|
|
 | ||||
 | ||||||
| Dzisiaj jest sobota, 23 listopada 2024 r. (328 dzień roku) ; imieniny: Adeli, Felicyty, Klemensa | |
 | |
|
|
| |||||||||||||||
 |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
serwis IKP / Skarby Ziemi Proszowskiej / ludzie ZP / rp1944 / Główny organizator "Chłostry" (Chłopska Straż) w powiecie pińczowskim
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Główny organizator "Chłostry" (Chłopska Straż) w powiecie pińczowskim
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 |
| uczniowie szkoły w Krzczonowie, drugi z prawej w środkowym rzędzie mały Janek (fot. Fąfara; Wojnar i jego żołnierze) |
 |
| Jan Pszczoła ps. Wojnar (fot. Rzeczpospolita Partyzancka; B.M. Nieczuja-Ostrowski) |
25-11-2015
Ppłk Jan Pszczoła urodził się 1 października 1914 r. we wsi Krzczonów, w rodzinie chłopskiej. Jakub, jego ojciec był właścicielem 8. hektarowego gospodarstwa, na którym pracował wraz z żoną Anną z domu Rumas. Miał trzy siostry, najstarszą Józefę, średnią Stanisławę i najmłodszą Irenę. Do szkoły podstawowej uczęszczał w rodzinnej miejscowości. Później kształcił się w Seminarium Nauczycielskim w Tarnowie, ukończył je w 1936 roku.
Służbę wojskową odbywał w Dywizyjnym Kursie Podchorążych piechoty w Cieszynie i Nowym Sączu, uzyskując stopień podporucznika rezerwy. Został słuchaczem Wolnej Wszechnicy Polskiej w Warszawie na wydziale filozofii, gdzie zapisał się do Akademickiego Koła Związku Młodzieży Wiejskiej RP "Wici".
 |
| Jakub i Anna Pszczołowie - rodzice Janczara (fot. Fąfara; Wojnar i jego żołnierze) |
Działalność konspiracyjną w Związku Walki Zbrojnej (ZWZ) rozpoczyna od roku 1940 r., później został głównym organizatorem "Chłostry" (Chłopska Straż) w powiecie pińczowskim. W styczniu 1941 roku staje na czele chłopskiego ruchu oporu, jako komendant Obwodu Pińczów Batalionów Chłopskich. Po scaleniu BCh z Armią Krajową jesienią 1943 roku, Wojnar zostaje komendantem Obwodu AK "Pelagia" (Pińczów), a po przebudowie struktur wojskowych w lipcu 1944 roku - zastępcą dowódcy 120. pułku piechoty Armii Krajowej, kpt. Sewera (Roman Zawarczyński), zmienia też pseudonim na Janczar. Niemcy nazywali go "Der Schwarze Hans" (Czarny Jan).
 |
| Jan Pszczoła, uczeń Seminarium Nauczycielskiego w Tarnowie (fot. Fąfara; Wojnar i jego żołnierze) |
22 lub 23 października 1944 roku o godzinie dwudziestej w kościele parafialnym w Bejscach Jan Pszczoła wziął ślub ze Stanisławą Zmarzłą, córką ogrodnika pracującego we dworze w Krzczonowie. Gdy młodzi szli od ołtarza, organista, Jan Górka, grał hymn narodowy "Jeszcze Polska nie zginęła". Cały teren wokół kościoła osłaniali uzbrojeni partyzanci.
 |
| Jan Pszczoła, komendant Bch obwodu pińczowskiego (fot. Fąfara; Wojnar i jego żołnierze) |
Tutaj przetrzymywali ich kilka dni w starym magazynie zbożowym. Po czterech dniach uwolniono Antoniego Zarębskiego. W sobotę przewieziono samochodem na komisariat gestapo do Buska, Jana Pszczołę, siostrę Irenę, szwagierkę Jadwigę i pięciu partyzantów z Krzczonowa aresztowanych kilka dni przed Wojnarem. Dziewczyny po południu zostały zapisane "na roboty" do Niemiec i przewiezione do Kielc - ocaliły życie.
 |
| wiosna 1944 zbiórka przed akcją partyzantów w gminie Złota (fot. Fąfara; Wojnar i jego żołnierze) |
 |
| ostatnie zdjęcie Janczara przed aresztowaniem i śmiercią (fot. Fąfara; Wojnar i jego żołnierze) |
Pod koniec styczniu 1945 roku na wniosek ojca zamordowanego dokonano ekshumacji zwłok syna i pochował je na cmentarzu w rodzinnej parafii (Sokolin), obok Anny jego matki. Uroczysty pogrzeb odbył się w lutym 1945 roku, oprócz Wojnara pochowano też innych zamordowanych wraz z nim w Busku partyzantów: Stanisława Grzywny, Jana Stolarskiego i Kazimierza Krupę.
Jan Pszczoła ps. Wojnar, Janczar pośmiertnie został awansowany na stopień podpułkownika i odznaczony Krzyżem Srebrnym Virtuti Militari [V klasy] (1969 r.), był też odznaczony pośmiertnie w 1948 roku Krzyżem Partyzanckim. Jego imieniem nazwano szkołę podstawową w Krzczonowie.
Umieszczono na niej tablicę z napisem: W XXXI rocznicę napaści Niemiec hitlerowskich na Polskę nadano tutejszej szkole podstawowej imię Jana Pszczoły ps. Wojnar. Żołnierza kampanii wrześniowej Komendanta Batalionów Chłopskich obwodu pińczowskiego. Niech jego walka i męczeńska śmierć będzie dla młodego pokolenia przykładem męstwa i ofiarności w służbie dla Polski Ludowej.
 |
| pogrzeb Wojnara i innych partyzantów zamordowanych przez gestapo w Busku (fot. Fąfara; Wojnar i jego żołnierze) |
opracowanie: Andrzej Solarz
ŹRÓDŁA, BIBLIOGRAFIA:
- Jan Belski; ROCZNICA ŚMIERCI "WOJNARA". Ppłk Jan Pszczoła; Jednodniówka Koła Stowarzyszenia Żołnierzy Armii Krajowej Inspektorat "Maria" w Kazimierzy Wielkiej; 11 listopada 2013
- Eugeniusz Fąfara; Wojnar i jego żołnierze; Wyd. 1; Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza; Białystok 1976
- Władysław Ważniewski; Walki Partyzanckie nad Nidą 1939-1945; Wyd. 2; Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej; Warszawa 1975
- Alina Fitowa; Bataliony Chłopskie w Małopolsce 1939-1945; Wyd. 1; Państwowe Wydawnictwo Naukowe; Kraków 1984
- Bolesław Michał Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka; Wyd. 1; Instytut Wydawniczy PAX; Warszawa 1991
- Stanisła M.Przybyszewski; Straty osobowe na terenie powiatu Kazimierza Wielka w okresie II wojny światowej 1939-1945 i w okresie powojennym do 1950 r.; Wyd. 1; Nowa Nidzica; Kazimierza Wielka 2013
- zbiory IKP
| idź do góry | powrót |
 |
 |
 |
 | ||||||||||||||
|
|||||||||||||||||
 |
 | ||||||||||||||||
| PRZYJACIELE Internetowego Kuriera Proszowskiego | ||
 |
|
 |
| ||||||||||||
| ||||||||||||
|
|
strona redakcyjna regulamin serwisu zespół IKP dziennikarstwo obywatelskie legitymacje prasowe |
|
wiadomości redakcyjne logotypy patronat medialny archiwum |
|
|
reklama w IKP szczegóły ceny |
|
przyjaciele |
|
copyright © 2016-... Internetowy Kurier Proszowski; 2001-2016 Internetowy Kurier Proszowicki Nr rejestru prasowego 47/01; Sąd Okręgowy w Krakowie 28 maja 2001 Nr rejestru prasowego 253/16; Sąd Okręgowy w Krakowie 22 listopada 2016 KONTAKT Z REDAKCJĄ |
|
|
| ||||||||||||
| ||||||||||||
| KONTAKT Z REDAKCJĄ KONTAKT Z REDAKCJĄ KONTAKT Z REDAKCJĄ KONTAKT Z REDAKCJĄ KONTAKT Z REDAKCJĄ | ||||||||||||
|