Bechowiec, akowiec, członek "Nie" - żołnierz podziemia
Jan Sroka ps. Gerlicz
(ur.: 23.01.1919 - zm.: 9.10.2007)
biogram
 |
| (fot. zbiory IKP) |
Proszowice, 27-08-2019
Kapitan Jan Sroka ps. Gerlicz; urodził się 23 stycznia 1919 roku w Skowronnie (powiat pińczowski). Uczył się ślusarstwa i uczęszczał do szkoły średniej równocześnie pomagał rodzicom w gospodarstwie.
Z końcem roku 1939 wstąpił do tajnej organizacji Związek Walki Zbrojnej na terenie Pińczowa pełniąc funkcję kolportera prasy podziemnej. Następnie w Batalionach Chłopskich był komendantem gminnym. Był również po śmierci Józefa Mazura ps. Bosfor dowódcą Oddziału Specjalnego BCh w gminie Pińczów.
Po scaleniu z Armią Krajową został zastępcą dowódcy kompanii. W jego domu mieściła się skrzynka kontaktowa. W 1944 r. ukończył kurs podchorążych piechoty. Brał udział w wielu akcjach bojowych i dywersyjnych na terenie Ziemi Pińczowskiej, m.in. w rozbiciu więzienia w Pińczowie 13 lipca 1944, po opanowaniu więzienia, więźniów rozpuszczono, pomieszczenia więzienne zdemolowano a magazyny więzienne opróżniono. Po tym ataku więzienie w Pińczowie przestało funkcjonować.
Po zakończeniu wojny wstąpił w maju 1945 r. do organizacji konspiracyjnej "Nie". W dniu 4-go czerwca 1945 r. wziął udział w rozbiciu Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa w Pińczowie i uwolnieniu więźniów politycznych. Zdekonspirowany wyjechał na ziemie zachodnie latem 1945 r. Tam pracował w zakładzie galanterii metalowej.
W maju 1949 r. został aresztowany przez Urząd Bezpieczeństwa we Wrocławiu i po rozprawie skazany na długoletnie więzienie jako wróg państwa ludowego. 30-go stycznia 1956 r. został zwolniony na podstawie ogłoszonej amnestii.
Po zwolnieniu z więzienia nie mógł dostać nigdzie pracy. Po spotkaniu się z Leonardem Wyjadłowskim, byłym adiutantem dowódcy Baonu Szturmowego "Suszarnia"106-tej Dywizji Piechoty AK został zatrudniony w spółdzielni pracy w Nowej Hucie, produkującej na eksport urządzenia kontrolno-pomiarowe, gdzie przepracował 6 lat. Potem założył własną firmę produkującą też tego rodzaju urządzenia. Zakład prowadził do emerytury, udzielając się również społecznie.
Wraz z żoną wychował syna i córkę. Był lubiany przez kolegów za swoją obywatelską i koleżeńską postawę. Był członkiem Koła SŻAK Kraków - Nowa Huta.
Za działalność wojskową w czasie wojny został odznaczony: Krzyżem Partyzanckim, Krzyżem Walecznych, Srebrnym Krzyżem Orderu Virtuti Militari, Krzyżem Armii Krajowej, Odznaką Weterana Walk o Niepodległość.
Kapitan "Gerlicz" zmarł 9 października 2007 roku. Został pochowany z honorami wojskowymi w asyście kompanii Wojska Polskiego na cmentarzu w Grębałowie. W imieniu kolegów pożegnał go por. Bogdan Bujas, wiceprezes Koła w Nowej Hucie.
opracowanie: red.
ŹRÓDŁA, BIBLIOGRAFIA:
- Informator SŻAK w Krakowie, nr 104
- Bolesław Michał Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka; Instytut Wydawniczy PAX; Warszawa 1991
- Stanisław M. Przybyszewski; Rzeczpospolita Partyzancka Lipiec - Sierpień 1944; Wydawnictwo "Nowa Nidzica"; Kazimierza Wielka 2004
- Józef Belski; Kazimiersko - Proszowicka Rzeczpospolita Partyzancka 22 lipca - 12 sierpnia 1944; Kazimierza Wielka 2014
- zbiory IKP
- pl.wikipedia.org
- zck-krakow.pl
|
|
|
