Walczył pod Jaksicami
Bronisław Gazda ps. Skrzetuski
(ur.: 21.08.1923 - zm.: 17.12.2004)
biogram
 |
| kpr. Bronisław Gazda ps. Skrzetuski (fot. Kazimiersko - Proszowicka Rzeczpospolita Partyzancka 22 lipca - 12 sierpnia 1944) |
16-01-2019
Podporucznik Bronisław Gazda ps. Lipa, Skrzetuski, urodził się 21 sierpnia 1923 roku w Marcinkowicach gmina Nagorzany w rodzinie chłopskiej, syn Wojciecha i Zofii z d. Maj. Po ukończeniu szkoły podstawowej podjął dalszą naukę w gimnazjum w Krakowie. Wybuch II wojny światowej przerwał mu dalszą naukę.
Nie może pogodzić się z wojenną klęską i utratą niepodległości, w styczniu 1940 roku wstępuje w szeregi Związku Walki Zbrojnej, późniejszego podziemnego Wojska Polskiego - Armii Krajowej. Zostaje zaprzysiężony w placówce Nagorzany przez komendanta Placówki "Kos" (Kościelec) ppor. Mieczysława Zawartkę ps. Woźny.
Po przeszkoleniu wojskowym kpr. cz. w. Bronisław Gazda zostaje skierowany do oddziału dywersyjno - bojowego "Dominika" II. batalionu 120 pp. Bierze udział w licznych akcjach dywersyjno-bojowych pod dowództwem kaprala Stanisława Kozery ps. Sierota i sierżanta Juliana Słupika ps. Boruta 22.
Bierze udział w ochronie i odbiorze zrzutów cichociemnych, broni i sprzętu wojskowego w czerwcu 1944 roku w okolicy Dalewic i Przemykowa. Uczestniczy także w obronie Kazimiersko-Proszowickiej Rzeczpospolitej Partyzanckiej w słynnym boju pod Jaksicami.
 |
| strz. Tadeusz Kwiecień "Wieszak" żołnierz OD kpr. "Sieroty" i Bronisław Gazda OD "Boruty 22" (z prawej) (fot. Kazimiersko - Proszowicka Rzeczpospolita Partyzancka 22 lipca - 12 sierpnia 1944) |
Niestety prof. Joanna Tokarska-Bakir w komunikacie konferencji "Świadectwo sprawców" łączy postać Skrzetuskiego z tragicznymi wydarzeniami grudnia 1943 roku w miejscowości Bełzów.
Po wojnie wykorzystując wiedzę nabytą w latach wojny w Szkole Handlowej pracuje na różnych stanowiskach w mleczarstwie. Nie zrywa nawiązanych w latach wojny więzi żołnierskich z kolegami z Armii Krajowej. Uczestniczy w corocznych spotkaniach żołnierzy 106 Dywizji Piechoty AK początkowo w Kościele Mariackim a następnie w Kościele O.O. Dominikanów w Krakowie.
Pod koniec lat osiemdziesiątych włącza się w powstający ruch kombatantów Armii Krajowej, w Proszowicach współdziała z majorem Wincentym Paluchem w zorganizowaniu koła byłych żołnierzy Inspektoratu AK "Maria", zostaje sekretarzem zarządu Koła. Funkcję tę pełni do śmierci.
Za wieloletnią działalność konspiracyjną oraz bojową ppor. Bronisław Gazda został odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi z Mieczami, Krzyżem Armii Krajowej, Krzyżem Partyzanckim, Medalem Wojska i innymi odznaczeniami honorowymi. Prezes Rady Ministrów nadał mu zaszczytny tytuł "Weteran Walk O Wolność i Niepodległość Ojczyzny, a Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej w styczniu 2001 roku mianował go podporucznikiem Wojska Polskiego.
Zmarł w 17 grudnia 2004 roku i został pochowany 21 grudnia na cmentarzu parafialnym w Proszowicach.
opracowanie: Andrzej Solarz
 |
| żołnierze oddziału kpr. Stanisława Kozery "Sierota" (pierwszy z lewej), Piotr Gołdyn "Zagłoba I", strz. Tadeusz Kwiecień "Wieszak", Józef Gajda, Bronisław Gazda "Lipa", Marcel Filipowski, Stanisław Gazda, Stanisław Kaczmarczyk, drugi rząd od prawej Mieczysław Kura, Bronisław Gazda II [?], Izydor Gruszka, lipiec 1944 (fot. zbiory IKP) |
ŹRÓDŁA, BIBLIOGRAFIA:
- archiwum kpt. Antoniego Sieleckiego ps. Ansiel, Wir; Przemówienie wygłoszone na pogrzebie ppor. Bronisława Gazdy w dniu 21 grudnia 2004 roku na cmentarzu w Proszowicach przez wiceprezesa zarządu Inspektoratu "Maria" Stowarzyszenia Żołnierzy Armii Krajowej Antoniego Sieleckiego; maszynopis 2004
- Bolesław Michał Nieczuja-Ostrowski; Inspektorat AK "Maria" w walce t.II Kryptonim "Michał"-"Maria" (1943-VI.1944) Część II; Fundacja Inspektoratu Światowego Związku Żołnierzy AK i Sekcji Obrony Życia Dziecka im. Inspektoratu; Elbląg 2007
- Józef Belski; Kazimiersko - Proszowicka Rzeczpospolita Partyzancka 22 lipca - 12 sierpnia 1944; Kazimierza Wielka 2014
- Joanna Tokarska-Bakir; Bracia miesiące: świadectwo sprawców; (komunikat konferencyjny); [w:] Teksty drugie 2018/3
- Tomasz Stężała; Pułkownicy 1944. Rzeczpospolita Partyzancka tom 1; Erica; Warszawa 2015
- zbiory IKP
- proszowice.polski-cmentarz.pl
- ipn.gov.pl
|
