 | |||||||||||||||||
W uzasadnieniu wniosku o działalności związkowej i opieki nad Miejscami Pamięci Narodowej oraz upamiętnianiu miejsc walki i męczeństwa czytamy: Adam brał czynny udział przy renowacji Kopca im. Józefa Piłsudskiego, uczestniczył od 1984 r. w Marszach szlakiem I Kompanii Kadrowej. Był głównym inicjatorem ufundowania nowego Sztandaru Kadrówki [Patrz rozdział: Sztandar I Kompani Kadrowej]. Wspomnieć należy, że wcześniejszy Sztandar, pod którym w 1984 roku szli szlakiem I Kompanii Kadrowej z Olendrów do Kiec, został w dniu 8 sierpnia zarekwirowany przez komunistyczne władze. Sprawował również opiekę nad grobami Legionistów na cmentarzu Rakowickim w Krakowie. W uzasadnieniu nadania medalu czytamy dalej, że wykazywał dużą aktywność przy renowacji i zabezpieczeniu pomników idei Niepodległościowej, również na Ukrainie i Litwie. W okresie wystąpienia o nadanie medalu Opiekun Miejsc Pamięci Narodowej, Adam był bezrobotnym. Srebrny medal Opieki Miejsc Pamięci Narodowej Rada Ochrony Pamięci Walki i Męczeństwa przyznała w dniu. 27.04.1999r. Po raz drugi - Złoty Medal - Rada Ochrony Pamięci Walki i Męczeństwa przyznała Adamowi Słupek, w dniu 14 kwietnia 2010 r. W dniu 28 stycznia 2006 r. w krypcie konwentu Dominikanów odbyło się spotkanie 46 członków Oddziału Małopolskiego Związku Piłsudczyków i 36 członków Zarządem Komitetu Opieki nad Kopcem Józefa Półsuchego. W uroczystości tej występował jako członek Komisji Rewizyjnej Zarządu Oddziału Małopolskiego Związku Piłsudczyków w Krakowie. Do jego obowiązku należała oprawa plastyczna pomieszczeń, w których odbywała się noworoczna uroczystość. W uroczystości wzięli udział licznie zgromadzeni piłsudczycy z Krakowa i całej Polski. Zarząd Oddziału Małopolskiego Związku Piłsudczyków w Krakowie liczył 7 osób, z przewodniczącym Edwardem Wilhelmem Jankowskim oraz 3 osobową Komisja Rewizyjną, w skład której wchodził Adam Słupek. W tym dniu. Zarząd Oddziału Małopolskiego Związku Piłsudczyków w Krakowie odbył ostatnie posiedzenie, na którym dokonano szczegółowej analizy i podsumowania pracy w ostaniem roku. Adam otrzymał wyróżnienie za pracę w Związku Piłsudczyków, minionym roku [Antoni Ciesli, Sprawozdanie. z działalności Zarząd Oddziału Małopolskiego Związku Piłsudczyków w Krakowie w roku 2006; [w:] Sowiniec, Materiały Historyczne. Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, nr 30, czerwiec 2007]. Adam Słupek przez 20 lat opiekował się miejscami pamięci narodowej na Kresach Wschodnich. Szczególnie koncentrował się na pomnikach ku czci pamięci Legionistów
Czynnie uczestniczył wyjazdach na Ukrainę i Litwę, w odnowieniu cmentarzy, kwater i grobów żołnierzy Legionów Polskich, poległych na Wołyniu w latach 1915-1916 w okresie walk o niepodległość. Z dużym zainteresowaniem poszukiwał i odnawiał nowe cmentarze, kwatery i groby legionistów, wykorzystując zdobytą wiedzę i informacje. Wraz w kolegami z Oddziałów Związku Piłsudczyków z: Wrocławia, Warszawy, Kielc i Krakowa prowadzili działalność popularyzatorską i edukacyjną dla różnych środowisk w Polsce i na Ukrainie, z zakresu historii walk o niepodległość, historii Legionów Polskich, historii i kultury II Rzeczypospolitej. Polesie Wołyńskie obfituje miejscami pamięci narodowej. Rozgrywały się tam jedne z największych bitew powstania styczniowego. To tereny zaciętych walk Legionów Polskich w latach 1915-1916. W latach 1943-1944 działały silne ośrodki polskiej samoobrony, odpierając skutecznie ataki UPA. Adam obecny był w 2008 r. przy pracach porządkowania grobów na cmentarzach w: Maniewiczach, Kowlu, Wołczecku, Zasmyku. Uczestniczył przy budowaniu mogił legionistów ekshumowanych z Kolek. W miejscowości tej uczestniczyła 34-osobowa grupa przedstawicieli Związku Piłsudczyków. W 2007 r. prezes Wrocławskiego Oddziału Piłsudczyków, Zdzisław Szewczuk, na trasie Marszu Szlakiem I Kompanii Kadrowej z Krakowa do Kielc werbował ochotników. Dzięki jego zaangażowaniu 18 sierpnia wyruszył z Wrocławia autokar wiozący nie tylko członków tamtejszego oddziału, lecz również strzelców ze Związku Strzeleckiego Strzelec O.S.W. z Trzebnicy z ich dowódcą, inspektorem Romanem Chandohą, W Gliwicach dołączył Mirek Zganiacz z córką. W Krakowie przyłączyli się członkowie Komitetu Opieki nad Kopcem Józefa Piłsudskiego i Małopolskiego Oddziału Związku Piłsudczyków, z Adamem Słupek na czele. Celem wyjazdu było odwiedzenie miejsc związanych z historią Polaków na Kresach Wschodnich oraz wizyty w zaprzyjaźnionych Polskich parafiach. Adam Słupek zaopatrzył wszystkich w prowiant, którym uczestnicy wyprawy dzielili się z miejscowymi Polakami. Uczestnicy przekazali mieszkańcom Maniewicz i Krzemieńca ponad 30 worków odzieży. Prace prowadzili do 28 sierpnia 2008 r. Hasłem wyjazdu był motto: Śladami polskości na Kresach Wschodnich. Wrocławski Oddział Związku Piłsudczyków w listopadzie 2008 r. składa Adamowi Słupek podziękowanie za wkład pracy w okresie od 18 do 28 sierpnia 2008 r. przy porządkowaniu cmentarzy poległych Legionistów w latach 1914-1920 na Wołyniu.
W podziękowaniu czytamy: Wykonane prace przyczynią się do ocalenia pamięci Tych co polegli za Niepodległość Najjaśniejszej Rzeczypospolitej. Podziękowanie podpisali: Dowódca Jednostki Związku Strzeleckiego Strzelec w Trzebnicy insp. Roman Chandoha, Prezes Związku Piłsudczyków Oddziału Wrocławskiego Zdzisław Szewczuk oraz Dyrektor Publicznego Gimnazjum w Jelczu - Laskowicach Aga Skierska. W Lasach Świniarzyńskim na południe od Kowla w 1944 r. toczyła boje 27 Wołyńska Dywizja AK. W Rejonie Kowla, wielu miejscowościach znajdują się zbiorowe mogiły i groby Polaków pomordowanych w latach okupacji przez ukraińskich nacjonalistów. W Kowlu zlokalizowane są dwa cmentarze legionowe położone w różnych częściach miasta. Są to cmentarze Żołnierzy Polskich, Legionistów z wojny polsko - bolszewickiej z 1920 r. W Kowlu Na Górce znajduje się cmentarz 300 legionistów polskich, poległych i zmarłych w Kowlu i okolicach podczas I wojny światowej. Do dziś zachowało się 185 mogił, w tym kilka zbiorowych. Klonowe liście ze złota,
Jednym z nich jest cmentarz na wysokiej skarpie w pobliżu kopalni piasku przy ul Watutina. Znajduje się na nim 137 nagrobków. Trwają tam wciąż prace rekonstrukcyjne. Godne uwagi są wiejskie cmentarze, gdzie znajduje się wiele drewnianych krzyży. |
 |
| Adam Słupek przy ekshumacji szczątków Legionistów na cmentarzu Na Górce - Kowel, w dniu 20 sierpnia 2008 r. - foto. A. Nowak (fot. zbiory Adama Słupka) |
 |
| Kowel, cmentarz Legionistów (fot. zbiory Adama Słupka) |
Maniewicze - to miasteczko powiatowe na Polesiu, ok. 70 km od Kowla. Kościół odbudowany z ruin - przy kościele groby ok. 20 legionistów a niedaleko Polski Lasek - Kostiuchnówka, czyli cmentarze po wielkich bitwach Legionów. Biedne miasteczko, duża plebania i działalność księdza sprawia, że od wielu lat w wakacje przyjeżdżają tu harcerze z Polski, by porządkować cmentarze i obozują blisko. Dla nich i miejscowych jest potrzeba założenia biblioteki. Młodzi muszą obcować z książką i przekazywać wiedzę i historię innym.
Kościół w Maniewiczach ma swoją historię związaną z zawirowaniami historycznymi i politycznymi tego obszaru. Tak jak większość kościołów katolickich na Ukrainie po 1946 roku został zamknięty a w jego wnętrzu urządzono magazyn soli, która przechowywana przez 40 lat wywołała nieodwracalne uszkodzenia. Dodatkowych zniszczeń dokonały ówczesne władze podczas próby wysadzenia świątyni. Zniszczeniu uległo sklepienie i dach. Kościół został odzyskany przez wiernych dopiero w 1992 r. i do dnia dzisiejszego jest stopniowo odbudowywany i poddawany renowacji.
Dla Polaków w Maniewiczach jest on najcenniejszym obiektem, bowiem wokół niego skupia się życie tamtejszej Polonii. Obecny proboszcz Andrzej Kwiczala (rodem z Nysy na Opolszczyźnie) dokłada wszelkich starań, aby stan świątyni był jak najlepszy. Opiekuje się on również pobliskim cmentarzem legionistów, prowadzi polską szkołę a także pomaga Polakom mieszkającym w Maniewiczach. Niewielka liczba parafian, którą stanowią w większości ubogie starsze osoby powoduje, że parafia w Maniewiczach przeżywa poważne problemy finansowe i pomimo wysiłków księdza Andrzeja nie jest w stanie doprowadzić prac renowacyjnych Kościoła do końca.
Adam Słupek wraz z kolegami w 2008 r. pracował przy odnowieniu cmentarza w Zasmykach.
Zasmyki: Gmina Lubitów, powiat Kowel, woj. Wołyńskie. Cmentarz rzymskokatolicki; zachowało się 69 nagrobków z lat 1934-2003 (ustalono nazwiska 91 pochowanych); mogiła ekshumowanych w 1996 roku 17 osób spośród 73 zamordowanych w 1943 roku polskich mieszkańców wsi Lityń; cmentarz wojenny żołnierzy 27 Wołyńskiej Dywizji Piechoty AK z 65 krzyżami na symbolicznych mogiłach poległych oraz z tablicą z nazwiskami i pseudonimami.
W dniu 17 IX 1939 r. Kresy zostały zajęte przez sowietów. Rozpoczął się okres nie tylko okupacji, lecz również wyjątkowo intensywnej propagandy sowietów ("komunizm, to najbardziej demokratyczny ustrój na świecie, a ZSRR to najszczęśliwszy kraj na ziemi", itp.). W tym czasie oczywiście zamknięte zostały polskie szkoły, a nauka była prowadzona w języku rosyjskim lub ukraińskim. W tej sytuacji polscy nauczyciele zaczęli organizować tajne nauczanie, tzw. "komplety". Również Leon Karłowicz rozpoczął naukę w tajnym gimnazjum. Już od września 39 r. zanotowano pierwsze, sporadyczne wypadki mordowania polskich żołnierzy przez nacjonalistów ukraińskich.
 |
| prace przy naprawie krzyży na cmentarzu w Zasmykach, w miejscu samoobrony polskiej przed UPA w 1943 r. Od lewej Adam Słupek z Krakowa, Mirosław Zganiacz z Gliwic i Leon Popek z Lublina. Zasmyki, sierpień 2008 r. fot. A. Nowak (fot. zbiory Adama Słupka) |
Najpierw od władz ZSRR, potem po 22 VI 1941 r., od Niemców, nacjonaliści ukraińscy spodziewali się "otrzymania" Samostijnej Ukrainy. Kluczem do tego miało być "oczyszczenie" między innymi Wołynia, z elementów obcych, czyli Polaków, Żydów, Czechów i innych grup narodowościowych. Ilość mordów zaczęła systematycznie rosnąć, od momentu rozpoczęcia wojny Hitlera ze Stalinem. Zaczęły one przybierać charakter masowy i zorganizowany. Apogeum nastąpiło w 1943 roku. Wobec powstałej sytuacji w większych wsiach polskich, zaczęto organizować oddziały samoobrony. Taki właśnie oddział powstał w lipcu 1943 roku w Zasmykach. Jako jeden z pierwszych zgłosił się Leon Karłowicz, należący do konspiracji już od roku 1941. na czele oddziału stanął por. Władysław Czermiński ps. "Jastrząb". Dzięki niemu i wspaniałej postawie członków samoobrony, Zasmyki ocalały z ukraińskich rzezi.
Trzeba dodać, że na całym Wołyniu ocalało tylko kilka takich ośrodków. Pozostałe wsie, osiedla zostały zrównane z ziemią, a mieszkańcy w bestialski sposób wymordowani. Na przełomie 1943/1944 roku, w ramach akcji Burza, powstała 27. Wołyńska Dywizja Piechoty Armii Krajowej. Powstawała głównie w Zasmykach i okolicznych wsiach. W jej ramach powstał Batalion "Jastrzębia". Oczywiście Leon Karłowicz był w jego szeregach. Przybrał pseudonim "Rydz". Z 27 WDP AK przebył cały jej szlak bojowy, od Zasmyk przez Polesie do Skrobowa k. Lubartowa, razem ponad 500 km, gdzie w podstępny sposób Dywizja została rozbrojona przez sowietów.
 |
| (fot. ivrozbiorpolski.pl) |
cdn.
Zbigniew Pałetko
Artykuł pochodzi ze strony: Internetowego Kuriera Proszowskiego
Zapraszamy: https://www.24ikp.pl/info/prossoviana/online/paletko_slupek/20190827odc17/art.php
Zapraszamy: https://www.24ikp.pl/info/prossoviana/online/paletko_slupek/20190827odc17/art.php