"Wróbel" - żołnierz, społecznik, artysta
Jan Dubaj ps. Wróbel
(ur.: 14.07.1928)
biogram
 |
Jan Dubaj ps. Wróbel
(fot. Inspektorat AK "Maria"...) |
Proszowice, 12-03-2020
Porucznik Jan Stanisław Dubaj ps. Wróbel; urodził się 14 lipca 1928 r. w Dzierążni (gm. Działoszyce), syn starszego wachmistrza i komendanta POW-u Jana Dubaja i Honoraty. W Dzierążni mieszkał do 1945 roku.
Z działalnością konspiracyjną ZWZ-AK związany już od 1943 r., do AK został zaprzysiężony w 1944 r. i przyjął pseudonim "Wróbel". Jako żołnierz placówki "Drozd" - Drożejowice odbył przeszkolenie wojskowe i sanitarne. Jego dowódcami byli: dca drużyny Jan Szostak ps. Krasny, plutonu - Władysław Zachariasz ps. Bystry, kompanii - Marian Markiewicz ps. Maraton. Janek pełnił funkcję łącznika do kontaktów z dowódcami plutonów i kompanii oraz pomiędzy sąsiednimi komendami.
W okresie Proszowicko - Kazimierskiej Rzeczpospolitej Partyzanckiej (lipiec-sierpień 1944) był łącznikiem i opiekował się rannymi. Pełnił też służbę wartowniczą na posterunkach alarmowo-obserwacyjnych.
Po 1945 r. Jan Dubaj odbył służbę wojskową w 6. Dywizjonie Piechoty i ukończył szkołę podoficerską artylerii w 23. PAL.
Były dca Inspektoratu "Maria", Dywizji "Dom" generał brygady Bolesław Michał Nieczuja-Ostrowski ps. Tysiąc stwierdził, że: [...] plutonowy ps. Wróbel - Jan Stanisław Dubaj był dzielnym i ofiarnym żołnierzem Armii Krajowej i dobrze zasłużył się Ojczyźnie [...].
Po wojnie Jan Dubaj zamieszkał w Kielcach. Odbył czteroletnią służbę wojskową. Bardzo aktywnie uczestniczył w różnych poczynaniach tamtejszego środowiska akowskiego. Dużym zaangażowaniem wykazał się jako członek Komitetu Odbudowy Pomnika Niepodległości w Kielcach. Za wieloletnią działalność społeczną na polu ochrony miejsc upamiętniających martyrologię narodu polskiego, Rada Pamięci Walk i Męczeństwa uhonorowała Jana Dubaja srebrnym medalem Opiekuna Miejsc Pamięci Narodowej (2002). Na uwagę zasługuje również uczestniczenie w pracach Stowarzyszenia Ochrony Dziedzictwa Narodowego, m.in. na rzecz opieki nad kieleckimi nekropoliami. Należał również do Związku Piłsudczyków i był wiceprezesem Światowego Związku Żołnierzy AK Koło Nr 1 w Kielcach.
 |
Kielce, uroczystości rocznicowe powstania warszawskiego - na zdjęciu członkowie i sympatycy Stowarzyszenia Szarych Szeregów. Od lewej: Amelia Sołtysiak, Janusz Siwek, Sylwester Padjas, Janina Grzybowska, Janusz Kuźmiński, Barbara Mazur, Urszula Kępkowska, Hanna Kropacz, Zuzanna Radlek, Mieczysław Adamiec, Jan Dubaj, Andrzej Wiatkowski, Małgorzata Sołtysiak, Leszek Bukowski, Mieczysław Cukrowski
(fot. Kombatanci Ziemi Świętokrzyskiej...) |
 |
jeden z exlibrisów Jana Dubaja
(fot. pik.kielce.pl) |
Ukończył kurs kreślarski i z wykształceniem technika budowlańca (późnie ukończył podyplomowe studia inżynierskie) pracował głównie na kieleckich budowach w działach dokumentacji technicznej oraz jako kierownik budowy i inspektor nadzoru. [...] Prowadził nowatorskie badania wytrzymałościowe, współpracując z naukowcami ówczesnej Wyższej Szkoły Inżynieryjnej w Kielcach i Politechniki Warszawskiej. Na "swoich" budowach konsekwentnie wprowadzał nowe technologie w oparciu o rodzime materiały budowlane z Kielecczyzny: kruszywa, cement, gips. Ta wykonywana z zaangażowaniem praca zaowocowała wdrożeniem 44 wniosków racjonalizatorskich oraz patentem [...].
Jednak jego pasją i powołaniem była grafika. Jako artysta grafik projektuje druki, medale, wydawnictwa, tablice pamiątkowe, przede wszystkim projektuje i wykonuje ekslibrisy. Także redaguje m.in. Biuletyn Informacyjno-Historyczny Koła Nr 1 ŚZŻAK w Kielcach, współredaguje wydawnictwa książkowe.
Za działalność konspiracyjną Jan Dubaj (Wróbel) otrzymał odznaczenia bojowe: Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami - za odwagę i ofiarność w służbie łącznika, Krzyż Armii Krajowej (1995), Medal Wojska Polskiego - za udział w II wojnie światowej, Odznakę Weterana Walk o Niepodległość (1995). Otrzymał również w 2006 roku Medal Republiki Pińczowskiej.
2 kwietnia 2001 r., Prezydent Rzeczpospolitej Polskiej mianował Jana Dubaja na stopień podporucznika Wojska Polskiego. Natomiast Prezes Rady Ministrów RP przyznał mu tytuł Weterana Walk o Wolność i Niepodległość Ojczyzny (Patent nr 59882, Warszawa - 2001).
 |
spotkanie z porucznikiem Janem Dubajem w Szkole Podstawowej w Dzierążni, zdjęcie przy lipie, która rośnie obok szkoły od 86 lat
(fot. echodnia.eu) |
W 1951 roku, podczas wakacji poznał w Dzierążni młodą nauczycielkę z Pińczowa Annę Strzelecką. Po dwóch latach "starań", w 1953 roku wzięli ślub. zamieszkali w domu przy Alei Legionów w Kielcach. Wkrótce na świat przyszli dwaj synowie Wojciech i Robert. Anna Dubaj zmarła w 2005 roku.
opacowanie: Andrzej Solarz
ŹRÓDŁA, BIBLIOGRAFIA:
- Adam Sznajderski; Partyzancka odyseja; Tuchów 2004
- Bolesław Michał Nieczuja-Ostrowski; Inspektorat AK "Maria" w walce t. II Kryptonim "Michał"-"Maria" (1943-VI.1944) Część II; Fundacja Inspektoratu Światowego Związku Żołnierzy AK i Sekcji Obrony Życia Dziecka im. Inspektoratu; Elbląg 2007
- Marian Kolus i Dariusz Detka (red.); Kombatanci Ziemi Świętokrzyskiej w obiektywie; Kielce 2018
- archiwum kpt. Antoniego Sieleckiego ps. Ansiel, Wir
- osoby-krs.pl
- collections.ushmm.org
- echodnia.eu
- niedziela.pl
- pik.kielce.pl
- swietokrzyskie.pro
- dzialoszyce.info
|
