Adam Słupek życie i twórczość tom I

Adam Słupek życie i twórczość tom I
odc. 18

(fot. zbiory autora)

Proszowice, 3-09-2019

odcinek 18
Wystawy Adama Słupka

Wydawnictwa prasy podziemnej oraz zbiory znaczków i kart były tematem wystaw jakie Adam Słupek wykonywał. Odbywały się w takich miejscach jak: Kościół w Krakowie pw. św. Brata Alberta os, Dywizjonów 303, kościół w Mistrzejowicach, kościół w Radziemicach pw. św. Stanisława bp. m. w zakładzie pracy.

ogłoszenie zapraszające na wystawę Adama Słupka w Kra-kowie pw. św. Brata Alberta os. Dywizjonów 303 pt. Ojciec Święty na znaczkach Poczty Podziemnej 1981 - 1985, wystawa medali i plakatów związkach z osobą Ojca Świętego
(fot. Z. Pałetko)

Zbiory prasy podziemnej Solidarnościowej oraz znaczków wystawiał z okazji 25 rocznicy powstania Solidarności. Na wystawę przygotował ekspozycję znaczków, zatytułowaną Historia Rzeczypospolitej na znaczkach drugiego obiegu.

Wystawa w znacznym stopniu dokumentowała powstanie i historię jednej z zakładowych komórek krakowskiej Solidarności oraz kilkaset znaczków, pochodzących z drugiego obiegu, emitowane w latach 1981-1989. Prezentowane były również znaczki związkowe przypinane do ubrań. Osobną grupą tematyczną jest zbiór wydawnictw podziemnych. Na wystawie prezentowany był bogaty zestaw tytułów gazetek, bibuł i ulotek, łącznie z tygodnikiem Solidarność. Nie brakowało również różnego typu broszur tekstów jak Zakazane piosenki. krótkie fraszki i krótkie powiedzonka, doskonale oddające ówczesny stosunek do komunistycznej władzy.

fraszka z lat 80
(fot. Z. Pałetko)

Tematyka wystaw

Tematy wystaw obejmowała następujące działy: Gdańsk, grudzień 1970, Poznań, czerwiec 1970, Poznań czerwiec 1956, Warszawa marzec 1968, Polskie Kościoły, Osobistości Kościoła, Ksiądz Jerzy Popiełuszko, Kapelan Solidarności Mazowsza i Męczennik, Polskie Madonny, Pielgrzymki Ludzi Pracy, Pielgrzymki Jana Pawła II do Ojczyzny, Królestwo Polskie, Poczet Królów Polskich, Orły Polskie, Herby Rzeczypospolitej XVII wieku, Rocznica odzyskania Niepodległości, Marszałek Józef Piłsudski, II wojna światowa, Pamięci poległych i pomordowanych przez UB, Niezależna satyra polityczna, Stan wojenny 13.12.1981r., Kultura Niezależna, Emigracyjne ośrodki Niezależnej Kultury Polskiej, Poczta Solidarności, Rocznice Patriotycznych zrywów i klęsk lat 80., IV Rocznica Sierpnia 1980r., pierwsze wolne wybory III Rzeczypospolitej.

Historia znaczka Poczty Podziemnej

Działalność filatelistyczną lat 1980-1989 można podzielić na 3 okresy:

1980-1981 - Działają poczty strajkowe, najsłynniejsze to te związane ze strajkami sierpniowymi w Trójmieście.

1982 - Poczty obozowe, do których zaliczamy walory wykonane w kilkudziesięciu ośrodkach dla internowanych, w obozach wojskowych oraz zakładach karnych, gdzie przetrzymywano skazanych działaczy opozycji. W tej grupie ilością wykonanych walorów, ich jakością i pomysłowością graficzną wyróżniają się obozy w Białołęce, Załężu, Strzebielinku i Kętrzynie, obóz wojskowy w Czerwonym Borze (znaczki wykonane ręcznie na korze brzozowej), ZK Potulice i wiele innych. Znakomita większość walorów obozowych nie spełnia kryteriów jakie wymagane są dla znaczków pocztowych. Ich projektanci i wykonawcy nie byli po prostu filatelistami. Jednak walory te są przedmiotem kolekcjonerstwa na równych prawach z "prawdziwymi" znaczkami podziemnymi. Ocenia się, że w tym okresie wydano ok. 7000-8000 walorów w bardzo różnych nakładach od kilkunastu do kilkuset sztuk.

1983-1989 - W okresie tym nastąpił lawinowy ilości emitowanych znaczków. W okresie tym działało sto kilkadziesiąt poczt, m.in. Poczta Solidarność, Poczta Solidarności Walczącej, Poczta Rolników, Poczty NZS, FMW, WiP, Poczta KPN, Homo Homini, Polowa, ZNOW, Niepokorni. Ilość znaczków wyemitowanych w tym okresie jest praktycznie niemożliwa do oszacowania. Uśredniając szacunki zbieraczy, można przyjąć (uwzględniając wszelkie odmiany kolorów druku i papieru oraz odmiany papieru), że w kolportażu znalazło się ok. 20 000 znaczków.

     Znaczki z początkowych lat (1983-1986) są rzadsze i trudniej dostępne. Wynika to z niższych nakła-dów, które determinowane były używanymi technikami druku jak również wpadek i konfiskat przez organy bezpieczeństwa. Niektóre z nich ocalały w kilkunastu egzemplarzach, najczęściej te, które udało się ukryć przed konfiskatą. Znaczki z tego okresu są oczywiście cenniejsze filatelistycznie.

     Znaczki, koperty ze znaczkami i okolicznościowymi kasownikami wydawano w Warszawie, Krako-wie, Poznaniu, Wrocławiu, Gdańsku, Szczecinie, ale także w Wałbrzychu, Katowicach, Bydgoszczy, Rzeszowie, Lublinie i wielu innych miastach. Większość tych walorów to dzieła sztuki graficznej i poligraficznej, znaczki wielokolorowe, ząbkowane profesjonalnie, a nawet z klejem. Tematyka znaczków poczt podziemnych jest różnorodna. Dominuje tematyka historyczna: powstania, J. Piłsudski, II Rzeczpospolita, II wojna światowa, ruch oporu, zrywy wolnościowe po 1945 roku. Znaczny procent stanowią znaczki poświęcone szeroko rozumianej opozycji z dominującą rolą NSZZ Solidarność, reakcja filatelistyczna na bieżące wydarzenia w kraju i zagranicą. Znaczny udział stanowią znaczki o tematyce religijnej, gdzie dominują znaczki poświęcone Janowi Pawłowi II, ale są w tej grupie znaczki z architekturą sakralną. Bogato reprezentowany jest również humor w filatelistyce, gdzie w sposób karykaturalny przedstawia się gen. Jaruzelskiego i Urbana. Tematy przedstawione na znaczkach poczty podziemnej to zwierciadło tamtych lat, niewyczerpane źródło informacji i niekiedy zabawnych anegdot.

     Za kres działalności poczt podziemnych przyjmuje się rok 1989, kiedy to odbyły się częściowo wolne wybory parlamentarne, a organizacje dotychczas działające nielegalnie zostały zalegalizowane. Niektóre z byłych poczt podziemnych jak Poczta Solidarność, Poczta KPN czy Poczta Komitet Katyński emitowały znaczki jeszcze w latach 1990-91.

     Znaczki poczt podziemnych są kolekcjonowane, prezentowane na wystawach i pokazach, opisywane i katalogowane zarówno w kraju jak i zagranicą, m.in w Paubaix we Francji i Rapperswil w Szwajcarii oraz w polskim trzytomowym katalogu warszawskim.

Tematyka zbiorów znaczków i kart pocztowych

W Latach 80. działało kilkadziesiąt poczt wydających znaczki, karty i koperty. Kolekcja Adama Słupka obejmuje znaczki między inny z wydawnictw: Poczty Solidarności, Poczty Solidarności Wal-czącej, Poczty KPN, Niezależnej Poczty Pomorza, Poczty Niezależnej, Poczty Podziemnej, Polskiego Państwa Podziemnego, Wolnej Poczty, SKOS Metrum Siedlce, znaczki Wydawnictwa Most oraz innych wydawnictw niezależnych. Dziś są zbiorem archiwalnym, pieczołowicie pielęgnowane przez jego brata - Stefana w Mysłowicach.

Adam Słupek zdawał sobie doskonale sprawę z tego, że zbierane przez niego wydawnictwa prasy podziemnej są sposobem na propagowanie prawdziwej historii Polski. Przedstawiają postacie z nią związane oraz wydarzenia nieobecne w oficjalnym obiegu historycznym.

Zgromadzone zbiory przypominają:

Rocznicę cudu nad Wisłą

Jedna z 18. bitew, które zdecydowały o losach świata. Nazywana Cudem nad Wisłą. W dniu 15 sierpnia 1920 roku w Bitwie Warszawskiej Polacy pokonali Armią Czerwoną. Wygrana uchroniła Europę Zachodnią przed rewolucją komunistyczną. Bitwa Warszawska trwała od 13 do 25 sierpnia. Straty Rosjan oszacowano na 25 tysięcy zabitych. Do niewoli wzięto 66 tysięcy jeńców. Po naszej stronie było 14 i pół tysiąca poległych, 22 tysiące rannych żołnierzy i 10 tysięcy zaginionych.

Józef Piłsudski został najsłynniejszym w historii wodzem, za jego plan i realizację Bitwy Warszaw-skiej. Sam Naczelny Wódz po wygranej bitwie podkreślał bohaterską postawę mieszkańców stolicy, ochotników, harcerzy, a nawet kobiet i dzieci. Marszałek Piłsudski mówił: Walka o Warszawę, walka o miasto była rzeczą najtrudniejszą, gdyż o zwycięstwie stanowiło tu zachowanie się obywateli. I Warszawa nie zawiodła.

Po drugiej wojnie światowej wskutek komunistycznej propagandy znaczenie Bitwy Warszawskiej było pomniejszane.
Odzyskanie Niepodległości w 1918r. i historia Legionów w zbiorach Adama Słupka - to historia tradycji wojskowej w Polsce (opracowanie w formie kalendarium).

1905-1910 Wstęp

1905 Po upadku rewolucji w 1905 r., powstały zręby ruchu niepodległościowego. Tworzone były przez Józefa Pił-sudskiego i jego współpracowników na terenie zaboru austriackiego, w której dzięki swego rodzaju autonomii danej przez władze zaborcze austriackie, możliwe było prowadzenie działań politycznych i szkoleniowych. Działania te służyły do przygotowania zbrojnego powstania przeciwko Rosji.

1908 W czerwcu Józef Piłsudski we Lwowie powołał do życia tajny Związek Walki Czynnej (ZWC). W deklaracji ideowej ZWC czytamy: ...prowadzenie poza granicami caratu robot przygotowawczych oraz wykształcenie organizatorów i kierowników dla przyszłego powstania zbrojnego w zaborze rosyjskim.

1908 Na czele Związku Walki Czynnej stanął Kazimierz Sosnkowski. Kazimierz Sosnkowski, ps.: Baca, (1885-1969), polski dowódca wojskowy i polityk, działacz niepodległościowy, początkowo w PPS i jej Organizacji Bojowej, założyciel Związku Walki Czynnej, szef sztabu I Brygady Legionów Polskich, wiceminister (1919-1920), a potem minister spraw wojskowych (1920-1924). Przedstawiciel Polski w Lidze Narodów (1925), od 1936 generał broni Wojska Polskiego, dowódca Frontu Południowego podczas kampanii wrześniowej 1939. Następca Prezydenta RP, minister bez teki w rządzie gen. Władysława Sikorskiego na emigracji (1939-1940), komendant główny Związku Walki Zbrojnej (1939-1941), Wódz Naczelny Polskich Sił Zbrojnych (1943-1944), przewodniczący Komitetu Mini-strów dla Spraw Kraju członek.

1909 Józef Piłsudski wraz współpracownikami wykorzystują reskrypt ministerstwa obrony krajowej z 1909 r., o ...popieraniu strzelectwa dobrowolnego na terenie Austrio - Węgier - założyli działające legalnie: - Związek Strzelecki we Lwowie, oraz Towarzystwo "Strzelec w Krakowie, obie organizacje podporządkowane były Związkowi Walki Czynnej i stanowiły zalążek przyszłej siły zbrojnej w przededniu wybuchu I wojny światowej.

1910 Zalążek sił zbrojnych stanowiły również: Polskie Drużyny Strzeleckie, Drużyny Bartoszowe, Drużyny Podhalańskie. Harcerskie Polowe Drużyny "Sokół".

1914

28.06 W dniu 28 czerwca 1914r., dokonano zamachu przez bośniackiego Serba Gawriło Principa, członka serbskiej nacjonalistycznej organizacji "Młoda Bośnia", na arcyksięcia Franciszka Ferdynanda i jego żonę Zofię. Morderstwo następcy tronu austro-węgierskiego stworzyło napięcie pomiędzy Wiedniem a Belgradem. Austro-Węgry wysunęły ultimatum domagając się usunięcia wrogiej propagandy, a także udziału reprezentantów rządu cesarsko-królewskiego w śledztwie na terenie Serbii. Odrzucenie części żądań przez Serbię doprowadziło do tzw. kryzysu lipcowego, a w konsekwencji do wybuchu I wojny światowej.

02.08 W dniu 2 sierpnia 1914 r. wybuchła wojna niemiecko-rosyjska.

06.08 W dniu 6 sierpnia wojna Austriacko - rosyjska.

Józef Piłsudski - jako Komendant połączonych Związków Strzeleckich zarządził mobilizację. Obóz mobili-zacyjny znajdował się w Krakowie na terenie powystawowym nazywanym "Oleandry. W 1912 roku zorganizowano na tym terenie Wystawę Architektury i Wnętrz w Otoczeniu Ogrodowym. Wówczas został wzniesiony teatr ogródkowy "Oleandry. Komendant Józef Piłsudski uważał, że w zaistniałej sytuacji międzynarodowej powstała okazja do walki o pełną niepodległość Polski.

2/3.08 W nocy z 2 na 3 sierpnia, o godz. 0.30 - jeszcze przed rozpoczęciem wojny austriacko rosyjskiej - Józef Piłsudski wysłał pierwszy patrol żołnierzy z poleceniem dotarcia do Królestwa Polskiego - Jędrzejowa - z rozkazem przeprowadzenia rozpoznania terenu. W składzie tej grupy siedmioosobowe wchodzi Władysław Prażmowski "Belina" - dowódca zwiadu, Janusz Głuchowski "Janusz",Antoni Jabłoński "Zdzisław", Zygmunt Karwacki "Bończa", Stefan Kulesza "Hanka", Stanisław Skotnicki "Grzmot", Ludwik Skrzyński "Kmicic". Zadaniem pierwszego patrolu, podążającego pieszo i na wozach konnych było rozeznanie sytuacji w zaborze rosyjskim. O godz. 2.45 patrol przekroczył granicę austriacko-rosyjską pod Baranem, koło Kocmyrzowa. Będąc już w okolicy Jędrzejowa natknęli się na grupę niedoszłych rekrutów od których dowiedzieli się, że na wieść o wkroczeniu polskich oddziałów Rosjanie po prostu uciekli. W dniu 4 sierpnia o godz. 17. po spełnieniu misji zwiadowcze patrol Beliny-Prażmowskiego powrócił do Krakowa jako ułani.

03.08 W dniu 3 sierpnia Józef Piłsudski wygłosił w późnych godzinach popołudniowych przemówienie do żołnierzy I kampanii Kadrowej: Odtąd nie ma ani Strzelców, ani Drużyniaków. Wszyscy, co tu jesteście zebrani, jesteście żołnierzami polskimi. Znoszę wszelkie odznaki specjalnych grup. Jedynym waszym znakiem jest odtąd orzeł biały. Dopóki jednak nowy znaczek nie zostanie wam rozdany, rozkazuję, abyście zamienili ze sobą wasze dawne oznaki, jako symbol zupełnej zgody i braterstwa, jakie muszą wśród żołnierzy polskich panować. Niech Strzelcy przypną do czapek blachy Drużyniaków, a oddadzą im swoje orzełki. Wkrótce może pójdziecie na pola bitew, gdzie, mam nadzieję, zniknie najlżejszy nawet cień różnicy między wami.

Żołnierze!... Spotkał was ten zaszczyt niezmierny, że pierwsi pójdziecie do Królestwa i przestąpicie granicę rosyjskiego zaboru [2], jako czołowa kolumna wojska polskiego, idącego walczyć za oswobodzenie ojczyzny. Wszyscy jesteście równi wobec ofiar, jakie ponieść macie. Wszyscy jesteście żołnierzami. Nie naznaczam szarż, każę tylko doświadczeńszym wśród was pełnić funkcje dowódców. Szarże uzyskacie w bitwach. Każdy z was może zostać oficerem, jak również każdy oficer może znów zejść do szeregowców, czego oby nie było... Patrzę na was, jako na kadry, z których rozwinąć się ma przyszła armia polska, i pozdrawiam was, jako pierwszą kadrową kompanię.

Przemówienie zrekonstruował i opublikował po raz pierwszy Wacław Sieroszewski w pracy p. t. Józef Piłsudski, wydanej w 1915 r. w Piotrkowie, na której oparty został tekst poniższy.

06.08 W dniu 6 sierpnia o godz. 3 nad ranem, z krakowskich Oleandrów w kierunku granicy Królestwa Polskiego wyruszyła I Kompania Kadrowa, maszerująca w kierunku na Miechów - Jędrzejów - Kielce. Liczący 144 żołnierzy oddział składał się ze słuchaczy szkół oficerskich Strzelca i Polskich Drużyn Strzeleckich. I Kompania Kadrowa stała się zalążkiem 1 pułku piechoty, który następnie rozrósł się do I Brygady Legionów Polskich pod komendą Józefa Piłsudskiego. Podzielony na cztery plutony

06.08 O godz. 9.45 I kompania Kadrowa zwana "Kadrówka" dotarła do posterunku granicznego państw zaborczych w Michałowicach, obalając słupy graniczne. Bardzo wzruszony dowódca kompanii Tadeusz Kasprzycki powiedział strzelcom: Przed nami ziemia od lat w niewoli - idziemy ja wyzwolić...

06.08 Wieczorem 6 sierpnia Kompania Kadrowa wkroczyła do Słomnik. Rosjanie na wieść o zbliżających się oddziałach polskich uciekli z miasta.

07.08 W dniu 7 sierpnia na rynku w Słomnikach odczytano manifest Rządu Narodowego.

07.08 Po południu 7 sierpnia kompania przybyła do Miechowa.

08.08 Do Miechowa przybyły oddziały strzeleckie pod dowództwem Mieczysława Neugebauera. Sformułowano II i III Kompanię. Oddziały strzeleckie liczyły tego dnia ponad 1600 strzelców. Nastąpiła zamiana napisów i godeł rosyjskich na napisy i godła polskie.

08.08 W Krakowie zawiązał się Komitet Obywatelski, spierający działania Oddziałów Strzeleckich.

08.08 Do Miechowa, do żołnierzy przybył Józef Piłsudski.

09.08 Po krótkim odpoczynku w Książu Wielkim Kompania Kadrowa dotarła do Jędrzejowa.

11.08 Wymarsz w stronę Chęcin, w miejscowości Brzegi forsowanie Nidę, na nocleg zatrzymują się w Słowiku pod Kielcami. Zawiązany został Batalion Kadrowy.

12.08 Batalion Kadrowy wkroczył do Kielc. Strzelcy zajmują ważniejsze punkty miasta. Armia Rosyjska okrążyła Kielce.

13.08 Strzelcy wycofali się z Kielc do Chęcin.

16.08 Decyzja władz austriackich utworzono Legiony Polskie - zaprzysiężona 1 pułk Legionów polskich, i powstał Naczelny Komitet Narodowy. Batalion Kadrowy został przemianowany na Batalion III, a komendę nad nim objął późniejszy Marszałek Polski Edward Śmigły - Rydz. Strzelcy weszli w skład Legionów. 19.08. Kielce ponownie zostały zajęte i żołnierze Batalionu pozostały do 10 września. W jesieni 1914 r. Żołnierze Batalionu brali udział w walkach na Kielecczyźnie pod Laskami - Anielinem oraz na Podhalu. W grudniu w Nowym Sączu powstał I Brygada Legionów Polskich. I Brygada walczyła w okresie zimowym m.in. pod Łowczówkiem.

Sowieckiej agresji 17 września 1939 r.

Na mocy tajnego protokołu Ribbentrop-Mołotow z dnia 23 sierpnia 1939 roku, ZSRR zobowiązał się do zbrojnego wystąpienia przeciw Polsce w sytuacji.

Po dokonaniu przez ZSRR napaści na Polskę aresztowano ponad 200 tys. Polaków - oficerów, policjantów, ziemian i prawników. Zmuszono do przyjęcia obywatelstwa radzieckiego. Masowe wywóz-ki na Syberię objęły około 1 mln 350 tys. Polaków; około 22,5 tys. oficerów i policjantów zostało zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze.

Armia Czerwona dopuściła się licznych zabójstw i mordów, zarówno na jeńcach wojennych, jak i na ludności cywilnej. Rozstrzelano m.in. generała J.K. Olszynę-Wilczyńskiego, Za stawianie zbrojnego oporu Armii Czerwonej dokonano zbiorowych egzekucji żołnierzy polskich w okolicach Wilna, w Rohatynie i Wólce Wytyckiej, jeńców wojennych maltretowano w Grodnie, Wołkowysku, Oszmianie, Mołodecznie, Nowogródku, Sarnach, Kosowie Poleskim i Tarnopolu. Dokonywano mordów na ludności cywilnej, nie oszczędzając kobiet i dzieci. Armia Czerwona zadała wiele bólu i cierpienia Polakom.

Dzięki naszym rodakom i przelanej polskiej krwi, dziś jesteśmy wolnym narodem. To przykre, że wielu Polaków nie wie nawet, co wydarzyło się 17 września 1939 roku.
Zbrodnie Katyńskie Katyń to dla Polaków symbol zbrodniczej polityki systemu sowieckiego wobec narodu polskiego. Zbrodnia Katyńska mord skrytobójczy, dokonany przez Armię Czerwoną na 24 tysiącach obywate-lach państwa polskiego, których wzięto do niewoli lub aresztowano. Zgładzono strzałem w tył głowy około 22 tysięcy jeńców przetrzymywanych wcześniej w obozach specjalnych NKWD. Ofiarami byli głównie znaczący obywatele państwa polskiego: oficerowie Wojska Polskiego i policji, urzędnicy administracji państwowej oraz przedstawiciele intelektualnych i kulturalnych elit Polski. Zginęli zakopani bezimiennie w masowych dołach cmentarnych. Sprawa "katyńska" była przez cały okres ZSRR jedną z najściślej strzeżonych tajemnic Kremla. Do sądzenia winnych za tę zbrodnię nigdy nie doszło. Znani są ci, którzy decyzję o niej podjęli, a także ponad stu wykonawców. Po zbrodni istnieje materialny ślad: trzy zbudowane przez Polaków cmentarze - w Katyniu, Miednoje i Charkowie. Około 15 tysięcy polskich jeńców jest imiennie upamiętniony.
Powstanie warszawskie

Powstanie Warszawskie, rozpoczęło się 1 sierpnia 1944 roku o godzinie 17:00 i trwało do 2 października 1944 r.

W bogatej już dziś literaturze poświęconej okresowi hitlerowskiej okupacji w Polsce problematyka Powstania Warszawskiego zajmuje miejsce szczególne. U podstaw zainteresowania Powstaniem Warszawskim leży pragnienie poznania splotu przyczyn, które spowodowały, że bohaterstwo, ofiarność i wysiłek setek tysięcy ludzi nie przyniosły upragnionego celu - uwolnienia stolicy od oku-panta. W tej walce wzięła czynny udział ludność stolicy. Na jej niezłomnej i ofiarnej postawie opierał się zbrojny wysiłek powstańców, ona ponosiła najcięższe straty od ognia niemieckiej art1erii i lotnictwa, ona wreszcie stała się w początkach powstania pastwą najdzikszych okrucieństw wroga. Niemiecki terror okupacyjny dążył do wyniszczenia narodu polskiego. Każdego następnego dnia wojny potęgowały się mordy, szerzyły się łapanki, wywozy, głód. Niepewność jutrzejszego dnia spowodowała, że naród polski chwycił za broń. Do walki stanęła Warszawa. Przemoc wroga zabrała tysiące ludzkich istnień. Waliła się w gruzy Warszawa. Pozbawionych mieszkańców dachu nad gło-wą niemiecki okupant wysyłał jednych do obozów zagłady, innych w różne strony Polski.
Wypędzenie ludności z Warszawy

Jesienią 1943 roku stało się jasne, że Polska nie zostanie wyzwolona spod okupacji niemieckiej przez wojska aliantów zachodnich, lecz przez Armię Czerwoną. Okoliczności te niosły za sobą daleko idące konsekwencje polityczne dla Polski. Stalin zerwał stosunki dyplomatyczne z Rządem RP na uchodźstwie. Kwestionował również przedwojenne granice polsko-radzieckie. Takie postępowanie władz rosyjskich stawiało pod znakiem zapytania nie tylko za-chowanie integralności terytorialnej Polski, lecz również jej politycznej niezależności.

W tych okolicznościach w dniu 20 listopada 1943 komendant główny Armii Krajowej, generał Tadeusz Komorowski Bór, wydał rozkaz w sprawie przeprowadzenia tzw. Akcji Burza. Rozkaz zawierał szczegółowe wytyczne w sprawie działań, które oddziały AK oraz cywilne struktury Polskiego Pań-stwa Podziemnego powinny podjąć w momencie, gdy front wschodni dotrze do granic przed-wojennej Polski

W okresie od 1 sierpnia do 3 października 1944r ma miejsce wystąpienie zbrojne, zwane Powstaniem Warszawskim przeciwko okupującym Warszawę wojskom niemieckim. Powstanie zorganizowane było przez Armię Krajową w ramach akcji Burza, połączone z ujawnieniem się i oficjalną działalnością najwyższych struktur Polskiego Państwa Podziemnego.

Po wybuchu Powstania Warszawskiego Hitler wydał rozkaz zniszczenia miasta oraz wymordowania wszystkich jego mieszkańców. W pierwszych dniach sierpnia 1944 r. realizacja tego rozkazu zaowocowała masakrami na skalę dotąd niespotykaną. Na Warszawskiej Woli zamordowano jednego dnia 45 tysięcy osób. Masowe egzekucje zostały wstrzymane około 10 sierpnia. Ludność Warszawy wysyłano do obozów koncentracyjnych i zakładów pracy na terenie Generalnej Guberni i Niemiec. Po Powstaniu Warszawskim ludność cywilna była wypędzana według pewnego schematu. Najpierw spędzano wśród gwałtów i grabieży do prowizorycznych obozów przejściowych znajdujących się w obrębie miasta - takich jak kościół św. Wojciecha na Woli, targowisko Zieleniak na Ochocie, koszary Stauferkasserne i Flakkasserne na Mokotowie. Przetrzymywani byli w nieludzkich warunkach bez żywności, wody i pomocy medycznej. Około 350 tys. ludzi, rozwieziono po całym Generalnym Gubernatorstwie. Najwięcej do zachodniej części dystryktu warszawskiego, następnie radomskiego i krakowskiego pozostawiając ich tam bez jakichkolwiek środków do życia.
Wysiedleni z Warszawy na terenie gminy Łętkowice Gminna Rada w Łętkowicach otrzymała wiadomość z Miechowa, że na teren gminy przebędzie kilkaset mieszkańców z Warszawy. Wysadzono ich na stacji kolejowej w Słomnikach. Byli osamotnieni i zagubieni. Przyjechali w wagonach odkrytych, tak zwanych węglarkach, zmoknięci, przytuleni do ścian wagonów, skurczeni od zimna. Załamani fizycznie i psychicznie. Były to przeważnie osoby starsze i dzieci. Wielu z nich było chorych, potrzebujących opieki lekarskiej. Pomocną dłoń wyciągnęli mieszkańcy gminy Łętkowice. Z oczu warszawiaków biła niepewność, strach a zarazem zdziwienie - bo któż to wyszedł im na spotkanie. Na terenie działalności Spółdzielni Mleczarskiej Przyszłość w Radziemicach przebywało około 50 warszawskich rodzin.

Bardzo dużo Warszawiaków, całymi rodzinami przybyło do Radziemic i okolicznych miejscowości. Wysiedleńców z Warszawy w Radziemicach rozlokowywał po domach na polecenie władz gminy sołtys Jan Stęposz. Chodził od domu do domu, niejako apostołował, niosąc pomoc wysiedlonym, bardzo przy tym ubolewając. Patrzył na to wszystko i przeżywał radość, smutek i gorycz, jednych i drugich. W samej miejscowości Radziemice przebywało kilkudziesięciu Warszawiaków. Po wojnie, kiedy wyzwolona została Warszawa, w 1945 roku wiele uchodźców powróciło w swoje rodzinne strony. Pewna część pozostała tu jeszcze do 1946 roku, a niektórzy Warszawiacy nawet i dłużej.

Wspominał mieszkaniec Radziemic, Adam Małysa u którego przebywała matka wraz z córkami: W moim domu, gdzie była tylko jedna izba przybywała matka z dwoma córkami. Matka prosiła o kawałek chleba dla dzieci i trochę mleka, mówiąc, że dzieci są bardzo głodne. Moja matka dała im ostatni kawałek chleba, jaki był w domu, a do popicia podała maślankę przyniesioną z mleczarni. Mleka nie było. - Mówił dalej. Ta matka mieszkała u nas w domu z dwoma małymi córkami. Opowiadała nam. Że, ma jeszcze dwóch synów, którzy zostali w Warszawie. Ślad po nich zaginął. Wiele razy powtarza-ła. Na pewno zginęli w Powstaniu Warszawskim.- Matka często o synach wspominała i ich opłakiwała.

Dla wysiedlonych, przebywających w Radziemicach i okolicznych wsiach pracownicy Spółdzielni Mleczarskiej Przyszłość zorganizowali pomoc materialną w postaci jednej kostki masła tygodniowo i jednego litra maślanki, co drugi dzień. Była to bezpłatna pomoc dla wszystkich wysiedlonych oraz dla miejscowych nauczycieli. Do kontroli na tym odcinku prowadzono podwójną księgowość w produkcji. Utrzymywano kontakty z oddziałami partyzanckimi, które niekiedy pozorowały napad i zabierały masło po uprzednim porozumieniu się z pracownikami Spółdzielni Mleczarskiej. Na zrabowane masło partyzanci wystawiali pokwitowania, niekiedy na większe ilości, które potem przeznaczano na pomoc wysiedlonym rodzinom. W okresie świąt pomoc ta była zwiększona podwójnie.

Ogółem w czasie okupacji z Mleczarni Radziemice partyzanci zabierali masło ponad 40 razy zostawiając odpowiednie pokwitowania. Pokwitowania te służyły do rozliczenia się przed władzami z całości produkcji. Polska wieś dobrze przysłużyła się społeczeństwu w okresie okupacji, spełniając najwyższy nakaz patriotyzmu.
Bitwy o Monte Cassino
Armii Krajowej
Wolność i Niezawisłość - WiN

To Zrzeszenie Wolności i Niezawisłości. Polska cywilno-wojskowa organizacja antykomunistyczna założona 2 września 1945 w Warszawie. WiN domagała się, by Armia Czerwona i NKWD opuściły obszar Polski Zrzeszenie od początku stanowiło dla władz komunistycznych przeszkodę w realizacji planów politycznych ZSRR wobec Polski. Organizacja początkowo chciała drogą walki politycznej nie dopuścić do zwycięstwa wyborczego komunistów po II wojnie światowej ę w realizacji planów politycznych ZSRR wobec Polski. Oddziały partyzanckie WiN rozbijały więzienia, atakowały posterunki milicji i członków ORMO, prowadziły walkę zbrojną z oddziałami wojska.
Wydarzenia marca 1968 r.
Wprowadzenie stanu wojennego 13 grudnia
Siedemdziesiąta Rocznica Odzyskania Niepodległości

70. rocznica Odzyskania Niepodległości przez Polskę. W 1989 r. obchodzona była 70. rocznica Odzyskania Niepodległości przez Polskę. Był to rok, poświęcony historii Niepodległości, w którym poczta podziemna dostarczyło dużą ilość walorów. Na znaczkach umieszczono postać Józefa Piłsudskiego, Ignacego Paderewskiego, Romana Dmowskiego, Wincentego Witos. Znaczki pokazały również przedwojennego, wojskowego orzełka w koronie.
Osiągnięcia gospodarcze II Rzeczypospolitej

Poczta KPN przedstawiła na znaczkach osiągnięcia gospodarcze II Rzeczypospolitej jak: uruchomienie w 1938 r. pierwszego, próbnego nadajnika telewizyjnego w Warszawie, budowę w 1938 r. hydroelektrowni na Sole.
Papież Jan Paweł II

Poczta podziemna drukowała z rekordową częstotliwościom znaczki i karty z wizerunkiem papieża Jana Pawła II.
Marszalek Józef Piłsudski

Postać Marszałka Józefa Piłsudskiego była również, po Janie Pawle II najczęściej drukowaną na znaczkach i kartach poczty Solidarności.

W testamencie Piłsudski wyraził życzenie aby jego serce, wraz z ciałem matki, złożyć na cmentarzu wileńskim na Rossie - gdzie znajdowały się groby żołnierzy poległych w kwietniu 1919r. w walkach o Wilno. Serce marszałka, umieszczone w srebrnej urnie, 30 maja 1935r. uroczyście przewieziono do Wilna. Przez pierwszy rok po śmierci urna z jego sercem została umieszczona w jednej z kolumn kościoła św. Teresy przy Ostrej Bramie. Dokładnie w pierwszą rocznicę śmierci Piłsudskiego - 12 maja 1936 roku - urnę przeniesiono do krypty pod płytą na Rossie. W uroczystościach brał udział sam prezydent Ignacy Mościcki. Aż do wojny w miejscu tym stała zawsze straż honorowa. Nawet kiedy we wrześniu 1939 roku wkraczali do Wilna Rosjanie, żołnierze polscy nadal trzymali wartę. Nie chcieli usłuchać rozkazu złożenia broni. Zginęli, a ślady wystrzelonych do nich kul do tej pory widać na płycie.

Wchodząc na teren cmentarza na Rossie przechodzimy obok grobu Marszałka Józefa Piłsudskiego i jego matki. Maria z Billewiczów pierwotnie pochowana była w grobie rodzinnym w litewskich Sugintach.
Ksiądz Jerzy Popiełuszko

Zamordowany w 1984 r. kapelan Solidarności ks. Jerzy Popiełuszko był tematem wydawanych znaczków. Solidarność nigdy nie zapomniała o swoim kapłanie. Solidarność upamiętniła to tragiczne wydarzenie na wielu znaczkach, bloczkach i okolicznościowych kopertach.

Po szoku jakim było jego morderstwo prawie wszystkie organizacje niepodległościowe, w tym Soli-darność upamiętniły to tragiczne wydarzenie na wielu znaczkach, bloczkach i okolicznościowych kopertach. Znaczki Poczty Solidarności znajdujące się w zbiorach Adama Słupka:

karta wydana przez Solidarność po śmierci ks. Jerzego Popiełuszki. Wydano trzy karty o napisach:
1. Tak mało powiedziałem, nie zdążyłem...
2. ... prowadził od miłości do niepodległości...
3. ...lecz duszy zabić nie mogą...
(fot. zbiory Adama Słupka)

znaczek wydany w 1984 r., bloczek poświęcony. Józefowi Piłsudskiemu, pierwszemu Marszałkowi Polski w rocznicę odzyskania Niepodległości 11 Listopada 1918 r. Na znaczku: Lewy profil twarzy Józefa Piłsudskiego, w tle terytorium II Rzeczypospolitej. Źródło: zbiory Adama Słupka.
(fot. Z. Pałetko)

* * *

     Szczególnie często Adam Słupek kolekcjonował znaczki i karty tematycznie związane z rocznicami historycznymi jak powstanie styczniowe i listopadowe. Podkreślają one antyrosyjski charakter. W jego zbiorach znajdują się materiały nawiązujące do historii Rzeczypospolitej Obojga Narodów, poprzez znaczki ukazujące związek Litwy i Ukrainy z Polską.

     Tysiąclecie chrztu Ukrainy było również tematem zainteresowania bohatera książki. W jego kolekcji znajdują się znaczki wydane w 1988r. niezależnie od siebie przez Pocztę KPN i Solidarność Walczącą.

     Wspomnieć należy, że Poczta Solidarności wydała serię znaczków pt. To oni w latach 1956-1970 tworzyli nasz dzień dzisiejszy. Na znaczkach umieszczono wizerunki komunistycznych przywódców wraz z krótkimi tekstami charakteryzującymi ich postawę. Na jednym ze znaczków przy osobie Wojciecha Jaruzelskiego umieszczono informację, że w roku 1956 generał Wojciech Jaruzelski jako jedyny generał ówczesnego sztabu sprzeciwił się odesłaniu do ZSSR K. Rokossowskiego i jego rosyjskich oficerów. Przy zdjęciu Mieczysława Mocarza umieszczono jedną z jego wypowiedzi: Związek Radziecki jest nie tylko naszym sojusznikiem. Dla nas, dla partyjniaków ZSSR jest naszą ojczyzną.

     Poczta podziemna wydawała znaczki nie tylko z motywem patriotycznym, historycznym, religijnym ale również o znaczeniu politycznie obojętnym. Tak, na przykład Poczta Niezależną wydała serię znaczków Kościoły starej Warszawy. Poczta KPN wydała serię Zabytki.

     W zbiorach Adama Słupka znajdują się również znaczki z grafiką o dużym poczuciu humoru. Nieza-leżna Poczta Pomorza stworzyła znaczek z Józefem Stalinem z podpisem: Patriot ZOMO w Nowej Hucie. Poczta Uśmiech wydała znaczek satyryczny pt. Rok 2000. Na pograniczu polsko - chińskim panuje spokój.

Odzyskanie Niepodległości w 1918 r na znaczkach w kolekcji Adama Słupka

     Dzień 11 listopada, Święto Odzyskania Niepodległości na znaczkach Solidarności, był jedną z naj-ważniejszych dat, jaka została uwieczniona na znaczkach i grafikach z okresu podziemnej Solidarności. W roku 1988, gdzie prawie każda oficyna wydawnicza poświęciła szereg znaczków upamiętniając okrągłą rocznicę. Większość z nich znalazła się w zbiorach Adama Słupka.

Zbrodnie Katyńskie stanowią ciekawy i rozbudowany zbiór Adama Słupka. Do najciekawszych pod względem grafiki i tekstu zaliczyć należy blok zatytułowany Białe plamy to czerwone plamy. Na bloku znajdują się cztery znaczki przedstawiające czasokres:

23 sierpnia 1939 rok, nominał 50 zł
17 września 1939 rok, nominał 100 zł
po 17 września 1939 roku. Nominał 100 zł
18 czerwca 1945 rok. nominał 150 zł

Format bloku 17,5 cm x 12 cm. Wydany został przez Pocztę Solidarności. Rok wydania nieznany.

(fot. zbiory Adama Słupka)

cdn.

Zbigniew Pałetko

Artykuł pochodzi ze strony: Internetowego Kuriera Proszowskiego
Zapraszamy: https://www.24ikp.pl/info/prossoviana/online/paletko_slupek/20190903odc18/art.php