Bataliony Chłopskie w sieci łączności i kolportażu
 |
Krzyż Batalionów Chłopskich
(fot. pl.wikipedia.org) |
14-03-2014
Sieć łączności i kolportażu w tym prasy i druków w czasie II Wojny Światowej miała ważne znaczenie zarówno dla faszystów jak też państw walczących z faszyzmem. Przykładem jest niemiecka maszyna szyfrująca nazwana ENIGMĄ, którą rozszyfrowali Polacy (Marian Rejewski, Jerzy Różycki, Henryk Zagalski). Anglicy nazywali ją ULTRA ze względu na najwyższy stopień utajnienia faktu złamania kodu jakim szyfruje ENIGMA.
Złamanie szyfru można porównać do włamania się do obcego domu by móc pozyskać informacje o jego domownikach, a gdy zajdzie taka potrzeba by te informacje mogły wyjść na jaw. Współcześnie wiele osób, państw zajmuje się rozszyfrowywaniem, podsłuchiwaniem łamaniem kluczy dostępu do informacji objętych tajemnicami. Współcześnie na miano państwa przodującego w podsłuchach wyrosło USA, a to dzięki Edwardowi Snowdenowi.
Podsłuch od wieków był bardzo groźnym narzędziem w walce z przeciwnikiem. Tym, którym udawadnia się podsłuch lub kolportaż tajnych materiałów wymierza się sankcje karne, nazywa się ich szpiegami w wielu krajach Świata taki proceder karany jest śmiercią.
Natomiast w czasach II Wojny Światowej łączność i kolportaż w organizacjach AK, BCh, AL odgrywał ważne znaczenie. Podzielony był na szczeble centralne, wojewódzkie, powiatowe, gromady. Instrukcje, którymi posługiwali się młodzi ludzie i nie tylko mężczyźni, nastoletni żołnierze, ochotnicy oddani sprawie Polskiej to oni dzieli szlaki łączności, obowiązki, zakres czynności, punkty kontaktowe w województwach, powiatach, gminach.
 |
opaski BCh - opaski naramienne żołnierzy Batalionów Chłopskich i członkiń Ludowego Związku Kobiet oraz sztance metalowe
(fot. mhprl.pl) |
W powiecie pińczowskim łączność zorganizowano w roku 1941. Centralnym punktem łączności dla powiatu był dom pani Felicji Kowalskiej w Kazimierzy Wielkiej. Pani Felicja była działaczką ludową. Prasa konspiracyjna docierała tu szlakiem przez Busko i Pasturkę. Podobne punkty tylko, że gminne, wiejskich gromad były rozmieszczone w większości miejscowości Powiatu Proszowickiego. Prowadzili je ludzie "...zakorzenieni z konspiracji lat 1914-18" powiązani dawną "...organizacyjną siecią" werbowani "...w następstwie jednej rozmowy przy drodze, nie zsiadając nawet z roweru".
Należy tez wspomnieć w tym artykule, o kolejce wąskotorowej, która łączyła Pińczów z Kazimierzą Wielką, Działoszycami, Skalbmierzem, Wiślicą, Cudzynowicami, Proszowicami... . To ona odgrywała pierwszo planowe miejsce w szybkości przekazywania meldunków, prasy konspiracyjnej.
Osoby które decydowały się przeciwdziałać hitlerowcom i uczestniczyć w sieci łączność i kolportażu dużo ryzykowały. Warto zaznaczyć, że drogą łączności docierały meldunki, instrukcje, druki prasy konspiracyjnej, ustalano dogodne miejsca do zrzutów broni, miejsca schronienia dla poszukiwanych, a niebezpiecznych dla okupanta Polaków, pilotów zestrzelonych brytyjskich samolotów także i Żydów.
Szlaki kolportażu i łączności były znane tylko wąskiemu gronu osób, a i ci, którzy tworzyli ich nowe odgałęzienia w II Wojnie Światowej byli zdani na łaskę i niełaskę losu. W okręgu VI BCh (okręgu krakowskim) łączność rozwinęła się dzięki: Wojciechowi Jakiełce "Wojtek", "Żmija", "Żegota"; Janowi Mazurkowi "Jaś", "Wojnar".
Należy w tym artykule wspomnieć osobę Marii Maniakówny. Jej osoba przeszła do panteonu łączności i kolportażu BCh w czasie II Wojny Światowej jako najwybitniejsza działaczka ruchu ludowego. Jej biogram znajduje się w dziale Ludzie Ziemi Proszowskiej (Proszowickiej) TUTAJ.
opracowanie: Paweł Staniszewski
ŹRÓDŁA, BIBLIOGRAFIA:
- Janusz Gmitruk; Konspiracyjny ruch ludowy na kielecczyźnie; wydanie II; Warszawa 1985
- mhprl.pl,
- gross-rosen.eu,
- pl.wikipedia.org,
|
