Gotowa do niesienia pomocy wszystkim potrzebującym...
Zofia Gargasz ps. Kalina
(ur.: 22.10.1924 - zm.: 3.08.2010)
biogram
 |
| Zofia Gargasz ps. Kalina (fot. zbiory IKP) |
Proszowice, 29-03-2019
Podporucznik Zofia Gargasz ps. Kalina, w kartotekach IPN-u figuruje także jako Zofia Kowalska, Zofia Nowak, urodziła się w Sułkowicach, w dniu 22 października 1924 roku w rodzinie Jana i Marii Miśtal (Misztal). Tutaj spędziła dzieciństwo i lata młodzieńcze.
Po ukończeniu szkoły powszechnej kontynuowała naukę w gimnazjum w Krakowie (2 klasy). Wybuch II wojny światowej, 1 września 1939 roku uniemożliwił wówczas 15-letniej Zosi dalsze, kształcenie. Maturę uzyskała na kompletach tajnego nauczania.
Dom rodzinny Zosi stał się azylem dla osób, których wojna oddzieliła od ich rodzin, oraz dla twórców podziemnego ruchu oporu wobec niemieckiego okupanta. W Sułkowicach był skład materiałów chemicznych, Zosia brała udział w produkcji butelek zapalających.
Już w marcu 1941 r. najstarszy brat Michał zostaje żołnierzem Związku Walki Zbrojnej. Żołnierzem AK był także brat Jan (zginął w sierpniu 1944 r. od kuli niemieckiego żołnierza). Nic dziwnego, że w czerwcu 1942 r. Zosia wstępuje do konspiracji. Zostaje zaprzysiężona jako żołnierz Armii Krajowej, przyjmuje pseudonim "Kalina". Pełni służbę sanitariuszki i łączniczki, przechodzi przeszkolenie w zakresie sanitarno-medycznym.
Jest łączniczką komendanta placówki AK w Słomnikach por. Józefa Gargasza. W Placówce Słomniki ("Skowronek") należy do służb pomocniczych, jest sanitariuszką. Od września 1944 roku "Kalina" pełni funkcję łączniczki Samodzielnego Batalionu Szturmowego "Suszarnia".
8 października 1944 roku zawiera potajemnie w tutejszym kościele parafialnym związek małżeński z por. Józefem Gargaszem ps. Grot, dowódcą kompanii w batalionie partyzanckim "Suszarnia" 106 Dywizji Piechoty Armii Krajowej.
W połowie stycznia 1945 r. historyczny obszar Inspektoratu AK "Maria" został wyzwolony spod okupacji niemieckiej przez wojska sowieckie. Nowe władze rozpoczęły wspólnie z NKWD prześladowanie byłych żołnierzy Armii Krajowej. Rozpoczęto aresztowania, zwłaszcza kadry dowódczej. Celem stał się kpt. "Grot", młodzi małżonkowie zmuszeni zostali do ukrywania się i prowadzenia działalności konspiracyjnej.
Po kilku latach wędrówek po Ziemiach Zachodnich wracają do Sułkowic. W grudniu rodzi im się syn Wojciech. Niedługo po tym radosnym wydarzeniu, 4 marca 1953 roku major "Grot" zostaje aresztowany i podczas konwojowania w pobliskich Stokach zginął od kuli milicjanta z konwoju.
Po stracie męża życiowym celem wdowy było wychowanie synka Wojciecha na patriotę i prawego jak jego ojciec człowieka. Stała się obiektem zainteresowania służby bezpieczeństwa, przez długi okres czasu nie mogła znaleźć stałej pracy. Później pracowała w "Radiotechnicznej" Spółdzielni Pracy w Krakowie.
Po odwilży październikowej 1956 roku, gdy złagodniał ówczesny reżim bierze udział w rodzącym się nielegalnym ruchu kombatantów 106 Dywizji Piechoty Armii Krajowej. Współorganizuje rocznicowe spotkania, zbiera materiały historyczne i wspomnienia uczestników walki. Po roku 1989 organizacja została zalegalizowana, wchodzi w skład władz związku. Domeną jej działalności stały się sprawy socjalne współtowarzyszy walki. Z wielkim zaangażowaniem pomagała potrzebującym w uzyskaniu dostępu do lekarzy specjalistów, umożliwiała także leczenia szpitalne, a najważniejsze dla każdego potrzebującego pomocy miała uśmiech i słowa pociechy.
"Kalina" dbała także o utrwalanie pamięci o czynach Armii Krajowej i jej żołnierzy. Współuczestniczyła w upamiętnianiu czynów bojowych oraz bohaterskich żołnierzy 106 Dywizji Piechoty Armii Krajowej tablicami pamiątkowymi, zbierała na ten cel środki finansowe.
W kombatanckim środowisku por. Zofia Gargaszowa była powszechnie lubiana i ceniona za skromność, bezinteresowność i gotowość niesienia pomocy wszystkim potrzebującym. Była wybieranej do władz Stowarzyszenia wszystkich szczebli organizacyjnych aż do funkcji członka Zarządu Głównego.
 |
| 2.VI.2002 - muzeum im. gen. L. Okulickiego w Szarbii, spotkanie żołnierzy 106 DP z wojewodą małopolskim p. Jerzym Adamikiem, Zofia Gargasz stoi trzecia od prawej strony(fot. zbiory IKP) |
W uznaniu jej zasług, otrzymała awans oficerski oraz została wyróżniona między innymi: Krzyżem Armii Krajowej, Medalem Wojska, odznaką akcja "Burza". Prezes Rady Ministrów nadał Jej tytuł: Weteran Walk o wolność i Niepodległość Ojczyzny, a Prezydent Miasta Krakowa nadał Zmarłej medal Honoris Gratia.
Zmarła 3 sierpnia 2010 roku, spoczęła u boku swojego męża majora "Grota" na cmentarzu parafialnym w Minodze 7 sierpnia. Mowę pożegnalną wygłosił kpt. Antoni Sielecki
opracowanie: Andrzej Solarz
ŹRÓDŁA, BIBLIOGRAFIA:
- Bolesław Michał Nieczuja-Ostrowski; Inspektorat AK "Maria" w walce t.II Kryptonim "Michał"-"Maria" (1943-VI.1944) Część I; Fundacja Inspektoratu Światowego Związku Żołnierzy AK i Sekcji Obrony Życia Dziecka im. Inspektoratu; Elbląg 2001
- Bolesław Michał Nieczuja-Ostrowski; Inspektorat AK "Maria" w walce t.II Kryptonim "Michał"-"Maria" (1943-VI.1944) Część II; Fundacja Inspektoratu Światowego Związku Żołnierzy AK i Sekcji Obrony Życia Dziecka im. Inspektoratu; Elbląg 2007
- Jan Guzik; Działacze i partyzanci ziemi miechowskiej 1939-1945; ZBoWiD Koło Gminne Wawrzeńczyce; Wawrzeńczyce 1983
- Informator SŻAK w Krakowie, nr 111
- archiwum kpt. Antoniego Sieleckiego ps. Ansiel, Wir; Spełniając chrześcijańską powinność...; 7.08.2010
- zbiory IKP
- katalog.bip.ipn.gov.pl
|
