|
|
 | ||||
 | ||||||
| Dzisiaj jest sobota, 23 listopada 2024 r. (328 dzień roku) ; imieniny: Adeli, Felicyty, Klemensa | |
 | |
|
|
| |||||||||||||||
 |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
serwis IKP / Skarby Ziemi Proszowskiej / felietony, opracowania / opracowania / Piątkowe, historyczne popołudnie w Proszowicach... odc. 2/2
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Piątkowe, historyczne popołudnie w Proszowicach... odc. 2/2
Proszowice, 15-03-2023 W piątek, 3 marca w sali widowiskowej proszowickiego Centrum Kultury i Wypoczynku odbyła się Sesja historyczna poświęcona niektórym ważnym wydarzeniom w naszym regionie. Historycy i pasjonaci historii zaprezentowali licznie zebranej publiczności wiele ciekawych informacji. Ciekawy wykład wygłosiła Sylwia Dziuba, Muzeum Ziemi Miechowskiej. Poniżej część druga i ostatnia: Andrzej Solarz
Krynoliną i krzyżykiem. Kobieca odsłona
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 |
 |
| żelazna bransoleta z kłódką, II poł. XIX w. (ze zbiorów Włodzimierza Barczyńskiego) |
srebrny pozłacany sekretnik z sercem, kotwicą i krzyżem (symbole Wiary, Nadziei i Miłości), II poł. XIX w. (ze zbiorów Włodzimierza Barczyńskiego) |
[...] Wtedy niewiasto polska! wszystkie twe boleści,
Wtedy mu wydaj wszystkie łzy twego męczeństwa [...]
Maria Ilnicka "Do sióstr moich"
Ogromną odwagą i patriotyzmem, wykazała się nieznana z imienia i nazwiska młoda dziewczyna z Proszowic. Najpierw przekonała narzeczonego, aby dołączył do powstańczego oddziału, a następnie razem z nim włączyła się w walkę z bronią w ręku. Historię tej bohaterskiej dziewczyny opisuje Maria Bruchnalska: Za parę dni znaleźli się w obozie otoczeni przez moskali. Chłopiec poszedł na bagnety, dziewczyna skoczyła na drzewo i stamtąd raz po raz strzelała. Gdy ujrzała, że narzeczony padł śmiertelnie trafiony, wyszła z ukrycia i pomknęła w wir walki. Bagnetem przebiła zabójcę kochanka, lecz otoczona dookoła padła niedługo obok ukochanego.Autorka książki "Ciche bohaterki. Udział kobiet w powstaniu styczniowem" nie podaje jednak miejsca ani daty potyczki, w związku z czym proszowicka bohaterka, jak wielu innych powstańców, spoczywa w bezimiennej mogile.
[...] Ale Polki! ofiara jeszcze nieskończona,
Krwią i łzami musimy dopełnić kielicha [...]
Maria Ilnicka "Do sióstr moich"
 |
| krzyżyk i medalik, II poł. XIX w. (ze zbiorów Włodzimierza Barczyńskiego) |
Po wybuchu powstania, w marcu 1863 roku włączono piątki w struktury powstańczej konspiracji jako Komitety Niewiast Polskich. W okresie walki zbrojnej z zaborcą, kobiety także nie pozostały bierne. We dworach i w chłopskich chatach to kobiety organizowały dla oddziałów powstańczych zaopatrzenie, zbierały odzież i żywność, szykowały materiały opatrunkowe, opatrywały rannych, często własnoręcznie odlewały kule.
Na terenach przygranicznych dziewczęta wiejskie pełniły rolę przewodników przy nielegalnym przekraczaniu granicy, w miasteczkach kobiety organizowały punkty zborne dla idących do walki. W trakcie trwania powstania prowadziły tajne szpitale, zaopatrywały w pieniądze i fałszywe dokumenty poszukiwanych i uciekinierów. Kobiety włączyły się także do walki z bronią w ręku. Niestety, często ginęły na polu bitwy, za wieloma z nich carska policja rozesłała listy gończe, wiele zostało uwięzionych i skazanych. Wiele nazwisk kobiet-powstańców uległo zapomnieniu.
Również kobiety otaczały opieką rodziny walczących lub poległych w postaniu. Na ich potrzeby organizowały składki i loterie fantowe, a zebrane sumy przekazywały potrzebującym. Nie zapomniały także o otoczeniu opieką więźniów. Przekupywały dozorców, dostarczały paczki żywnościowe, uzyskiwały widzenia, przekazywały rodzinom informacje o uwięzionych. Wywożonym na zesłanie syberyjskie starały się zapewnić choćby najmniejszą pomoc - sypiały na dworcach mając przygotowane worki z odzieżą, butami i żywnością.
MARIA JURKOWSKA
 |
| Maria Jurkowska (za: M. Bruchnalska, Ciche bohaterki. Udział kobiet w powstaniu styczniowem) |
Kobieta polska jest wiecznym, nieubłaganym i niewyleczonym spiskowcem... Polak może być białym, czerwonym, czarno-żółtym - słowem różnych odcieni i kolorów, Polka tylko czerwoną być może.
Nikołaj Berg
Ta niezliczona rzesza bezinteresownie włączających się w sprawę polską kobiet zasługuje na wielkie uznanie, zwłaszcza wobec wyciągniętych wobec nich konsekwencji. Wiele z nich zostało aresztowanych, niektóre zesłane nie zobaczyły więcej ojczyzny, wiele z nich wróciło z zesłania po wielu latach, niektóre dobrowolnie dołączyły do mężów skazanych na Sybir, inne skazano na przymusowy pobyt i pracę w bezkresie azjatyckiej części carskiej Rosji.Ciężki był także los kobiet, które pozostały w kraju. Stosowano wobec nich szykany, jak choćby przymusowe ich uczestnictwo w szumnych rosyjskich balach, na które przy pomocy policji ściągano żony więźniów i wdowy po poległych powstańcach. Musiały borykać się z biedą po konfiskacie majątków, nauczyć się samodzielnego zarabiania na życie, wdowy musiały się usamodzielnić, aby przetrwać w nowych, jeszcze cięższych realiach życia.
koniec
opracowanie: Sylwia Dziuba
| idź do góry | powrót |
 |
 |
 |
 | ||||||||||||||
|
|||||||||||||||||
 |
 | ||||||||||||||||
| PRZYJACIELE Internetowego Kuriera Proszowskiego | ||
 |
|
 |
| ||||||||||||
| ||||||||||||
|
|
strona redakcyjna regulamin serwisu zespół IKP dziennikarstwo obywatelskie legitymacje prasowe |
|
wiadomości redakcyjne logotypy patronat medialny archiwum |
|
|
reklama w IKP szczegóły ceny |
|
przyjaciele |
|
copyright © 2016-... Internetowy Kurier Proszowski; 2001-2016 Internetowy Kurier Proszowicki Nr rejestru prasowego 47/01; Sąd Okręgowy w Krakowie 28 maja 2001 Nr rejestru prasowego 253/16; Sąd Okręgowy w Krakowie 22 listopada 2016 KONTAKT Z REDAKCJĄ |
|
|
| ||||||||||||
| ||||||||||||
| KONTAKT Z REDAKCJĄ KONTAKT Z REDAKCJĄ KONTAKT Z REDAKCJĄ KONTAKT Z REDAKCJĄ KONTAKT Z REDAKCJĄ | ||||||||||||
|