Jeżeli posiadacie informacje, materiały dotyczące prezentowanych w Serwisie postaci, macie propozycję innych osób związanych z Ziemią Proszowską, albo zauważyliście błędy w naszym artykule; prosimy o kontakt!
Postać z panteonu łączności i kolportażu BCh
Maria Maniakówna (ur.: 5.01.1911 - zm.: 4.03.1998)
biogram
(fot. dws-xip.pl)
7-03-2014
Maria Maniakówna urodziła się 5 stycznia 1911 r. w Przemykowie koło Koszyc (obecnie powiat proszowicki). W Koszycach uczęszczała do szkoły Podstawowej. Gimnazjum ukończyła w Warszawie tam też ukończyła studia historyczne na Uniwersytecie Warszawskim. Od 1930 r. należała do Akademickiego Związku Młodzieży Ludowej, a od 1931 r. do Stronnictwa Ludowego. W latach 1935-1936 była członkiem władz wojewódzkich - kieleckiego i mazowieckiego ZMW RP, a w 1937 r. weszła do ZG ZMW RP. Redagowała dodatek do tygodnika "Wici" pt. "Wiciarka".
W czasie II wojny światowej członkini SZP przekształconej w ZWZ. W Batalionach Chłopskich była szefem łączności i kolportażu w Komendzie Głównej, ps. "Ziemska". Organizowała sieć łączności i kolportażu na terenie Generalnej Guberni i terenach przyłączonych do III Rzeszy. Aresztowana w czasie konwoju prasy podziemnej 2 października 1941 r. przez gestapo. Więziona i torturowana na Pawiaku i w Oświęcimiu.
(fot. gross-rosen.eu)
Tam jako działaczka ludowa uczestniczyła w obozowej konspiracji, współpracowała z organizacją kobiecą ZWZ/AK. Uczestniczyła w grupie, która zajmowała się zbieraniem i przekazywaniem informacji o wydarzeniach w obozie oraz niesieniem pomocy współwięźniarkom. Grupę tę oprócz Marii tworzyły między innymi: Maria Babska, Celina Mikołajczyk, Anna Fularska.
Dołączyła nielegalnie do transportu więźniarek do obozu w Ravensbruck, skąd po pół roku została uwolniona przez Szwedzki Czerwony Krzyż.
Po wojnie była sekretarzem ZG ZMW RP "Wici". Należała do wielu stowarzyszeń społecznych, m.in. Chłopskiego Towarzystwa Przyjaciół Dzieci, Towarzystwa Uniwersytetów Ludowych, Komisji Historycznej NKW PSL. Pracowała w Instytucie Historii PAN, a następnie w Redakcji Historycznej Ludowej Spółdzielni Wydawniczej, inicjatorka wielu wydawnictw poświęconych ruchowi ludowemu, zwłaszcza BCh i LZK.
Zmarła 4 marca 1998 r., pochowana w Alei Zasłużonych na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie. Wiele szlaków łączności, kolportażu to tajemnice o ludziach, meldunkach, składach broni, amunicji te tajemnice w wielu przypadkach na zawsze zostały zabrane wraz z ich właścicielami do grobu.
opracowanie: Paweł Staniszewski
ŹRÓDŁA, BIBLIOGRAFIA:
Janusz Gmitruk; Konspiracyjny Ruch ludowy na Kielecczyźnie,
