Chorąży wielkiej chorągwi ziemi krakowskiej
Marcin z Wrocimowic
(ur.: ??? - zm.: 1442)
biogram
 |
| Wielka Chorągiew Ziemi Krakowskiej |
13-07-2006
Marcin z Wrocimowic herbu Półkozic żył na przełomie XIV i XV wieku. Chorąży krakowski i starosta łowicki. Był mężem Małgorzaty córki Staśka z Wrocimowic, po której odziedziczył część wsi. W nieznanym sposób utracił Wrocimowice w roku 1399. Mimo to zawsze pisał się z Wrocimowic.
Podczas bitwy grunwaldzkiej w 1410 r. niósł naczelną chorągiew wojsk polskich z białym orłem o którą toczyła się zaciekła walka. Zmarł w 1442 roku.
H. Sienkiewicz tak opisuje obronę chorągwi z orłem w koronie podczas bitwy pod Grunwaldem: A wtem stało się coś jeszcze okropniejszego. Oto jeden leżący na ziemi Krzyżak rozpruł nożem brzuch konia, na którym siedział Marcin z Wrocimowic trzymając wielką, świętą dla wszystkich wojsk chorągiew krakowską z orłem w koronie.Rumak i jeździec zwalili się nagle, a wraz z nimi zachwiała się i padła chorągiew.
W jednej chwili setki żelaznych ramion wyciągnęło się po nią, a ze wszystkich piersi niemieckich wyrwał się ryk radości. Zdało im się, że przychodzi czas klęski, mordu i rzezi, że już uciekających tylko przyjdzie im ścigać i wycinać.
Ale oto właśnie czekał ich straszny i krwawy zawód.
Krzyknęły wprawdzie z rozpaczą jak jeden mąż wojska polskie na widok upadającej chorągwi, lecz w tym krzyku i w tej rozpaczy był nie strach, ale wściekłość. Rzekłbyś, żywy ogień spadł na pancerze. Rzucili się jak lwy rozżarte ku miejscu najstraszniejsi mężowie z obu armii i rzekłbyś, burza rozpętała się koło chorągwi. Ludzi i konie wzbili się w jeden wir potworny, a w tym wirze śmigały ramiona, szczękały miecze, warczały topory, zgrzytała stal o żelazo, łomot, jęki, dziki wrzask wyrzynanych mężów zlały się w jeden przeokropny głos, taki, jakby potępieńcy odezwali się nagle z głębi piekła. Wstała kurzawa, a z niej wypadły tylko oślepłe z przerażenia konie bez jeźdźców, z krwawymi oczyma i rozwianą dziko grzywą.
Lecz trwało to krótko. Ni jeden Niemiec nie wyszedł żywy z tej burzy i po chwili znów powiała nad polskimi zastępami odbita chorągiew. Wiatr poruszył ją, rozwinął i rozkwitła wspaniale jak olbrzymi kwiat, jako znak nadziei i jako znak gniewu Bożego dla Niemców, a znak zwycięstwa dla polskich rycerzy.
Całe wojsko powitało ją okrzykiem tryumfu i uderzyło z taką zapamiętałością w Niemców, jakby każdej chorągwi przybyło w dwójnasób sił i żołnierzy.
 |
| fragment obrazu "Bitwa pod Grunwaldem", na którym Jan Matejko uwidocznił Marcina z Wrocimowic |
Na obrazie Jana Matejki "Bitwa pod Grunwaldem" Marcin z Wrocimowic ubrany w pełną zbroje husarską. Dmie w róg na znak triumfu, a w ręce trzyma drzewce chorągwi zakończone nietypowym zwieńczeniem złożonym z ostrego grotu i kolczastej kuli.
Wojsko polskie miało w tej walce 50 chorągwi, pełnych znakomitych i doświadczonych rycerzy oprócz chorągwi litewskich w liczbie 40.
Pierwsza była chorągiew wielka ziemi krakowskiej, której znakiem był biały orzeł w koronie z rozpiętymi skrzydłami na czerwonym polu. Znajdowali się w jej szeregach wszyscy znaczniejsi panowie i rycerze polscy, wszyscy weterani i wyćwiczeni w bojach. Siłą i liczebnością przewyższała ona wszystkie inne chorągwie. Jej dowódcą był Zyndram z Maszkowic, a chorążym rycerz Marcin z Wrocimowic z rodu Półkoziców. W pierwszym szeregu kroczyło w niej 9 rycerzy ze względu na ich niezwykłe zasługi, a mianowicie: Zawisza Czarny z Garbowa z domu Sulima, Florian z Korytnicy herbu Jelita, Domarat z Kobylan z rodu Grzymalitów, Skarbek z Góry z domu Habdank, Paweł złodziej z Biskupic z rodu Niesobia, Jan Warszowski z rodziny Nałęcz, Stanisław z Charbinowic z rodu Sulima i Jaksa z Targowiska z domu Lisów.
 |
| Jan Matejko-1878 -Bitwa pod Grunwaldem (fot. wikipedia) |
opracowanie: Andrzej Solarz
ŹRÓDŁA, BIBLIOGRAFIA:
- materiały IKP
- wikipedia
- Ziemia proszowicka moja mała ojczyzna - Dorota Król (red.)
- Historya literatury polskiey - Felix Bentkowski
- Kościół Św. Jacka - strona www
- rodzina Janotów Bzowskich - strona www
- Wyżyna (Jura) Krakowsko-Częstochowska i Wieluńska - strona www
- Federacja Bibliotek Cyfrowych - strona www
|
