Refleksja nad wolnością, tożsamością i przyszłością Polski
 |
| (źródło: jaslo4u.pl) |
Proszowice, 8-11-2024
Dzień 11. listopada to jedno z najważniejszych świąt narodowych w Polsce. To dzień, który przypomina o odwadze i determinacji pokoleń Polaków, które walczyły, aby nasza ojczyzna mogła być wolna i niezależna. W 1918 roku, po 123 latach zaborów, Polska odzyskała niepodległość, a 11 listopada stał się symbolicznym początkiem nowej ery, która przyniosła upragnioną wolność.
Święto to, skłania nas do głębokiej refleksji nad znaczeniem wolności, naszej tożsamości narodowej i odpowiedzialnością, którą niesiemy za przyszłe pokolenia. Wolność to wartość a zarazem dar, który w polskiej historii ma szczególne miejsce. Jest czymś, czego Polacy nie dostali za darmo - była wywalczona przez pokolenia, które nie zgodziły się na życie w poddaństwie.
Jak powiedział Jan Paweł II: Wolność nie jest dana raz na zawsze. Trzeba ją stale zdobywać na nowo, bo przychodzi przez każdą chwilę życia. Wolność nie jest zatem czymś, co możemy uznać za trwałe; wymaga ona troski, zaangażowania i gotowości do obrony. Historia pokazuje, że wolność nie jest jedynie stanem zewnętrznym, ale także głębokim procesem wewnętrznej przemiany, zarówno jednostek, jak i całych narodów.
Dla Polski wolność miała szczególną wartość, ponieważ przez ponad sto lat zaborów była ona marzeniem, pragnieniem i źródłem siły. Polacy, pozbawieni niepodległego państwa, przeszli długą i trudną drogę pełną powstań, zrywów narodowych, ale także cierpliwego oporu, który pozwolił zachować tożsamość narodową, język i kulturę.
To nie tylko walka o suwerenność terytorialną, ale też głęboka walka duchowa i moralna, która przetrwała i dała Polakom siłę do odbudowy własnego państwa. Święto Niepodległości to NASZE "JA", to też czas refleksji nad polską tożsamością narodową.
Historia naszej niepodległości to nie tylko seria bitew, ale również wielki proces, w którym Polacy musieli zrozumieć, kim są jako naród. Rozbiory, powstania i kolejne zrywy budowały nie tylko poczucie wspólnoty, ale także kształtowały zbiorową tożsamość opartą na wartościach takich jak solidarność, sprawiedliwość, godność i niezależność.
W momentach próby, gdy nadzieja na wolność wydawała się odległa, Polacy sięgali do swoich korzeni, kultywując dziedzictwo przodków i pielęgnując wartości, które były źródłem ich siły. Tak powstała silna więź, która opierała się na głębokim poczuciu przynależności do wspólnoty, dążącej do czegoś większego niż indywidualne dobro.
To właśnie ta tożsamość narodowa była jednym z fundamentów, które umożliwiły odzyskanie niepodległości i odnowę państwa polskiego po 1918 roku. Odzyskanie wówczas niepodległości było dla Polski zarówno spełnieniem marzeń, jak i początkiem trudnej drogi odbudowy państwa.
Po odzyskaniu niepodległości w 1918 roku Polska znalazła się w wyjątkowo trudnej sytuacji. Trzy zabory - rosyjski, pruski i austriacki - różniły się od siebie nie tylko pod względem systemów administracyjnych, ale także prawnych, gospodarczych i społecznych. Każdy zaborca przez ponad sto lat wprowadzał własne zasady i normy, które często były ze sobą sprzeczne. Aby zjednoczyć kraj, Polska musiała zintegrować te trzy różne organizmy w jeden, sprawnie działający aparat państwowy.
Proces scalania rozpoczęto od unifikacji systemów prawnych, administracyjnych i szkolnictwa. Przykładem ogromnych różnic były choćby systemy miar i wag oraz różne waluty obowiązujące na poszczególnych obszarach - korony w zaborze austriackim, marki w zaborze pruskim i ruble w zaborze rosyjskim. Jednym z pierwszych wyzwań było również zjednoczenie wojska, które wcześniej służyło w armiach zaborczych i posiadało różne tradycje, sprzęt oraz struktury organizacyjne.
Równie istotnym aspektem było zjednoczenie gospodarki. Każdy z trzech zaborów był na innym poziomie rozwoju gospodarczego: zabór pruski był najbardziej uprzemysłowiony, austriacki obejmował biedniejsze i bardziej zacofane tereny, natomiast zabór rosyjski charakteryzował się stosunkowo słabym rozwojem infrastruktury. Polska musiała więc zbudować jednolitą sieć komunikacyjną, zmodernizować przemysł i rolnictwo oraz stworzyć wspólną walutę - złotego. Nie mniej istotne było także kształtowanie tożsamości narodowej i poczucia wspólnoty wśród Polaków, którzy przez ponad sto lat żyli pod różnymi zaborami, często odcięci od siebie nawzajem. Proces integracji, zarówno politycznej, jak i społecznej, stanowił więc jeden z największych sukcesów odrodzonej Polski, która w krótkim czasie zdołała przezwyciężyć różnice wynikające z historii zaborów i stworzyć suwerenne, nowoczesne państwo.
Był to czas intensywnej pracy i wysiłku, aby zbudować społeczeństwo oparte na wartościach wolności, solidarności i odpowiedzialności. Jednak burzliwy XX wiek wystawił Polskę na kolejne próby. Po odzyskaniu niepodległości przyszedł czas na wojnę polsko-rosyjską 1919-1921, II wojnę światową i lata okupacji oraz represji sowieckich.
Po II wojnie światowej Polska znalazła się w strefie wpływów Związku Radzieckiego, co przyniosło narzucony system komunistyczny i związane z nim ograniczenia polityczne, gospodarcze oraz społeczne. Lata powojenne były dla Polaków czasem niełatwej rzeczywistości, w której próby walki o wolność i suwerenność przyjmowały formy oporu wobec komunistycznego reżimu. Represje, cenzura i brak wolności słowa były codziennością, a wszelkie próby sprzeciwu wobec systemu często kończyły się represjami i prześladowaniami.
Jednym z najważniejszych momentów w tej walce o wolność był wybór Karola Wojtyły na papieża w 1978 roku. Jako papież Jan Paweł II stał się duchowym przywódcą i symbolem nadziei dla Polaków oraz dla innych narodów poddanych reżimowi komunistycznemu. Jego pielgrzymka do Polski w 1979 roku zjednoczyła naród i umocniła poczucie wspólnoty, dodając odwagi do otwartego wyrażania niezadowolenia z sytuacji politycznej.
Właśnie w tym duchu sprzeciwu wobec narzuconego systemu narodził się ruch "Solidarność", założony w 1980 roku jako niezależny związek zawodowy. "Solidarność" stała się czymś więcej niż tylko związkiem - była ruchem społecznym, który zrzeszał miliony Polaków, domagając się demokratycznych reform i praw pracowniczych. Dzięki "Solidarności" i wsparciu społeczeństwa polskiego, a także duchowemu wsparciu ze strony Jana Pawła II, Polska ostatecznie odzyskała suwerenność. Ruch ten odegrał kluczową rolę w obaleniu komunizmu, nie tylko w Polsce, ale także w całej Europie Środkowo-Wschodniej, stając się symbolem dążenia do wolności i samostanowienia.
W 1989 roku, w wyniku rozmów Okrągłego Stołu, Polska wkroczyła na drogę demokracji, a "Solidarność" przeszła do historii jako siła, która doprowadziła do zmiany ustroju. Dziś, w pełni suwerennej Polsce, Święto Niepodległości przypomina, że wolność nie jest czymś danym raz na zawsze. Żyjemy w świecie, gdzie zmieniające się zagrożenia - polityczne, gospodarcze, ideologiczne - mogą w każdej chwili podważyć naszą niezależność.
Wolność wymaga więc stałego zaangażowania, rozwoju silnego społeczeństwa obywatelskiego, przestrzegania rządów prawa, oraz pielęgnowania wspólnych wartości i demokratycznych instytucji. Aby wolność mogła przetrwać i służyć przyszłym pokoleniom, musimy być świadomi jej kruchości i gotowi do obrony. Historia pokazuje, że wolność może być wystawiona na próbę w każdej chwili.
11 listopada to nie tylko święto narodowe, to dzień, który przypomina o wartości wolności, którą należy pielęgnować. Przypomina o odpowiedzialności wobec tych, którzy byli przed nami i o tych, którzy przyjdą po nas.
Przyszłość może przynieść kolejne wyzwania i wymagać poświęceń, ale pamięć o doświadczeniach i lekcjach z przeszłości daje Polsce siłę i świadomość, że wolność jest cennym dziedzictwem, które musimy przekazać następnym pokoleniom. Polska historia uczy nas, że wolność jest skarbem, który należy pielęgnować każdego dnia. Jest nie tylko wspomnieniem walk i poświęceń, ale żywym fundamentem społeczeństwa.
11 listopada to dzień, w którym cała Polska zatrzymuje się, by uczcić pamięć o tych, którzy walczyli o wolność i refleksję nad tym, jak pielęgnować i chronić to, co najważniejsze.
opracowanie: Paweł Staniszewski
ŹRÓDŁA, BIBLIOGRAFIA:
- Norman Davies; Historia Polski
- Boje Polskie 1939-1945 - Przewodnik Encyklopedyczny
- Jan Paweł II; Pamięć i Tożsamomość
- Ksawery Pruszyński; Trębacz z Samarkandy
- jaslo4u.pl
|
