Podporucznik "Las" z Proszowic
Jan Paluch ps. Las
(ur.: 12.01.1915 - zm.: 4.06.2008)
biogram
 |
| Jan Paluch w Gimnazjum, 2-gi od lewej (fot. zbiór Włodzimierza Palucha) |
 |
kpr. pchor. Jan paluch "Las"
(fot. zbiory IKP) |
Proszowice, 26-03-2019
Podporucznik Jan Paluch ps. Las, żołnierz Armii Krajowej, urodził się 12 stycznia 1915 roku w Proszowicach, był synem Ludwika i Agnieszki z domu Skalska.
W lipcu 1940 roku, nawiązuje kontakt z "podziemiem" i wstępuje w szeregi Związku Walki Zbrojnej proszowickiego Podobwodu. Składa przysięgę wojskową i przyjmuje pseudonim "Las". W ramach szkolenia wojskowego uczestniczy w konspiracyjnym kursie podchorążych.
W lipcu 1944 roku bierze udział w walkach z Niemcami, w wyniku których powstała na obszarze około 1000 km kwadratowych - od Nowego Brzeska, Racławic, Pińczowa, Wiślicy aż po Nowy Korczyn Rzeczpospolita Partyzancka. Jej południowo-wschodnią granicę stanowiła Wisła.
 |
| rodzina Paluchów, rok 1939- opisy Andrzej Powidzki (fot. zbiory rodzinne p. Paluchów) |
 |
mgr Jan paluch
(fot. zbiory rodzinne p. Paluchów) |
Po upadku Rzeczypospolitej Partyzanckiej, od sierpnia 1944 roku w Lasach Sancygniowskich stacjonował liczący ponad 700 żołnierzy partyzancki batalion szturmowy "Suszarnia" 106 Dywizji Piechoty Armii Krajowej. Pchor. Jan Paluch zostaje żołnierzem tego batalionu. D-ca batalionu powierza mu funkcję zastępcy szefa taborów. Bierze udział w walkach zbrojnych i działaniach dywersyjnych.
Służbę w Armii Krajowej zakończył w styczniu 1945 r., po jej rozwiązaniu przez komendanta Głównego gen. Leopolda Okulickiego, w stopniu sierżanta podchorążego.
W uznaniu zasług w walkach z niemieckim najeźdźcą sierż. pchor. Jan Paluch został odznaczony przez Rząd Polski na Uchodźctwie oraz w kraju: Krzyżem Walecznych (styczeń 1945), Brązowym Krzyżem Zasługi z Mieczami (styczeń 1945), Medal Zwycięstwa i Wolności 1945 (28 czerwca 1947), Krzyżem Armii Krajowej, Medalem Wojska, Krzyżem Partyzanckim (20 kwietnia 1961), odznaką Akcja "Burza" zaszczytnym tytułem Weteran Walk o Wolność i Niepodległość Ojczyzny, Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (16 kwietnia 1975), Medalem 40-lecia Polski Ludowej (22 lipca 1984). Został także awansował na stopień podporucznika.
 |
| 1948, Maria i Jan Paluchowie (fot. zbiory rodzinne p. Paluchów) |
Po zakończeniu wojny nie zerwał więzów braterstwa broni. Działa w nieformalnym ruchu kombatanckim żołnierzy 106 Dywizji Piechoty Armii Krajowej, któremu przewodniczył gen. Bolesław Nieczuja-Ostrowski sławny "Tysiąc". Po roku 1989 Jan Paluch uczestniczył nadal w jawnym legalnym już Stowarzyszeniu.
 |
| spotkanie kombatantów (fot. zbiory rodzinne p. Paluchów) |
Po wojnie mieszkał krótko w Krakowie, później wyjechał do pracy w Lesznie (wówczas woj. poznańskie), gdzie pracował w gimnazjum. Po powrocie do Krakowa od 1962 roku pracował w Akademii Rolniczej im H. Kołłątaja na stanowisku główny specjalista księgowy, pełnił tę funkcję do 1980. Był członkiem ZBoWiD-u od 1946 roku, w Kole Zakładowym ZBoWiD przy AR pełnił funkcję skarbnika (od 10.12.1977 do 03.05.1980).
Ożenił się 4 kwietnia 1948 roku w krakowskim kościele św. Anny z Marią Chwastek, mieli trójkę dzieci Włodzimierza, Jerzego i Elżbietę.
Zmarł 4 czerwca 2008 roku, został pochowany na krakowskim cmentarzu w Batowicach 10 czerwca w alei zasłużonych.
opracowanie: red.
 |
Jan Paluch w jasnym ubraniu
(fot. zbiór Włodzimierza Palucha) |
ŹRÓDŁA, BIBLIOGRAFIA:
- archiwum kpt. Antoniego Sieleckiego ps. Ansiel, Wir; Mowa pożegnalna; 10.06.2008
- Kombatanckie drogi - w walce i pracy; Akademia Rolnicza im H. Kołłątaja; Kraków 1989
- zbiory rodzinne p. Paluchów
- zbiory IKP
- urk.edu.pl
|
|
|
