Wylądował we Wierzbnie
Leopold Okulicki gen.
(ur.: 12.11.1898 - zm.: 24.12.1946)
 |
| kapitan Leopold Okulicki (1922?) (fot. wikipedia) |
10-07-2006
Urodzony 12 listopada 1898 we wsi Bratucice koło Okulic, pow. Bochnia, w rodzinie chłopskiej, osiadłej na 8 hektarach ziemi, z ojca Błażeja Okulickiego (pierwotne nazwisko Kicka) i Anny z domu Korcyl. Od 1909 uczył się w gimnazjum w Bochni, gdzie do wybuchu I Wojny Światowej ukończył pięć klas (świadectwo dojrzałości otrzymał w tymże gimnazjum jako ekstern w kwietniu 1919).
Przybrane nazwiska: Jan Mrówka, Johann Müller, pseudonimy: Jan, Kobra 2, Kula, Leopold, Miller, Mrówka, Jan Mrówka, Niedźwiadek, Pan Jan, Sęp, Termit.
Dyplomowany oficer służby stałej piechoty WP: podpułkownik (1936), pułkownik (1 VII 1940), generał brygady (22 V 1944).
 |
| płk Okulicki (1943?) (fot. blogspot.com) |
Od maja 1913 należał do Związku Strzeleckiego w Bochni i w maju 1914 złożył egzamin podoficerski. Od maja 1914 służył w Legionach Polskich, ale już w następnym miesiącu został zwolniony jako niezdolny do służby wojskowej z przyczyn zdrowotnych. Ponownie wstąpił do Legionów Polskich w październiku 1915 i służył pod pseud. "Sęp" w 3. pp II Brygady, awansując do stopnia sierżanta. Walczył m. in. pod Rarańczą i Kostiuchnówką. W 1917 uczęszczał na kurs oficerski w Zegrzu. Po kryzysie przysięgowym [lipiec] wcielony we wrześniu 1917 do armii austriackiej, ukończył szkołę oficerów rezerwy w Koszycach [styczeń - marzec 1918].
W listopadzie 1918 w Bochni sformował pluton złożony z uczniów gimnazjum - członków POW, który wszedł następnie w skład 4. pp Legionów i wraz z nim wyruszył pod Lwów. Ranny w lutym 1919, do maja tego roku przebywał w szpitalu, potem wrócił na stanowisko dowódcy plutonu 4. pp Legionów. Od lipca ponownie w szpitalu, od sierpnia 1919 dowodził kompanią. Ponownie ranny w czerwcu 1920, do sierpnia leczył się w szpitalu, po czym wrócił na stanowisko dowódcy kompanii i p.o. dowódcy batalionu 4. pp Legionów.
Po ukończeniu WSWoj. w Warszawie [1923-1925] od października 1925 kierownik referatu mobilizacyjnego w sztabie DOK III Grodno. W lutym 1928 objął tam stanowisko p.o. szefa Oddz. Ogólnego, a potem od 1929 był kierownikiem Okręgowego Urzędu WF i PW.
Od kwietnia 1930 dowódca batalionu 75. pp, od czerwca 1931 wykładowca taktyki broni połączonych w Centrum Wyszkolenia Piechoty w Rembertowie, od marca 1934 szef sztabu 13. DP. We wrześniu 1935 przeniesiony do Sztabu Głównego, od 1936 był szefem Wydziału "Wschód" w Oddziale III Sztabu Głównego, a od kwietnia 1939 szefem Wydziału Sytuacyjnego i zastępcą szefa Oddziale III Sztabu Głównego, przekształconego z momentem wybuchu wojny w Sztab Naczelnego Wodza.
 |
| płk Okulicki (1943?) (fot. blogspot.com) |
W nocy z 31 VIII na 1 IX 1939 jako oficer służbowy pełnił dyżur w Sztabie, w zastępstwie chorego z-cy Szefa Sztabu Głównego płk. Józefa Jaklicza. To on właśnie przyjął pierwsze meldunki o rozpoczęciu działań wojennych, napływające od poszczególnych oficerów odcinkowych. Pozostał w Warszawie po opuszczeniu stolicy przez Sztab Naczelnego Wodza [6 września] jako oficer operacyjny ekspozytury Kwatery Głównej Naczelnego Wodza przy Armii "Warszawa". Od 10 września 1939 uczestniczył ochotniczo w obronie Warszawy jako szef sztabu odcinka Warszawa-Zachód, a od 18 września dowódca odcinka swego imienia na Woli.
Należał do pierwszej kilkunastoosobowej grupy oficerów, wstępujących do SZP już 28 września 1939. Tego dnia zaprzysiężony, od października został dowódcą wojewódzkim SZP w Łodzi. Używał wówczas dokumentów na nazwisko Johann Müller, zameldowany przy ul. Kilińskiego 117.
Od stycznia 1940 komendant Okręgu Łódź ZWZ. Używał w tym czasie pseud. Jan, Kula, Leopold, Miller, Pan Jan.
W marcu tego roku zawiózł do Gałek Krzczonowskich rozkaz Komendanta Okupacji Niemieckiej ZWZ, płk. "Grabicy" [Stefana Roweckiego], nakazujący mjr. "Hubalowi" [Henrykowi Dobrzańskiemu] rozwiązanie jego Wydzielonego Oddziału Kawalerii Wojska Polskiego i przejście do konspiracji. Major "Hubal" rozkazowi nie podporządkował się...
Rozkazem L.1 z 1 lipca 1940 Okulicki został mianowany pułkownikiem służby stałej. Zagrożony aresztowaniem został we wrześniu 1940 odwołany do Warszawy, gdzie przez miesiąc był Inspektorem Komendy Głównej ZWZ, a następnie został mianowany komendantem terenów wschodnich [Obszar Nr 2 Białystok i Obszar Nr 3 Lwów] pod zmienionym pseud. "Mrówka". 23 października z dokumentami na nazwisko Jan Mrówka wyruszył z Warszawy i 2 listopada 1940 przybył do Lwowa.
Aresztowany w nocy 21/22 stycznia 1941 w mieszkaniu przy ul. Zadwórzańskiej 117, został wywieziony do Moskwy i osadzony w więzieniu NKWD na Łubiance, a w kwietniu tego roku przeniesiony do Lefortowa, skąd zwolniono go 12 sierpnia 1941. Od tego miesiąca Szef Sztabu Armii Polskiej w ZSRR gen. Władysława Andersa, następnie dowódca 7. Dywizji Piechoty. W czerwcu 1943 odwołany do dyspozycji Naczelnego Wodza, we wrześniu tego roku przybył do Londynu i zgłosił się do skoku do kraju.
W październiku 1943 został przydzielony do Oddz. VI Sztabu Naczelnego Wodza: m.in. od tego miesiąca był organizatorem i krótko Komendantem Bazy Nr 10 ["Impudent"] w Ostuni koło Bari we Włoszech.
Przeszkolony na spadochronowym kursie cichociemnych. Zrzucony do Kraju w ramach operacji lotniczej "Weller 29" lądował na polach wsi Wierzbno, w nocy z 21 na 22 maja 1944r. Przebywał w gospodarstwie, w Szarbi w dniach 22- 24 maja 1944r. [po skoku awansowany do stopnia gen. brygady]. Miał przekazać Dowódcy AK, generałowi "Borowi" list gen. Kazimierza Sosnkowskiego wyznaczający gen. "Kobrę" na "jednego z zastępców Pana generała".
 |
| jedno z nielicznych zdjęć generała wykonanych w dniach Powstania Warszawskiego (fot. blogspot.com) |
Stanowisko Szefa Operacji i I zastępcy Szefa Sztabu KG AK, gen. "Grzegorza" [Tadeusza Pełczyńskiego], objął 3 czerwca 1944 po płk. "Sęku" [Januszu Bokszczaninie].
21 lipca 1944 wziął udział w "naradzie trzech generałów", w trakcie której przekonał gen. "Bora" o konieczności podjęcia akcji "Burza" w Warszawie.
27 lipca 1944 mianowany - po płk. "Nilu" - komendantem organizacji "Nie". 30 lipca 1944 Dowódca AK zameldował, że wyznaczył Okulickiego pseud. "Termit" na swojego następcę [na wypadek ujawnienia się po wkroczeniu Armii Sowieckiej do Warszawy lub w wypadku niemożności dalszego dowodzenia].
W związku z pełnieniem funkcji w organizacji "Nie", po wybuchu Powstania Warszawskiego gen. Okulicki pozostał w konspiracji. Od 6 września 1944 [po zranieniu gen. "Grzegorza"] był p.o. Szefa Sztabu KG AK.
Po kapitulacji Powstania Warszawskiego, 2 października 1944 opuścił Warszawę razem z ludnością cywilną.
Stanowisko Dowódcy AK piastował - formalnie mianowany przez Prezydenta RP Raczkiewicza dopiero 21 grudnia 1944 - aż do rozwiązania AK własnym rozkazem z 19 stycznia 1945.
 |
| gen. Okulicki postanowił bronić się sam - zrezygnował z usług sowieckiego obrońcy z urzędu. Zeznawał po rosyjsku, powołując na świadków współoskarżonych. Łudził się, że w ZSRR istnieje coś na kształt sprawiedliwości... (fot. blogspot.com) |
Przebywał w tym czasie na terenie Częstochowy i Milanówka, używając pseud. "Niedźwiadek" [w Kraju] i "Termit" [w korespondencji z Londynem]. 3 stycznia 1945 spotkał się w Katarzynie koło Radomska z brytyjską misją wojskową "Freston" dowodzoną przez płk. D.T. Hudsona.
Podstępnie aresztowany przez NKWD 27 marca 1945 w Pruszkowie i wywieziony do Moskwy, gdzie sądzono go w tzw. "procesie szesnastu" w dniach 18-21 czerwca 1945.
Skazany na 10 lat więzienia. W sowieckim więzieniu 3 razy podejmował głodówkę. Zmarł w niewyjaśnionych okolicznościach 24 XII 1946 na Łubiance.
Odznaczenia:
Krzyżem Walecznych - po raz pierwszy w 1921
Krzyżem Walecznych - po raz drugi i trzeci w 1922
Krzyżem Walecznych - po raz czwarty 27 września 1944]
Krzyżem Niepodległości [1932]
Virtuti Militari V klasy [1920]
Virtuti Militari IV klasy [29 września 1939]
Rozkaz rozwiązania AK
Żołnierze Armii Krajowej!
Daję Wam ostatni rozkaz. Dalszą swą pracę i działalność prowadźcie w duchu odzyskania pełnej niepodległości Państwa i ochrony ludności polskiej przed zagładą. Starajcie się być przewodnikami Narodu i realizatorami niepodległego Państwa Polskiego. W tym działaniu każdy z Was musi być dla siebie dowódcą. W przekonaniu, że rozkaz ten spełnicie, że zostaniecie na zawsze wierni tylko Polsce oraz by Wam ułatwić dalszą pracę - z upoważnienia Pana Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zwalniam Was z przysięgi i rozwiązuję szeregi AK.
W imieniu służby dziękuję Wam za dotychczasową ofiarną pracę. Wierzę głęboko, że zwycięży nasza Święta Sprawa, że spotkamy się w prawdziwej wolnej i demokratycznej Polsce.
Niech żyje Wolna, Niepodległa, Szczęśliwa Polska.
Dowódca Sił Zbrojnych w Kraju
Niedźwiadek
Gen. Bryg.
opracowanie: Andrzej Solarz
ŹRÓDŁA, BIBLIOGRAFIA:
- materiały IKP
- wikipedia
- Ziemia proszowicka moja mała ojczyzna - Dorota Król (red.)
- Biuletyn Informacyjny Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej Okręgu Wielkopolska nr 4/1996 "Generał Okulicki Leopold (1898-1946) ostatni Dowódca Armii Krajowej" - por. dr Zofia Grodecka
- dws.xip.pl - strona www
- leopoldokulickilegungenkomendant.blogspot.com - strona www
- wyborcza.pl - strona www
- e-numizmatyka.pl - strona www
- muzeum-ak.krakow.pl - strona www
- doomedsoldiers.com - strona www
- II Wojna Światowa - sww.w.szu.pl - strona www
- podziemna.republika.pl - strona www
|
