Historyczna ''dawność''

facebook

Dzisiaj jest sobota, 23 listopada 2024 r. (328 dzień roku) ; imieniny:

serwis

wydarzenia

informacje

skarby Ziemi Proszowskiej

tv.24ikp.pl

W.Nowiński - wrześniowe...

Magda K.-G. - prawo dla...

serwis IKP / działy autorskie / historia z Pawłem / Historyczna ''dawność''

Historyczna ''dawność''

Trasa mongolskiego najazdu na Polskę w 1241 roku >(źródło: pl.wikipedia.org)

13-03-2015

     Ludzie od wieków aby realizować swoje potrzeby zmuszani są do migracji. W ten sposób realizują z różnym powodzeniem swoje marzenia. Wszystko po to aby przybliżyć się do dużych ośrodków życia i uczestniczyć w bycie bardziej lub mniej rozwiniętym. Wieki temu basen Morza Śródziemnego stanowił teren, który dawał impulsy rozwojowe dla ludzi, wspólnot etnicznych oraz religijnych.

     Natomiast od zawsze warunki naturalne utrudniały kontakty i wymianę informacji ze światem np. Góry, brak mostu, który mógłby łączyć dwa brzegi.

     Ludy słowiańskie przed wiekiem X pozostawały na uboczu świata antycznego to powodowało, że narastały doświadczenia, nawyki, wzbogacenia w języku mówionym potem i pisanym. W wieku V-VII n.e. po wielkich migracjach słowiańszczyzna coraz bardziej się dzieliła podróżnik Ibrahim ibn Jakub z pochodzenia Żyd tak opisuje kraje słowiańskie Gdyby nie ich niezgoda, wywołana mnogością rozwidleń ich gałęzi i podziałów na szczepy żaden lud nie zdołał by im sprostać w sile.

     Dopiero X wiek począł teren Polski ciągnąć ku kulturze zachodu, losy polski splatały się z państwem wielkomorawskim, dziedzictwem karolińskim. Decyzja o chrystianizacji Naszej Ojczyzny otworzyła drzwi na Zachód Europy. Następowało przystosowanie stosunków do modeli i wzorców chrześcijańskich i zachodnich. Te drugie wzorce dzieliły się na germańskie i romańskie. To właśnie one spowodowały że w Polsce pojawiły się zakony, misje, kościoły dwory książąt, królów, polityka władców, sztuka pisania litery łacińskiej, greckiej oraz sztuka bicia monet.

(źródło: Kultura Polski Średniowiecznej X-XIII wieku)

     Polska w XII wieku coraz trwalej adaptowała wzorce łacińskie które formowały polska kulturę, historię. Warto tu wspomnieć kanclerza Leszka Białego 1206-1218 biskupa Iwo Odrowąża i jego akcje misyjne. Henryka Sandomierskiego uczestnika krucjat lub Jaksę z Miechowa. Rozwijało się rzemiosła też wojenne które służyło wojom, rycerzom których utożsamiano z walką w słusznej sprawie.

     Wiek XIII przyniósł dla Polski najazd mongolski do pierwszego doszło w roku 1241. Powiat Proszowicki w dniach od 21 marca do 1 kwietnia 1241 roku stał się miejscem koncentracji rycerstwa polskiego w okolicach Skalbmierza po przegranej bitwie pod Chmielnikiem. Natomiast pomiędzy Krakowem, Proszowicami i Koszycami koncentrowały się wojska mongolskie pod wodzą wnuka samego Czyngischana o imieniu Ordu. To nie przypadek, że do koncentracji doszło w granicach Ziemi Proszowskiej gdyż w XIII wieku Ziemia ta stanowiła tereny o wyraźnej przewadze pól i łęgów.

     Wielkie migracje to kolonizacja tych ziem. Doszło do niej w XIII wieku po najeździe Tatarów. Masowy import informacji wraz z ludźmi obsługiwał obszary kościelne, dworskie i siedzib rycerskich. Na tereny Ziemi Proszowickiej następowały migracje z Saksonii, Bawarii, Frankonii nie można zapominać o Czechach, Węgrach. Migrujący ludzie przynosili rzemiosło, uprawę roli, rękopisy zwłaszcza liturgiczne. Polska aby się rozwijać w XIII wieku musiała przyjmować zachodnie rozwiązania.

     Chrystianizacja, która się upowszechniała w średniowieczu przyjmowała i przyswajała skrawki wierzeń i praktyk, które miały szybciej niszczyć pogaństwo i wzmacniać system kontroli nad społeczeństwem. W ten sposób masy ludzi przyjmowały obyczaje i praktyki, na które monopol miał kościół np. słowo pisane.

     Następowała koncentracja ludzi wokół więzi krwi, którą kościół nazywał rodziną, podobnie rzecz się miała z wyobrażeniem ziemskiego świata wartości i woli walki, to ideał rycerza często związany z powinnością zakonną.

     Takie modele wypracowanej przestrzeni związane z horyzontem lokalnym, z zaufaniem bądź też i nie do swoich sąsiadów, z postrzeganiem wymiaru świata i świadomości, organizacji stosunków wojennych, migracji ludzi, krążenia informacji sprawił, że człowiek średniowiecza zaczął nazywać granice przestrzeni w której się poruszał np. Ziemia Proszowska, Filipowice, Rachwałowice, Włostowice. To nic innego jak wytwór nazw z zasad słowotwórczych naszych praojców, za którymi przemawia histeryczna dawność, a która jest upamiętniona nazwami wielu miejscowości.

opracowanie: Paweł Staniszewski