Kapitan "Grześ" ze Skały

facebook

; imieniny:

serwis

wydarzenia

informacje

skarby Ziemi Proszowskiej

Redakcja

tv.24ikp.pl

działy autorskie

ludzie ZP

miejsca, obiekty itp.

felietony, opracowania

ludzie Rzeczpospolitej Partyzanckiej 1944

"katyńczycy"

serwis IKP / Skarby Ziemi Proszowskiej / ludzie ZP / rp1944 / Kapitan "Grześ" ze Skały

	pomóżcie!!! ;)
	Jeżeli posiadacie informacje, materiały dotyczące prezentowanych w Serwisie postaci, macie propozycję innych osób związanych z Ziemią Proszowską, albo zauważyliście błędy w naszym artykule; prosimy o kontakt! skarby@24ikp.pl. Inne kontakty z nami: TUTAJ! Redakcja IKP

O G Ł O S Z E N I A

godzinowa 45 dni

Kapitan "Grześ" ze Skały
Marian Cyganek ps. Grześ
(ur.: 23.08.1923 - zm.: 16.09.2021)

biogram

Marian Cyganek ps. Grześ
(fot. Inspektorat AK "Maria...")

Proszowice, 18-12-2021

Kapitan Marian Cyganek ps. Grześ, urodził się 23 sierpnia 1923 roku w Skale.

     Podczas okupacji niemieckiej z miechowskiego urzędu pracy nakaz pracy u niemieckiego właściciela przy skupie owoców i warzyw. Dzięki uzyskanej w ten sposób "arbajtkarcie" mógł się swobodnie poruszać po całej okolicy. Skupowano głównie agrest, maliny, wiśnie, ziemniaki ale i karpiele. Trafiały one do obozów.

     Jako nastolatek wstępuje do konspiracji antyniemieckiej w Narodowej Organizacji Wojskowej, po scaleniu z AK był żołnierzem na placówce Skała o kryptonimie "Sylwester". Pełni w niej obowiązki łącznika, informatora WKU czyli wywiadu i kontrwywiadu oraz kolportera. Jego bezpośrednim przełożonym był dowódca Oddziału dyspozycyjnego Józef Zadęski ps. Żmija, który zginął dowodząc akcją odbicia z rąk niemieckiej żandarmerii ppor. Zawieję - Jerzego Kluskę.

Strzelec "Grześ" powierzone obowiązki wykonywał wzorowo.

     Po wkroczeniu Sowietów strzelec Cyganek nawiązuje kontakty z byłymi konspiratorami AK, bierze udział w organizowanych mszach świętych za Ojczyznę. Werbuje żołnierzy przebywających w Skale i okolicach do udziału w spotkaniach krakowskich.

kpt. Marian Cyganek (fot. malopolskaonline.pl)

     W 1987 roku współuczestniczy w legalizacji Stowarzyszenia byłych żołnierzy AK. Zostaje powołany w skład Zarządu tej organizacji. Zakłada Jej koło w Skale, któremu przewodniczy aż do likwidacji na skutek przejścia wielu członków na wieczną wartę.

     Był bardzo aktywnym prezesem SŻAK koła w Skale, zawsze (do póki mu starczało sił) angażował się w wiele akcji i wydarzeń lokalnych o charakterze patriotycznym (nawet w wieku 80 kilku lat służył do mszy św. jako ministrant którą celebrował kapelan spod Monte Cassino ojciec Adam Studziński).

     Zawsze pamiętał o tych, którzy walczyli przed nim o niepodległą ojczyznę, zdawał sobie sprawę z wagi nauki historii i przekazywanie jej następnym pokoleniom. Po wielu latach odnalazł grób swojego wuja starszego strzelca Mikołaja Domagalskiego legionisty, który oddał życie za Ojczyznę pod Łowczówkiem i tam został pochowany, wraz z Janem Opalskim ps. Twardowski, który również pochodził ze Skały.

     Jako członek Zarządu Głównego SŻAK w Krakowie podejmował wiele inicjatyw i realizował je bardzo sumiennie i odpowiedzialnie.

Ożenił się z Marianną, miał trzech synów: Stanisława, Andrzeja, Michała.

     Zmarł 16 września 2021 roku, uroczystości pogrzebowe odbyły się w Skale 20 września, z asystą wojskową i pocztami sztandarowymi ze 106 DP AK z Krakowa, Miechowa, Białego Kościoła i ze Skały.

pogrzeb kapitana "Grzesia" (fot. zbiory IKP)

Za patriotyzm i trud żołnierza konspiracji strzelec Marian Cyganek został awansowany na stopień porucznika, a później kapitana, został też wyróżniony odznaczeniami wojennymi i państwowymi: Srebrnym Krzyżem Zasługi z Mieczami, Krzyżem Armii Krajowej, Krzyżem Partyzanckim, Krzyżem Republiki Pińczowskiej, honorową Odznaką 106 DP AK i Odznaką Akcji "Burza". W 2009 roku "Grześ" otrzymał od starosty krakowskiego honorowy tytuł "Przyjaciela Młodzieży" Zespołu Szkół i Placówek Oświatowych w Skale.

opracowanie: Andrzej Solarz