Ścieklec - rzeka Ziemi Proszowskiej (cz. 4. - Dane ogólne rzeki Ścieklec)
 |
| (fot. zbiory autora) |
Radziemice, 14-07-2016
Długości całkowitej Ścieklca - 22,4 km. Biorąc pod uwagę stosunek długości rzeki do linii prostej łączącej źródło z ujściem nazywany rozwinięcie rzeki. Rozwinięcie Ścieklca jest duże ponieważ prostolinijną drogą jest krótsza od naturalnej długości całej rzeki. Długość w linii prostej od źródliska w Klonowie do ujścia Ścieklca do Szreniawy koło Proszowic wynosi 16,83 km. Rozwiniecie rzeki wynosi 5,57 km, co stanowi 24,9%.
Powierzchnia zlewni Ścieklca wynosi 152,3 km2. W Polsce przyjmuje się, że rzekę stanowi ciek wodny o powierzchni dorzecza powyżej 100 km2.
Ścieklec jest rzeką, naturalnym ciekiem wodnym do którego wpływają strugi, strumienie i potoki oraz duża ilość rowów odwadniających płynące w sposób ciągły lub okresowy, naturalnymi lub uregulowanymi korytami. Doprowadzają one wodę z dorzecza do koryta Ścieklca.
Pod pojęciem cieku wodnego należy rozumieć wszelkiego rodzaju wódy powierzchniowe, płynących pod wpływem siły ciężkości, stale lub okresowo, wyżłobionym korytem zwanym również łożyskiem. Nadany został Europejski Kod Cieku Wodnego Ścieklca: PLRW200062139289.
W górnym biegu płynie szybko i brak w niej bogatego życia. Dalej od źródła, tym spokojniejszy nurt i wyższa temperatura wody. Rzeka nie jest odrębnym ekosystemem, lecz fragmentem tego, przez który płynie. Krajobraz dorzecza Ścieklca pod względem wysokości nad poziom morza zakwalifikowany został do krajobrazu wyżynnego.
Według Słownika geograficznego Królestwa...: Wypływa pod Klonowem i Marchocicami (10 km na wschód od Miechowa), by przepłynąwszy przez Radziemice, Błogocice i Opatkowice, wpaść do Szreniawy nieco poniżej Proszowic po ok. 20 km (18 wiorst) [Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, wyd. F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski; t. X, s. 406.].
W dorzeczu rzeki użytki rolne stanowią 90,2%, lasy 1,2% i pozostałe grunty oraz nieużytki 8,9%. Linia brzegowa na całej długości rzeki jest urozmaicona. Średni roczny przepływ wody w odcinku dolnym wynosi 0,78 m?/s.
Współrzędne geograficzne
Źródliska w Klonowie:
Szerokość geograficzna DSM N 50° 20' 11.118".
Długość geograficzna DSM E 20° 10' 49.377".
Ujście Ścieklca do Szreniawy koło Proszowic:
DSM N 50°19' 2192".
DSM E 20°28'9075".
Wysokość Ścieklca u źródliska w Klonowie - 271 m npm. Wysokość u ujęcia do Szreniawy - 203 m npm.
Spadek rzeki jest to wielkość charakteryzująca profil podłużny rzeki, wpływająca na dynamikę wody płynącej w rzece. Stosunek różnicy wysokości od początku biegu rzeki do ujścia, do długości rzeki nazywamy spadkiem rzeki i wyraża się w promilach. Średni spadek rzeki Ścieklec wynosi 3 promile.
Ze względu na spadek podłużny Ścieklec klasyfikowany jest jak rzeka wyżynna, bowiem spadek wynosi 3,04 promila, i mieści się przedziale od 1 do 5 promili.
cdn.
 |
| przekrój rzeki (fot. zbiory autora) |
Zbigniew Pałetko
|
|
|
