II oficer sztabu DOM-u
Franciszek Gądek ps. Beton
biogram
 |
Franciszek Gądek ps. Beton
(fot. Rzeczpospolita Partyzancka) |
Proszowice, 23-02-2022
Kapitan Franciszek Gądek ps. Beton, Granit; w sztabie 106 Dywizji Piechoty Armii Krajowej "Dom" - "D", "C" podczas trwania Kazimiersko - Proszowickiej Rzeczpospolitej Partyzanckiej pełnił funkcje II oficera sztabu i szefa uzbrojenia (wtedy podporucznik).
Wcześniej pełnił funkcję łącznika ze sztabem inspektoratu, kiedy komendant Marian Styczniewski ps. Mila był zagrożony aresztowaniem zastępuje go na stanowisku komendanta podobwodu III Skała, kryptonim "Sabcia" (razem z Milą, Beton organizował ta placówkę). W jego domu w Wielmoży często przebywał komendant Inspektoratu. Znajdował się też tam punkt łączności, którego komendantką i łączniczką była żona "Betona" Maria Gądek ps. Gwiazdka, on zaś pełnił funkcję komendanta kwatery (okresowego m.p. inspektora) sztabu Inspektoratu w Wielmoży. Przez jakiś czas pełnił też funkcję komendanta podobwodu Wolbrom ("Wikcia").
W okresie wrzesień 1943 - czerwiec 1944 był tez adiutantem Komendy Inspektoratu Rejonowego AK Miechów ("Michał" / "Maria"), kiedy inspektorem był Bolesława Nieczuja-Ostrowskiego ps. Bolko.
3 czerwca 1944 roku w Skale podczas niemieckiej represji na mieszkańcach miasteczka (aresztowanie Pelagii Zadęckiej ps. Niezapominajka) "Beton" został postrzelony.
Po wojnie wraz z dowódcą 106 Dywizji Piechoty AK mjr. Bolesławem Nieczuja-Ostrowskim ps. Tysiąc i wieloma dowódcami i żołnierzami dywizji należał do trzonu grupy osiedleńców - założycieli Spółdzielni Gospodarczo-Społecznej w Nowym Kościele. Tam też został aresztowany dowódcą i innymi oficerami 106 DP przez SB, spędził jakiś czas w komunistycznych więzieniach.
opracowanie: Andrzej Solarz
ŹRÓDŁA, BIBLIOGRAFIA:
- Bolesław Michał Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka; Instytut Wydawniczy PAX; Warszawa 1991
- Bolesław Michał Nieczuja-Ostrowski; Inspektorat AK "Maria" w walce t. II Kryptonim "Michał"-"Maria" (1943-VI.1944). Część I; Fundacja Inspektoratu Światowego Związku Żołnierzy AK i Sekcji Obrony Życia Dziecka im. Inspektoratu; Elbląg 2001
- Bolesław Michał Nieczuja-Ostrowski; Inspektorat AK "Maria" w walce t. II Kryptonim "Michał"-"Maria" (1943-VI.1944). Część II; Fundacja Inspektoratu Światowego Związku Żołnierzy AK i Sekcji Obrony Życia Dziecka im. Inspektoratu; Elbląg 2007
- Stanisław Piwowarski (red.); Ziemia Miechowska w walce o wolność. Podręcznik dydaktyczny Tom II; Kraków, Miechów 2012
- Tomasz Stężała; Pułkownicy 1944. Rzeczpospolita Partyzancka Tom 1; Instytut Wydawniczy ERICA; Warszawa 2015
- Agnieszka Wątor; Służba mjr. Bolesława Michała Nieczui-Ostrowskiego w inspektoracie Armii Krajowej "Maria" w latach 1943-1945; [w:] Sowiniec Półrocznik Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, nr 46, czerwiec 2015
- Agnieszka Wątor; Śledztwo i proces ppłk. Bolesława Michała Nieczui-Ostrowskiego; [w:] Sowiniec Półrocznik Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, nr 47, grudzień 2015
- Kamil Kaliszuk; "Społeczeństwo obywatelskie" w Polsce Ludowej? - przypadek z Wysoczyzny Elbląskiej; [w:] Studia Elbląskie, XVI (2015)
- historycy.org
- historia-wyzynaelblaska.pl
- studiaelblaskie.pl
- 24ikp.pl
|
