Żołnierz wojny obronnej 1939, żołnierz ZWZ / AK
Stanisław Koza ps. Sosna
(ur.: 1920 - zm.: 5.05.2014)
biogram
 |
Stanisław Koza ps. Sosna
(fot. zbiory IKP) |
Proszowice, 11-12-2019
Porucznik Stanisław Koza ps. Sosna; żołnierz wojny obronnej 1939 r., żołnierz Związku Walki Zbrojnej / Armii Krajowej lat 1939-1945 Okręgu Krakowskiego krypt. "Gobelin", "Godło" "Muzeum" Inspektoratu Rejonowego AK Miechów, Olkusz, Pińczów ("Michał-Maria"). Żołnierz Oddziału Dyspozycyjnego porucznika Tadeusza Kowala ps. Skiba w składzie 3 kompani 120 Pułku Piechoty Armii Krajowej im. Ziemi Pińczowskiej ("Kawiarnia"), 106 dywizji piechoty AK ("DOM"), a następnie samodzielnego batalionu szturmowego "Suszarnia" 106 Dywizji Piechoty AK, uczestnik Kazimiersko - Proszowickiej Rzeczpospolitej Partyzanckiej (akcja "Burza").
Urodził się w 1920 roku.
Oddziałem dyspozycyjnym placówki Armii Krajowej Nowe Brzesko ("Bratek") do którego należał strz./st. strz. "Sosna" dowodził ppor. rez. lek. wet. Tadeusza Kowala ps. Skiba. Rejon konspiracyjny placówki obejmował gm. Gruszów i Nowe Brzesko. Po powstaniu rzeczpospolitej partyzanckiej w lecie 1944 roku pluton został wcielony do trzeciej kompanii IV batalionu 120 pułku piechoty ("Koszyce") w składzie 106 Dywizji Piechoty AK. Dowódcą kompani był ppor. Bohdan Thugutt ps. Beteha zastępcą został "Skiba".
Po udanej akcji pod Grębocinem żołnierze Dominiki (oddziału dyspozycyjnego) "Bratek", "Kolba", "Sosna" i "Zorza" w sierpniu 1944 r. zostali odkomenderowani do zmobilizowanego Batalionu Partyzanckiego "Suszarnia" 106 DP AK.
Członek Koła Gdańsk Wrzeszcz Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej od początku jego istnienia czyli od 1989 r. 15 września 2011 na spotkaniu integracyjnym kombatantów żołnierzy Armii Krajowej w Sali Herbowej Urzędu Miejskiego w Sopocie porucznik Koza otrzymał medal Pro Memoria oraz okolicznościowy puchar z dedykacją: "Prosimy o przyjęcie tego pucharu jako wyrazu uznania bohaterskich czynów tamtych dni naszej młodości, które spoiły nas etosem Armii Krajowej"
 |
spotkanie w Sopocie i dekoracja medalem Pro Memoria
(fot. ak-wrzeszcz.pl) |
Zmarł 5 maja 2014 roku.
Został odznaczony: Krzyżem Armii Krajowej, trzykrotnie Medalem Wojska Polskiego, Krzyżem Partyzanckim, Krzyżem Niepodległości, Patentem Weterana, Medalem Wojny Obronnej 1939, Medalem Zwycięstwa i Wolności, Odznaką za Zasługi dla Armii Krajowej, medal Pro Memoria.
Niektóre akcje w których uczestniczył "Sosna":
- ...
- wrzesień 1939, na szosie Słomniki - Miechów pod Prandocinem, wieczorem Stanisław Koza i Stanisław Przecherka z Prandocina zaatakowali przy użyciu broni krótkiej wracającą do Miechowa dwukonną furmankę, którą jechali Niemcy, po wymianie strzałów zginął jeden Niemiec.
- 24 lipca 1944, w okolicy Gruszowa na drodze Brzesko-Proszowice oddział pod dowództwem ppor. "Skiby" około godziny 7.00 zaatakował wycofujących się z Nowego Brzeska policjantów i żandarmów. Zdobyto 10 kb Mauzer, 1 kg "samozaradka", 1 pistolet Parabellum, 1 pistolet Steyer i trochę amunicji oraz akta policyjne i kilka rowerów. Zginą żandarm niemiecki Link.
- 27 lipca 1944, (około godziny 7.00) walka w Nowym Brzesku z przebijającymi się żandarmami z Kazimierzy Wielkiej (kompania XXI Batalionu Policyjnego oberlejtnanta Carla) do Krakowa.
- ...
opracowanie: Andrzej Solarz
ŹRÓDŁA, BIBLIOGRAFIA:
- Bolesław Michał Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka; Instytut Wydawniczy PAX; Warszawa 1991
- Bolesław Michał Nieczuja-Ostrowski; Inspektorat AK "Maria" w walce t. II Kryptonim "Michał"-"Maria" (1943-VI.1944) Część II; Fundacja Inspektoratu Światowego Związku Żołnierzy AK i Sekcji Obrony Życia Dziecka im. Inspektoratu; Elbląg 2007
- Władysław Ważniewski; Walki partyzanckie nad Nidą 1939-1945; Wydawnictwo MON; Warszawa 1975
- Józef Guzik; W obronie miechowskiej wsi 1939-1945; Książka i Wiedza; Warszawa 1981
- Józef Guzik; Działacze i partyzanci ziemi miechowskiej 1939-1945; ZBoWiD Koło Gminne Wawrzeńczyce; Wawrzeńczyce 1983
- Józef Belski; Kazimiersko - Proszowicka Rzeczpospolita Partyzancka 22 lipca - 12 sierpnia 1944; Kazimierza Wielka 2014
- Alina Fitowa; Bataliony Chłopskie w Małopolsce 1939-1945. Działalność organizacyjna, polityczna i zbrojna; PWN; Kraków 1984
- zbiory IKP
- ak-wrzeszcz.pl
- nowe-brzesko.pl
|
