Partyzant oddziału "Mohorta", członek Rady Naczelnej SŻAK
Jan Kućmierczyk ps. Dajan
(ur.: 27.02.1917 - zm.: 27.10.2006)
biogram
 |
Jan Kućmierczyk ps. Dajan
(fot. Rzeczpospolita Partyzancka) |
 |
"Dajan" wrzesień 1944
(fot. zbiory IKP) |
Proszowice, 5-09-2019
Podpułkownik Jan Kućmierczyk ps. Dajan; urodził się 27 lutego 1917 r. w Jerzmanowicach k. Krakowa. Po ukończeniu szkoły podstawowej zaciągnął się jako ochotnik do 9 Pułku Ułanów Małopolskich w Trembowli. Po ukończeniu obowiązkowej służby wojskowej pozostał w wojsku jako nadterminowy.
W 1939 r. brał udział we wrześniowej wojnie obronnej jako żołnierz 9 Pułku Ułanów Małopolskich, który wchodził w skład Brygady Kawalerii gen. Abrahama. Po walkach nad Bzurą został lekko ranny w czasie starć z Niemcami w Puszczy Kampinoskiej. Uniknął niewoli i po wyleczeniu rany u kuzyna pod Warszawą wrócił w rodzinne strony. Od grudnia 1939 r. do stycznia 1945 r. działał w ruchu oporu, najpierw w BCh, a później w AK, gdzie przyjął pseudonim "Dajan".
Organizacyjnie należał do Placówki "Szarotka" (Sułoszowa), był zastępcą dowódcy plutonu dywersyjnego Jana Pieńkowskiego ps. Mohort i dowódcą 1. drużyny.
Po ukończeniu kursu podchorążych walczył w oddziałach dywersyjnych 106 DP AK, a później w Samodzielnym Batalionie Szturmowym "Suszarnia" 106 DP AK. Od 20 września 1944 roku po drugiej reorganizacji Oddziałów SBSz, "Mohort" (Jan Pieńkowski) za zgodą D-twa Batalionu powołuje na stanowisko zastępcy dowódcy jego oddziału "Dajana", który funkcję tą pełni do zakończenia działalności partyzanckiej.
Brał udział w ok. 100 akcjach bojowych na terenie powiatu miechowskiego, olkuskiego i pińczowskiego, m.in. w osłonie wycofującego się z Krakowa oddziału "Parasola" po zamachu na gen. SS Wilhelma Koppego, oraz w akcjach w okresie "Burzy" na terenie powstałej Kazimiersko-Proszowickiej Rzeczypospolitej Partyzanckiej np. 30 lipca 1944 roku drużyna "Dajana" opanowała posterunek policji w Sułoszowej. Inne to np.: 18 sierpnia 1944 wykolejenie pociągu pod Sędziszowem, 16 sierpnia 1944 zniszczenie 6 cystern z materiałami pędnymi w rejonie Tunelu i Sędziszowa. W akcji w Dobrakowie został poważnie ranny.
Po 1945 r. aresztowany przez UB jako działacz podziemia kilka miesięcy przesiedział w więzieniu. Mimo represji stosowanej wobec uczestników podziemia uzupełnił wykształcenie, zdał maturę i podjął studia zaoczne, w Wyższej Szkole Nauk Społecznych. Zawodowo pracował w transporcie samochodowym. Był długoletnim dyrektorem Wojewódzkiego Przedsiębiorstwa Handlu Wewnętrznego i Przedsiębiorstwa Transportowego Służby Łączności w Krakowie.
 |
niedziela popołudnie lipiec 1943 Jerzmanowice, grupa uczestników kursu podchorążych po ćwiczeniach teoretycznych; stoją od lewej: "Hrabia" Piotr Szlachta, "Bober" Jan Mrozowski, "Sława" Maria Jankowska, "Dajan" Jan Kućmierczyk, "Burza" Halina Wejtacha, "Mohort" Jan Pieńkowski, "Polny" Ludwik Mrozowski, "Blondas" Henryk Wojtacha; fot. "Huragan" Zygmunt Dyląg
(zbiory IKP) |
 |
wrzesień 1944, grupa żołnierzy z OP "Mohorta" w lasach Dziewięcioły koło Racławic; na koniu D-cy oddziału "Maraszu" szef Oddziału "Sokół" Lucjan Wilk, stoją od lewej: "Mroczek" Wojciech Ostachowski, "Hrabia" Piotr Szlachta, NN, "Dajan" Jan Kućmierczyk, "Jopek" n.n siedzi w środku, "Zefir" Lucjan Boroń
(zbiory IKP) |
Po 1956 r. został zweryfikowany do stopnia kapitana przez komisję powołaną przy Związku Bojowników o Wolność i Demokrację (ZBoWiD). Za działalność w podziemiu został odznaczony: Orderem Virtuti Militari, 2-krotnie Krzyżem Walecznych, Srebrnym Krzyżem Zasługi z Mieczami, Krzyżem Partyzanckim i Krzyżem Armii Krajowej, a za udział w kampanii wrześniowej Medalem za Udział w Wojnie Obronnej 1939 r.
Po przejściu w 1982 r. na emeryturę działał społecznie, w organizacjach kombatanckich i niepodległościowych, jak Związek Legionistów Polskich, Federacja Polskich Związków Obrońców Ojczyzny (gdzie od 1995 r. do śmierci był Komendantem Głównym tej Federacji), Związek Bojowników o Wolność i Demokrację, Związek Inwalidów Wojennych, Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej, Inspektorat "Maria" SŻAK.
W 1993 r. wraz z całym Inspektoratem "Maria" odszedł z ŚZŻAK w związku z negowaniem przez grupę członków tego Stowarzyszenia istnienia 106 DP AK. Od 1994 r., gdy Inspektorat "Maria" przystąpił do Stowarzyszenia Żołnierzy AK, przez długie lata był wiceprezesem Zarządu Inspektoratu "Maria" i równocześnie członkiem Rady Naczelnej Stowarzyszenia. Ponadto był przewodniczącym Komitetu Odbudowy pomnika Józefa Piłsudskiego oraz członkiem Instytutu Józefa Piłsudskiego w Krakowie i członkiem Rady Muzeum Czynu Niepodległościowego. Za pracę zawodową i społeczną został uhonorowany wieloma odznaczeniami, m.in.: Złotym Krzyżem Zasługi, Krzyżem Kawalerskim i Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, Złotą Odznaką dla m. Krakowa i dla Ziemi Krakowskiej.
W 1948 r. założył rodzinę, miał dwóch synów.
Ppłk Kućmierczyk zmarł 27 października 2006 roku. Pochowany został 6 listopada br. na cmentarzu Rakowickim z honorami wojskowymi przy asyście orkiestry i kompanii honorowej WP.
Zgodnie z tradycją ułańską po mszy świętej w ostatniej drodze za trumną w kondukcie pogrzebowym kroczył koń w rynsztunku bojowym, prowadzony przez majora kawalerii. W uroczystościach pogrzebowych żegnali go liczni b. żołnierze 106 DP AK oraz członkowie SŻAK Inspektoratu "Maria" i władze Stowarzyszenia z przewodniczącym Rady Naczelnej prof. Andrzejem Olesiem i prezesem Zarządu Głównego płk. Kazimierzem Chećko. Nad trumną żegnali Zmarłego w imieniu Wojska Polskiego - b. szef Sztabu Wojewódzkiego płk Marciniak, a w imieniu towarzyszy z lat okupacji, koleżanek i kolegów wzruszające pożegnanie wygłosił Leonard Wyjadłowski, prezes Zarządu Inspektoratu "Maria" SŻAK.
opracowanie: red.
ŹRÓDŁA, BIBLIOGRAFIA:
- Informator SŻAK w Krakowie, nr 100
- Bolesław Michał Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka; Instytut Wydawniczy PAX; Warszawa 1991
- Bolesław Michał Nieczuja-Ostrowski; Inspektorat AK "Maria" w walce t. II Kryptonim "Michał"-"Maria" (1943-VI.1944) Część I; Fundacja Inspektoratu Światowego Związku Żołnierzy AK i Sekcji Obrony Życia Dziecka im. Inspektoratu; Elbląg 2001
- Bolesław Michał Nieczuja-Ostrowski; Inspektorat AK "Maria" w walce t. II Kryptonim "Michał"-"Maria" (1943-VI.1944) Część II; Fundacja Inspektoratu Światowego Związku Żołnierzy AK i Sekcji Obrony Życia Dziecka im. Inspektoratu; Elbląg 2007
- Józef Belski; Kazimiersko - Proszowicka Rzeczpospolita Partyzancka 22 lipca - 12 sierpnia 1944; Kazimierza Wielka 2014
- zbiory IKP
- zck-krakow.pl
|
|
|
