Jeżeli posiadacie informacje, materiały dotyczące prezentowanych w Serwisie postaci, macie propozycję innych osób związanych z Ziemią Proszowską, albo zauważyliście błędy w naszym artykule; prosimy o kontakt!
Ziemię swą ukochał całą duszą
Pelagiusz Turzyma-Korulski (ur.: 1838 - zm.: 10.12.1896)
biogram
Prus I - herb rodowy rodziny Korulskich (fot. internet)
24-11-2015
Pelagiusz Leon Turzyma - Korulski urodził się w 1838 roku w Sulmierzycach. Syn Onufrego i Izabeli z Witowskich. Ród Korulskich wywodzi się z rodu rdzennie polskiego o zawołaniu - TURZYMA. W źródłach pisanych herb ten pojawia się już w wieku XIV. Pierwsza udokumentowana pisemna wzmianka o Korulskich herbu PRUS I jest z 1650 roku i pochodzi z Wołynia. Za protoplastę rodu uznaje się Macieja Korulskiego (ur. ok:1660 r.) stolnika parnawskiego, dziedzica Klucza Sławków koło Olkusza i elektora króla Stanisława Leszczyńskiego.
Prawie wszyscy Korulscy brali udział w powstaniach i bitwach, oficerowie, od wojen szwedzkich, napoleońskich, przez wszystkie powstania, wojnę polsko-bolszewicką, I i II wojnę światową, powstanie warszawskie. Ginęli i wsławiali się w obronie i wyzwoleniu Polski.
tablica w kościele w Radziemicach (fot. Marcin Szwaja)
grób Pelagiusza Korulskiego na cmentarzu w Niegardowie (fot. Marcin Szwaja)
Majątek Dalewice kupił Pelagiusz Korulski w 1887 roku od Dunikowskich, a po jego śmierci 10 grudnia 1896 r. majątek przejęła jego żona - Tekla Korulska (z.d. Snarska). W tym czasie także majątek Radziemice przejął Stefan Korulski (bratanek Pelagiusza), który w skutek choroby zmuszony był go sprzedać. Stefan zmarł w 1906 roku.
W kościołach, Niegardowie i Radziemicach, znajdują się tablice pamiątkowe i pomnik Pelagiusza Korulskiego. Motto na pomniku - "NAJLEPSZY MĄŻ I OPIEKUN RODZINY, OBYWATEL I ROLNIK ZIEMIĘ SWĄ UKOCHAŁ CAŁĄ DUSZĄ NIECH SPOCZYWA W POKOJU". Te słowa wyryte w kamieniu mają również potwierdzenie we wspomnieniach mieszkańców Dalewic. Był dobrym, solidnym gospodarzem, sprawiedliwym wobec chłopów, dbał i lubił zwierzęta domowe. Zawsze objeżdżał swoje pola i obserwował połyskujące łany zbóż lipcowym słońcu.
tablica w kościele w Niegardowie (fot. Marcin Szwaja)
W tym miejscu, obok cmentarza cholerycznego i wojennego na pograniczu wsi Dalewice i Muniaczkowice jest postawiony krzyż przez tegoż dziedzica. Żywą pamiątką jest w Radziemicach część wsi o nazwie lokalnej - TURZYMA, alejka w wąwozie osadzona w korpusie starych akacji, kilkuset letnia lipa i ruiny dworu. Fragment ceglanego muru, który też zachowuje pamięć minionych wieków, w który kiedyś tętniło życiem.
opracowanie: Marcin Szwaja
dworek Korulskich w Dalewicach lata 1900-1917 (fot. myvimu.com/profile/turzyma)
