Kapelan 106 DP Armii Krajowej
Wacław Radosz ps. Chętny
(ur.: 15.12.1913 - zm.: 27.12.1982)
biogram
 |
ks. Wacław Radosz ps. Chętny
(źródło: Inspektorat AK "Maria" w walce) |
 |
ks. Wacław Radosz
(źródło: Rzeczpospolita Partyzancka) |
10-08-2017
Ksiądz podpułkownik dr Wacław, Józef Radosz ps. Chętny, wikariusz parafii Proszowice, komendant kwatery Inspektoratu w Pruszowicach (miejsce odpraw sztabu), pomoc w łączności wewnętrznej, kapelan (proboszcz) 106 Dywizji Piechoty Armii Krajowej.
W konspiracji od listopada 1939 roku do stycznia 1945. Razem z Inspektorem Bolesławem Nieczuja-Ostrowskim ps. Tysiąc i ks. Wacławem Jabłonką ps. Wilk (proboszcz parafii Zadroże - pow. olkuski) rozbudowali służbę duszpasterską na terenie Inspektoratu AK "Maria". Swoim zasięgiem objęła ona: sztab, obwody, szpitale oraz w późniejszym czasie (podczas trwania Rzeczpospolitej Partyzanckiej 1944) pułki i bataliony. Naczelnym kapelanem inspektoratu został mianowany ks. Jabłonka, a jego zastępcą ks. Radosz. Duszpasterstwo Inspektoratu "Maria" podlegało dziekanowi Komendy Okręgu, ks. ppłk. Józefowi Zatorze-Przytockiemu ps. Czeremosz, a następnie dziekanowi Komendy Obszaru ks. gen. Piotrowi Niezgodzie ps. Buk.
Z chwilą powstania 106 DP AK został on mianowany jej proboszczem. Należał do sztabu dywizji i przebywał zazwyczaj w jego miejscu postoju. 27 lipca po pierwszych dniach walki wieczorem udzielił zgromadzonym żołnierzom rozgrzeszenia w obliczu śmiertelnego niebezpieczeństwa. Podczas zmiany mp. z Koniuszy do Zielenic 5 sierpnia 1944 roku (podróżował na bryczce razem z zastępcą d-cy dywizji Leopoldem Bochnakiem ps. Piotr i pierwszym oficerem sztabu Wiesławem Żakowskim ps. Zagraj).
W niedzielę 6 sierpnia 1944 roku odprawił mszę w zielenieckim kościele, w której uczestniczyli wszyscy wolni od służy garnizonowej żołnierze, przybyli na nabożeństwo zwartymi oddziałami. Uczestniczyli w niej także licznie zgromadzeni mieszkańcy Zielenic.
Jako proboszcz 106-ej odprawiał wiele mszy w różnych kościołach a także msze polowe, na których w kazaniach potrafił świetnie mówić o patriotyzmie i męstwie. Prowadził także pogadanki religijne dla żołnierzy.
Za swoja służbę był uzyskiwał pochwały w rozkazach "Domu" (kryptonim 106 DP AK).
W czasie okupacji był odznaczony: Srebrnym Krzyżem Zasługi z Mieczami rozkazem dziennym nr 29 Dywizji z dnia 21 września 1944 r. za zasługi poniesione w czasie konspiracji; Krzyżem Walecznych rozkazem dziennym nr 58 Dywizji z dnia 17 stycznia 1945 r. za osobiste męstwo wykazane kilkakrotnie w okresie walk partyzanckich.
Po wojnie przez pewien okres czasu związany był z ruchem tzw. "księży patriotów". Łukasz Matyjasiak w swym artykule wspomina o "niesławnej" roli jaką odegrał ks. Radosz w procesie biskupa Kaczmarczyka: [...] Działacze KIiDzK [Komisja Intelektualistów i Działaczy Katolickich] źle zasłużyli się również w sprawie antykościelnej kampanii związanej z procesem bp. Czesława Kaczmarka, na którym świadkami obrony byli m.in. ks. prof. Jan Czuj i ks. Wacław Radosz. Obaj, zamiast bronić podsądnego, przypuścili atak na episkopat, tłumacząc domniemane przestępstwa "złą atmosferą" panującą w Kościele i przyzwoleniem hierarchii na wrogą postawę księży wobec ustroju Polski Ludowej [...].
 |
 |
październik 1944 rok, niedzielna msza polowa w lasach sancygniowskich
(fot. zbiory IKP) |
opracowanie: Andrzej Solarz
ŹRÓDŁA, BIBLIOGRAFIA:
- Bolesław Michał Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka. Inspektorat "Maria" w walce; Instytut Wydawniczy PAX; Warszawa 1991
- Bolesław Michał Nieczuja-Ostrowski; Inspektorat AK "Maria" w walce. Tom II Kryptonim "Michał"-"Maria" (1943-VI.1944) Część I; Elbląg 2001
- Bolesław Michał Nieczuja-Ostrowski; Inspektorat AK "Maria" w walce. Tom II Kryptonim "Michał"-"Maria" (1943-VI.1944) Część II; Elbląg 2007
- Włodzimierz Nowak; Tak wiele pamiętam! Wspomnienia z lat okupacji niemieckiej 1939-1945; [w:] Świadkowie historii Ziemi Proszowickiej tom III. Rzeczpospolita Partyzancka 1944 część 1; Stowarzyszenie "Gniazdo - Ziemia Proszowicka"; Proszowice 2015
- Agnieszka Wątor; Służba mjr. Bolesława Michała Nieczui-Ostrowskiego w inspektoracie Armii Krajowej "Maria" w latach 1943-1945; [w:] Sowiniec; czerwiec 2015 nr 46
- Łukasz P. Matyjasiak; Między wiernością Kościołowi a służbą państwu. Działalność katolików "społecznie postępowych" na przykładzie Komisji Intelektualistów i Działaczy Katolickich przy Polskim Komitecie Obrońców Pokoju (1950-1953); [w:] Letnia szkoła historii najnowszej 2010
- Wspominamy zmarłych kapłanów; [w:] Niedziela Kielecka, nr 52-53 (516-517), 23-30 XII 2012
- zbiory Muzeum Armii Krajowej w Krakowie; Zaświadczenie wydane przez ppłk-a Bolesława Nieczuja-Ostrowskiego ps. "Bolko-Tysiąc" byłego dowódcy 106 DPAK; Elbląg 26 maja 1966
- zbiory Muzeum Armii Krajowej w Krakowie; Karta nr 2 ks. dr Radosz Wacław Józef
- zbiory IKP
|
