Marcin z Wrocimowic. Kopiec Marcina - odc. 14

(fot. ikp)
Radziemice, 20-12-2017

Ekstremalna Droga Krzyżowa Szlakiem św. Jakuba 2016

     W dniu 11 kwietnia 2016 roku odbyła się nocna wędrówka Małopolskim, Szlakiem św. Jakuba ze Skalbmierza do Zielenic, kościoła parafialnego p. w. Niepokalanego Poczęcia NMP. Uczestniczyło około 200 pielgrzymów. Była to ekstremalna, nocna pielgrzymka Drogi Krzyżowej przy świetle lampionów i pochodzi o łącznej długości 25 km przez następujące miejscowości: Niezwojowice, Pałecznicę, Wrocimowice. Pielgrzymka zakończyła się w Zielnicach o godzinie 5. rano, skąd busy zabrały uczestników w drogę powrotną.

Nocna Droga Krzyżowa Szlakiem św. Jakuba 2016

     W dniu 18 marca 2016 roku zorganizowana została pielgrzymka dla upamiętnienia 1050. rocznicę Chrztu Polski, z Czarnocina do Pałecznicy w diecezji kieleckiej. Pątnicy przemierzali trasę przez Kobylniki, Skalbmierz, Tępoczów­Rędziny i Niezwojowice, aby po przebytych 25 km dotrzeć do kościoła św. Jakuba w Pałecznicy.

     Uczestniczyło w niej około 400 pielgrzymów, ze Skalbmierza, liczne grupy m.in. z Kazimierzy Wielkiej, z Pałecznicy, z Miechowa oraz mniejsze grupki z Kielc, Krakowa, Buska­Zdroju, Pińczowa, Krosna, Jasła.

     Pomysłodawcą i organizatorem pielgrzymki Nocnej Drogi Krzyżowej Szlakiem św. Jakuba był proboszcz parafii p.w. św. Jana Chrzciciela w Skalbmierzu, gdzie w kolegiacie o północy odprawiono Mszę św. Kulminacyjnym aktem było wspomnienie 1050­lecia Chrztu Polski i odnowienie przez pielgrzymów przyrzeczeń chrzcielnych przy XVIII wiecznej, barokowej chrzcielnicy, ustawionej na profilowanym trzonie i trzech schodach o półkolistym kształcie. Trasa Jakubowa Drogi Krzyżowej wynosiła 25 km, na której przy kapliczkach i Krzyżach przydrożnych rozmieszczone były poszczególne stacje Drogi Krzyżowej.

Oznaczenie tras pielgrzymkowych św. Jakuba

krzyż św. Jakuba
(fot. zbiory autora)
oznaczanie tras św. Jakuba, w kolorze żółtym muszla i kierunkiem drogi, muszla malowana jest na tyle niebieskim
(fot. zbiory autora)
     Kościoły p.w. św. Jakuba położone na trasie posiadają specjalne, informacyjne tablice. Uroczyste poświecenie tablicy Małopolskiej Drogi św. Jakuba, która znajduje się przy kościele w Pałecznicy odbyło się 25 sierpnia 2013 r.

     Pielgrzymkowe szlaki w całej Europie oznakowane są muszlą. Na błękitnym tle namalowanym na kamieniach lub tablicach widnieje żółta, dłoniasto rozłożysta muszla. Wiele jest legend mających związek między muszla a św. Jakubem, które powstały po męczeńskiej śmierci Apostoła Jakuba w Ziemi Świętej. Jedna z nich mówi, że: ciało Apostoła złożono na pokładzie statku i bez żadnego uszczerbku przetrwało siedmiodniowy rejs, zanim statek dopłynął do Galicji. Gdy statek dopływał do zatoki Arousy, na brzegu odbywało się wesele. Goście otaczali właśnie pana młodego, siedzącego na koniu. Nagle koń wysoko postawił uszy, w kilku skokach dotarł do brzegu morza i wraz z jeźdźcem zniknął pod falami. Po pewnym czasie w cudowny sposób koń i jeździec wyszli cało z morskich fal, całkowicie pokryci dużymi muszlami, a statek Apostoła płynął w dalszą podróż.

Święty Jakub

Święty Jakub Starszy był jednym z dwunastu apostołów. Tak jak wielu z nich był rybakiem. Wraz ze swoim bratem Janem, późniejszym autorem jednej z ewangelii, pomagał ojcu Zebedeuszowi w połowie ryb. Był też świadkiem wielu czynów i cudów dokonywanych przez Jezusa - uzdrowienia teściowej świętego Piotra, wskrzeszenia córki Jaira i przemienienia na górze Tabor. Towarzyszył też Jezusowi w Ogrodzie Getsemani. Jako pierwszy z apostołów zginął śmiercią męczęńską - został ścięty z rozkazu Heroda Agryppy (wnuka Heroda Wielkiego). Według niektórych podań zginął z ręki samego Heroda w Jerozolimie w roku 44.

Pamiątkowe muszle św. Jakuba

muszle św. Jakuba z zatoki Arousy Oceanu Atlantyckiego, pątnicy zabierają z sobą na pamiątkę muszle - symbol pielgrzymki do Santiago de Compostela - grobu św. Jakuba Starszego
(fot. zbiory autora)

     Według chrześcijańskiej tradycji, św. Jakub Starszy, brat św. Jana Ewangelisty po misji ewangelizacyjnej na Półwyspie Iberyjskim powrócił do Jerozolimy, gdzie z rozkazu Heroda Agryppy został ścięty. Dwaj uczniowie apostoła wykradli jego ciało, zawieźli do Jaffy i złożyli na barce, która w cudowny sposób dotarła aż do iberyjskiego wybrzeża Atlantyku. Następnie popłynęła rzeką Arousa w głąb lądu i zatrzymała się przy słupie - padrón, gdzie czekał wóz zaprzężony w woły. Uczniowie przywiązali barkę do kamiennego słupa po czym przenieśli ciało na wóz i pojechali. Woły same zatrzymały się przy wzgórzu, więc uczniowie tam pochowali apostoła.

     W 813 r. pustelnik Pelayo ujrzał nad wzgórzem ogniki podobne do gwiazd, poszedł za nimi i odnalazł grobowiec św. Jakuba. Powiedział o swym odkryciu biskupowi Teodomirowi, a ten zawiadomił króla Alfona II. Król rozkazał zbudować na wzgórzu - zwanym odtąd Campus Stellae - Gwiezdne Pole - kościół, w którym złożono relikwie Santiago - św. Jakuba. Santiago de Compostela stało się najważniejszym po Rzymie i Jerozolimie miastem pielgrzymkowym. Przy drogach na europejskich szlakach wiodących do Santiago de Compostela od wczesnego średniowiecza budowano schrony pielgrzymie, szpitale, kościoły i kaplice. Rozwinęła się wówczas wspaniała architektura romańska, a po niej gotycka.

     Pierwsi pątnicy po oddaniu czci świętemu kierowali się nad ocean, by zmyć z siebie kurz podróżny i wyprać szaty. Wracając do swych krajów, zabierali z sobą na pamiątkę muszle - stąd ów symbol pielgrzymujących do Santiago de Compostela.

Małopolski Szlak Bożogrobców

herb zakonu bożogrobców, jako godła ogólnozakonnego używali krzyża jerozolimskiego z czterema krzyżykami po bokach, miały one symbolizować rany Chrystusa
(fot. zbiory autora)
     Bardzo niewielu polskich rycerzy było uczestnikami wypraw krzyżowych czy też pielgrzymami do Jerozolimy. Spowodowane to było znacznymi trudnościami komunikacyjnym, ogromnymi kosztami wyprawy, która niejednokrotnie trwała kilka lat. Jednym z nielicznych krzyżowców był książę Jaksa Gryfita z Miechowa. On to, jak podaje rocznik kapituły krakowskiej, wyprawił się do Ziemi Świętej w 1162 r. Zapisy miechowskie mówią, że powrócił w 1163 r. przywożąc ze sobą Marcina zwanego Gallusem, zakonnika herbu Wielbłąd.

     Historię i rolę zakonu bożogrobców w dziejach Kościoła i kultury polskiej wspaniale prezentuje Małopolski Szlak Bożogrobców. Zakon Kanoników Regularnych Stróżów Świętego Grobu Jerozolimskiego - tak brzmi jego pełna nazwa, miał za zadanie strzec Grobu Pańskiego w Jerozolimie i przybywających do niego pielgrzymów. Założony został na początku XI w.

     Do Polski bożogrobcy zostali sprowadzeni w 1163 r. przez Jaksę z Gryfitów. Osadził on zakonników w Miechowie, stąd często nazywani są miechowitami. Po roku 1198 nastąpił szczególnie ożywiony rozwój zakonu. Powstały nowe klasztory bożogrobców i to zarówno na terenach, gdzie zakon posiadał już swe placówki, czyli w Małopolsce i Wielkopolsce, a następnie także na Śląsku i na Mazowszu. W XVII i XVIII w. zakon był posiadaczem znacznych włości; w 1819 r. nastąpiła jego kasata.

     Czasy świetności zakonu bożogrobców dawno minęły, a od formalnej kasaty zakonu na ziemiach polskich upłynęło wiele lat. Pomimo znacznego upływu czasu w miejscach gdzie wybudowali swoje kościoły, domy zakonne, szkoły czy szpitale do dnia dzisiejszego istnieją wyraźne ślady ich działalności.

Małopolski Szlak Bożogrobców prowadzi przez następujące małopolskie zabytki:
  • bazylika Grobu Bożego w Miechowie,
  • kościół pw. św. Krzyża w Siedliskach,
  • kościół pw. św. Wita w Uniejowie,
  • kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Chodowie,
  • kościół pw. św. Wojciecha w Sławicach,
  • kościół pw. św. Andrzeja Apostoła w Wrocimowicach,
  • kościół pw. Narodzenia św. Jana Chrzciciela w Chełmie,
  • dawny kościół pw. św. Jadwigi oraz kościół pw. św. Barbary w Krakowie,
  • kościół pw. św. Kwiryna w Łapszach Niżnych.
     Małopolski Szlak Bożogrobców oznakowany jest za pomocą tablic informacyjnych w miejscowościach: Miechów, Chełm, Uniejów, Chodów, Siedliska, Sławice, Wrocimowice. Dodatkowym materiałem ułatwiającym zwiedzanie szlaku jest przewodnik autorstwa W. Barczyńskiego Małopolski Szlak Bożogrobców, wydany w 2008 roku.

Trasy rowerowe wokół Krakowa

     W połowie lat 80. wydano przewodnik tras wycieczkowych autorstwa Jerzego Małeckiego pt. Trasy rowerowe wokół Krakowa. Nakład książki został wyczerpany. Opisy tras pochodzą z ery rowerów turystycznych. Przewodnik nieco się już zdezaktualizował, jest jednak nadal aktualny. Trasa oznaczona jest numerem 46 i prowadzi przez malownicze tereny Wyżyny Miechowskiej i Płaskowyżu Proszowickiego. Rozpoczyna się w Miechowie lub w Krakowie i przebiega: Miechów - Racławice - Wrocimowice - Dalewice - Rzędowice - Proszowice - Jakubowice - Pławowice - Hebdów - Wawrzeńczyce - Igołomia - Kraków, o łącznej długości 63 km.

Rowerowy szlak Kościuszkowski

Trasa: Kraków Witkowice - fort Bibice - Bibice (2.6 km) - Bosutów (7.4 km) - Książniczki (10.6 km ) - Więcławice (14.4 km) - Goszcza PKP (19.9 km) - Zaborze (25.4 km) - Niedźwiedź (30.7 km) - Słomniki Rynek (32.6 km) - Słomniki PKP (34.0 km) - Prandocin (36.8 km) - Sosnówka (41,7 km) - Nasiechowice (45.9 km) -Dziemięrzyce (mogiły kosynierów) (52.8 km) - Racławice - Kopiec Kościuszki (55.4 km) -Wrocimowice (57.2 km) - Radziemice (63.6 km) - Kowary (66.8 km) - Rzędowice (70.5 km) - Chorążyce (72.4 km) - Koniusza ( 75.5 km) - Biurków Wielki (80.9 km) - Goszyce (85.1 km) - Luborzyca (90.0 km) - Kocmyrzów (91.9 km)

Piesza trasa turystyczna

Trasa: Wrocimowice - Górka Kościejowska - Janowiczki (zabytkowy dworek z XIX wieku, willa Pułkownika Walerego Sławka) - Dziemięrzyce (groby kosynierów) - Racławice.

     Długość trasy około 12 km. Wycieczkę rozpoczyna się z miejscowości Wrocimowice, od zabytkowego Koscioła parafialnego. Następnie pobliski kopiec Marcina z Wrocimowic, gdzie stoi krzyż upamiętniający 590 rocznicę bitwy pod Grunwaldem, w Racławicach Kopiec Kościuszki, pomnik Bartosza Głowackiego, w Janikowicach mogiły bohaterskich kosynierów.

Trasa rowerowa z Miechowa do Racławic

Do Racławic wyznaczona jest również trasa rowerowa, która rozpoczyna się w Miechowie na Rynku. Przebiega ona następująco: Dworek "Zacisze", ul. Racławicka, ul. Szpitalna, ul. Pęckowskiego - Poradów (2,5 km) - Parkoszowice (3,5 km) - Sławice Szlacheckie (5,5 km) - Sławice Duchowne (6 km) - Pojałowice (7,5 km) - Nasiechowice (10,5 km) - Dziemięrzyce (15,5 km) - Janowiczki (17,5 km) - Racławice (18,5 km) - Dale (21,5 km) - Dosłońce (22 km) - Góry Miechowskie (26,5 km) - Grzymałów (28 km) - Rędziny Borek (29,5 km) - Kalina Wielka (32 km) - Antolka (37,5 km) - Las Strzyganiec (40 km) - Widnica (43 km) - Siedliska (46,5 km) - Miechów: Rynek (49,5 km). Dystans: 49,5km.

Czas przejazdu: około 5 godzin.

Stopień trudności: trasa rowerowa trudna technicznie.

Opis techniczny trasy: trasa wymagająca pod względem technicznym. Trudność stanowi długość szlaku i znaczna ilość podjazdów i zjazdów. Różnorodność mijanych zabytków jest świadectwem bogatej historii tych terenów. Na trasie znajduje się duża ilość ładnych widoków.

Wymienione trasy turystyczne są jedne z wielu, jakie prowadzą do Racławic, wymienione w przewodnich turystycznych.

koniec

Zbigniew Pałetko   

Artykuł pochodzi ze strony: Internetowego Kuriera Proszowskiego
Zapraszamy: https://www.24ikp.pl/info/prossoviana/online/paletko_morcin/20171220walory14/art.php