowanie doktryny wojskowej ruchu ludowego na czas wojny i przygotowanie odpowiednich dokumentów do powołania chłopskiej organizacji wojskowej. W połowie sierpnia tegoż roku Franciszek Kamiński zgłosił swą koncepcję utworzenia Straży Chłopskiej, (później organizacja ta przybrała nazwę Bataliony Chłopskie).
 |
Bolesław Michał Nieczuja-Ostrowski
fot. ipn.gov.pl) |
Bolesław Michał Nieczuja-Ostrowski (1907-2008)
Już październiku 1939 r. działał w konspiracji - najpierw we Lwowie, gdzie organizował "Polską Organizację Lwów", a następnie został z ramienia ZWZ Komendantem Miasta Lwowa. Tropiny przez NKWD uciekł do Krakowa, gdzie w kwietniu 1940 r. został szefem uzbrojenia i organizatorem produkcji konspiracyjnej broni Okręgu ZWZ- AK Kraków kryptonim "Ubezpieczalnia".
Od sierpnia 1943 r. w randze majora pełnił obowiązki inspektora Inspektoratu Rejonowego AK kryptonim "Michał-Maria" (Miechów, Olkusz, Pińczów). W lipcu 1944 r. został mianowany dowódcą 106 Dywizji Piechoty AK kryptonim "Dom", utworzonej w ramach Inspektoratu "Maria" obok Krakowskiej Brygady Kawalerii i wielu pomniejszych jednostek do zadań specjalnych. Działania wojenne zakończył w stopniu podpułkownika ze starszeństwem od 11 listopada 1944 roku.
Poniżej prezentuje w formie tabel stany organizacyjne członków BCH scalonych z AK w obwodach Miechów i Pińczów - rok 1944:
Liczba członków scalonych z AK w pierwszym półroczu 1944 roku
Stan organizacyjny BCH scalonych z AK
w pierwszym półroczu 1944 roku
Stan przeszkolenia wojskowego przed 1939 rokiem w procentach
opracowanie: Paweł Staniszewski
ŹRÓDŁA, BIBLIOGRAFIA:
- Janusz Gmitruk; Konspiracyjny ruch ludowy na kielecczyźnie; wydanie II; Warszawa 1985
- Alina Fitowa; Bataliony Chłopskie w Małopolsce 1939-1945. Działalność organizacyjna polityczna i zbrojna
- dws-xip.pl?
- pl.wikipedia.org
- ipn.gov.pl
|
