Znacząca postać...

facebook

Znacząca postać...

Dzisiaj jest sobota, 23 listopada 2024 r. (328 dzień roku) ; imieniny: Adeli, Felicyty, Klemensa

serwis

wydarzenia

informacje

skarby Ziemi Proszowskiej

Redakcja

tv.24ikp.pl

działy autorskie

ludzie ZP

miejsca, obiekty itp.

felietony, opracowania

ludzie Rzeczpospolitej Partyzanckiej 1944

"katyńczycy"

serwis IKP / Skarby Ziemi Proszowskiej / ludzie ZP / rp1944 / Znacząca postać...

	pomóżcie!!! ;)
	Jeżeli posiadacie informacje, materiały dotyczące prezentowanych w Serwisie postaci, macie propozycję innych osób związanych z Ziemią Proszowską, albo zauważyliście błędy w naszym artykule; prosimy o kontakt! skarby@24ikp.pl. Inne kontakty z nami: TUTAJ! Redakcja IKP

O G Ł O S Z E N I A

godzinowa 45 dni

biogram autorstwa p.Agnieszki

odpis życiorysu (własnoręcznego)

Znacząca postać...
Leopold Bochnak ps. Piotr
(ur.: 15.11.1892 - zm.: 15.06.1950)

biogram

29-12-2014

Ks. Henryk Makuła, celebrując Mszę św. podczas obchodów 61 rocznicy Bitwy pod Proszowicami, nawiązał do słów Marszałka Ferdynanda Focha: "Ojczyzna to ziemia i groby. Narody tracąc pamięć, tracą życie". O poległych bohaterach bitwy, która rozegrała się w pobliżu proszowickiej nekropolii w nocy 6/7 września 1939 roku, społeczność naszej ziemi pamięta. W 1998 roku odnowiono kwatery żołnierzy Armii Kraków, postawiono obelisk z granitowymi tablicami, na których utrwalono nazwiska poległych, organizowane są obchody rocznicowe.

tablica poświęcona Leopoldowi Bochnakowi (fot. w zbiorach autorki)

O Rzeczpospolitej Partyzanckiej 1944 i ludziach z nią związanych oficjalnie mówiło się niewiele na naszej ziemi - z pewnością czas historyczny nie sprzyjał popularyzacji wiedzy o tym wydarzeniu. Ale po transformacji ustrojowej, zaczęto odkrywać wiele "białych plam" i głośno mówić o działalności Armii Krajowej na ziemi proszowickiej. 10 września 2000 roku - na proszowickim cmentarzu Włodzimierz Nowak, odsłonił granitowe tablice poświęcone trzem żołnierzom Armii Krajowej: płk. Leopoldowi Bochnakowi ps. "Piotr" - "Wiesław" - "Profesor", Romanowi Nowakowi ps. "Nina", Bogdanowi Śmitkowskiemu ps. "Mat". O szczególny sposób upamiętnienia AK-owców zabiegało środowisko kombatanckie - Stowarzyszenie Żołnierzy AK, a także społeczeństwo tej ziemi.

Reprezentujący żołnierzy Inspektoratu AK "Maria" - mjr Leonard Wyjadłowski, podczas uroczystości odsłonięcia tablic, powiedział: "Jako żołnierz Września i jeniec obozu kozielskiego jestem dumny, że w Proszowicach pamięta się o żołnierzach, którzy polegli w 1939 roku i o tych, którzy później walczyli o wolność ojczyzny. Ziemia proszowicka była zawsze matecznikiem zrywów niepodległościowych. Świadczą o tym już czasy insurekcji kościuszkowskiej. Żyje tu lud pracowity, prospołeczny, pełen dumy, zdolny do najwyższych poświęceń." [Gąciarz Aleksander, Tablice odsłonięte [online] Dostępny w World Wide Web http://www.dziennikpolski24.pl/artykul/2242316,tablice-odsloniete,id,t.html]

Płk. Leopold Bochnak ps. "Piotr" - "Wiesław" - "Profesor"

mjr/płk Leopold Bochnak
(fot. Stanisław Piwowarski, Konspiracja wojskowa i działania...)

     Jedną z tablic na proszowickim cmentarzu poświęcono płk. Leopoldowi Bochnakowi ps. "Piotr" - "Wiesław" - "Profesor". To znacząca postać w AK-owskim ruchu oporu na ziemi proszowickiej.

     Urodził się 15 listopada 1892 roku w powiecie gorlickim. Jego rodzice - Ludwik i Waleria Prokop dbali o wykształcenie syna. Ukończył szkołę powszechną w Kobylance, a następnie 7 klas Gimnazjum Klasycznego w Gorlicach. Egzamin dojrzałości zaliczył jako uczeń prywatny w 1916 roku. Wybuch I wojny światowej zastał go na terenie Królestwa Polskiego (przebywał wówczas u kolegi), skąd powrócił do Małopolski na początku 1916 roku.

     Po przesunięciu się linii frontu, w drodze do rodzinnych Gorlic, został aresztowany przez żandarmerię austriacką, jako uchylający się od służby wojskowej. 1 marca 1916 roku został wcielony do 20 pułku piechoty austriackiej. Po ukończeniu Szkoły Oficerskiej w Opawie skierowano go na front austriacko - rosyjski w rejon Bukowiny, gdzie walczył do maja 1917 roku. Brał również udział w walkach na froncie austriacko-włoskim do sierpnia 1917 roku. Tu dostał się do niewoli włoskiej, w której przebywał 14 miesięcy. W obozie jeńców polskich przygotowywał się do przyszłej służby w Wojsku Polskim.

     W listopadzie 1918 roku, w stopniu podporucznika, wstąpił do formowanej we Włoszech armii gen. Józefa Hallera i został przydzielony do Misji Polsko - Francuskiej w charakterze tłumacza. Jako członek komisji poborowej zajmował się organizacją wojska. Po zorganizowaniu armii, z rozkazu szefa Misji mjr. Leona Radziwiłła, został przydzielony jako delegat do państwowego Urzędu ds. Jeńców, Uchodźców i Robotników, celem ich repatriacji do Polski. W tym charakterze oddelegowano go także do Albanii.

strona tytułowa sprawozdania Koła Uczniów i Absolwentów Szkoły Nauk Politycznych w Krakowie
(fot. w zbiorach autorki)

     W październiku 1919 roku powrócił do Polski - tu powierzono mu stanowisko referenta organizacyjnego w Dowództwie Frontu Pomorskiego, następnie w sztabie 6 Dywizji Piechoty w Krakowie oraz w Dowództwie Okręgu korpusu nr V w Krakowie. Od listopada 1922 roku do kwietnia 1924 roku pracował jako oficer materiałowy i referent mobilizacyjny 41 pp. w Suwałkach, a następnie wrócił do pracy w DOK w Krakowie. Był komendantem Przysposobienia Wojskowego i Wychowania Fizycznego w powiecie myślenickim.

     1 stycznia 1930 roku uzyskał stopień kapitana ze starszeństwem. W 1930 roku uczestniczył w zjeździe inteligencji gorlickiej w Kobylance. Od października 1931 do 1937 zajmował stanowisko dowódcy 7. kompanii III batalionu 12. PP w Krakowie, a rok później został komendantem Szkoły Podoficerskiej dla Małoletnich w Nisku. Awansowany na stopień majora w 1938 roku.

     W czasie służby wojskowej uzyskał absolutorium na Wydziale Prawa i Administracji w Uniwersytecie Jagiellońskim. Ukończył ponadto dwuletnią Szkołę Nauk Politycznych i kurs handlowy w Wyższej Szkole Handlowej w Krakowie.

     W wojnie obronnej 1939 roku brał udział jako kwatermistrz pułku i dowódca batalionu. Od stycznia 1940 roku pozostawał w zainteresowaniu Niemców. Ukrywał się w różnych stronach polski - przeważnie na Podkarpaciu. W 1941 roku znalazł schronienie w Proszowicach i zatrzymał się u spokrewnionego z nim proboszcza miejscowego kościoła. Do 18 stycznia 1945 roku pracował w Spółdzielni Rolniczo-Handlowej i Związku Plantatorów Tytoniu w dziale buchalterii.

     Mocno angażował się w działalność konspiracyjną - prowadził tajne nauczanie na poziomie gimnazjum ogólnokształcącego w Proszowicach i okolicy. [Widłak Edward, Tajne nauczanie w latach okupacji hitlerowskiej 1939 - 1945 na terenie powiatu proszowickiego. Referat [online]. Dostępny w World Wide Web http://www.24ikp.pl/skarby/felietony/opracowania/20100327tajne/art2.php]

     Należał do ZWZ/AK. Był zastępcą Inspektora Rejonowego Miechów - nadzorował sprawy wywiadu, łączności i uzbrojenia. W nocy 21/22 maja 1944 roku zabezpieczał zrzut cichociemnych na polach Teofila Szańkowskiego w Wierzbnie w ramach operacji "Weller 29".

     W lipcu 1944 roku został zastępcą dowódcy 106. Dywizji Piechoty AK, a w grudniu 1944 roku wnioskowany do stopnia podpułkownika.

     Od 18 stycznia 1945 roku pracował jako nauczyciel gimnazjum w Proszowicach, a następnie - od 1 stycznia do 31 sierpnia 1946 roku w gimnazjum w Książu Wielkim. Potem wyjechał na ziemie zachodnie - tu od 1 września 1946 roku do grudnia 1948 roku pracował jako kierownik i buchalter w domach wypoczynkowych Związku Pracowników Przemysłu Cukrowniczego w Kudowie Zdroju, a potem jako buchalter w Hotelu "Polonia" we Wrocławiu.

     11 lutego 1949 roku został aresztowany przez WUBP, przewieziony do Krakowa i osadzony w więzieniu przy ul. Montelupich. 16 maja 1949 roku był przesłuchiwany przez oficera WUBP w Krakowie Mieczysława Kotynę, w tzw. sprawie Ireny Kleszczyńskiej - małożnki Edwarda Kleszczyńskiego ps. "Dzik". Z zachowanych akt operacyjnych IPN przeczytać możemy:

"Pyt. Co Wam jest wiadomym o działalności w 106 Dyw. Tysiąca ps. "Dzik"

Odp. "Dzik" jest to major rezerwy nazwiskiem Kleszczyński Edward przedwojenny długoletni poseł i Senator jeden z czołowych ludzi z obozu legionistów. Kleszczyński Edward posiadał dwa duże majątki około 300 mórg w miejscowości Czechy pow. Miechów. Kleszczyński Edward przybył do Dywizji narzucony przez Okręg jako D-dca Brygady Kawalerii w sierpniu 44r. "Dzik" był D-ca tylko /De nomine/ faktyczne D-ctwo sprawował Szef Sztabu ps. "Dąb" a od grudnia 44r. mianowany Z-ca D-cy Brygady był ps. "Malina" Bokota Józef. "Dzik" w tym czasie odszedł z Dywizji szczegółów jego odejścia z Dywizji nie znam, gdyż w tym czasie już nie byłem w Sztabie. Czy się ujawnił - nie wiem. Widziałem go w lutym lub w marcu 45r. w Krakowie na ulicy, gdy go pytałem gdzie zamierza się udać po pracę powiedział mi, że będzie pracować na Uniwersytecie Poznańskim jako docent agronomii. Przypuszczam, że jako wybitny Senator wyjechał za granicę" [Zagrabione dziedzictwo, s. 30]

protokół przesłuchania Leopolda Bochnaka, ps. "Piotr", z akt operacyjnych dotyczących Ireny Kleszczyńskiej, 16 maja 1949 (zbiory IPN)

Zmarł w szpitalu więziennym 15 czerwca 1950 roku. Pochowany na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie w zbiorowej mogile partyzanckiej.

Po wojnie w 1945 roku Komisja Likwidacyjna Okręgu Krakowskiego AK zweryfikowała Leopolda Bochnaka do stopnia podpułkownika, ze starszeństwem od 11 listopada 1944 roku. Został także odznaczony Krzyżem zasługi z Mieczami. W 1957 roku komisja weryfikacyjna zawnioskowała o podniesienie do stopnia pułkownika oraz odznaczenie Orderem Virtuti Militari V klasy. Z innych odznaczeń wymienić należy: Srebrny Krzyż zasługi (1928) oraz medale "Za Długoletnią Służbę" - brązowy (1938) i srebrny (1939).

W 50 rocznicę śmierci - 15 czerwca 2000 roku społeczeństwo ziemi proszowickiej oraz współtowarzysze walki ufundowali tablicę ku jego pamięci na cmentarzu parafialnym w Proszowicach.

opracowanie: Agnieszka Głowicka-Polkowska