Szef sztabu z Wielkopolski
Kazimierz Tomczak ps. Lubicz
(ur.: 27.04.1923 - zm.: 24.03.1990)
biogram
 |
Kazimierz Tomczak ps. Lubicz
(źródło: Nasza Pilica) |
Proszowice, 22-02-2019
Podpułkownik Kazimierz Tomczak ps. Lubicz, Dąb I-15, urodził się 5 lutego 1893 r. w Gałęzewie, pow. Września. Był synem Małgorzaty z domu Janiak i Franciszka. W czasie pierwszej wojny światowej, służył w wojsku niemieckim. Brał udział w Powstaniu Wielkopolskim. W Wojsku Polskim służył w pułku podhalańskim w Świętochłowicach, w 74 pp w Lublińcu, wykładał w Szkole Podchorążych w Zambrowie, w 66 pp w Chojnicach. Przed wybuchem II wojny światowej służył w Zawierciu.
W czasie działań wojennych został ranny w nogę i przebywał w szpitalu w Krakowie, później ukrywał się u zakonnic, a potem w szpitalu w Zawierciu. Zauważył, że jest obserwowany i postanowił uciec do Generalnej Guberni. Przeszedł granicę k. Ogrodzieńca (Jura Krakowsko-Częstochowska) i dostał cię do miejscowości Łany Wielkie w gminie Żarnowiec, n. Pilicą. Zamieszkał na plebani u ks. Jana Paska W tym okresie nadchodziły transporty wysiedleńców z Poznania, Kalisza, Inowrocławia i innych miejscowości, wpisano go więc na listę przesiedleńców. Wyrobiono mu dowód osobisty na nazwisko Śliwiński.
W tym czasie spotkała go osobista tragedia, jego żonę Marię, która była rodowitą ślązaczką w październiku 1939 r. odwiedzili urzędnicy śląskiego gestapo. Szukali kpt. Tomczaka w miejscu zamieszkania w Zawierciu, ponieważ Maria nie chciała podać jego aktualnego miejsca pobytu została aresztowana i osadzona w obozie koncentracyjnym Oranienburg, gdzie po sześciu miesiącach została zamęczona. Nie mieli dzieci, został sam.
Kazimierz Tomczak wtedy kapitan, był żołnierzem Inspektoratu Miechów "Maria", którym od początku konspiracji do wiosny 1944 r. pełnił funkcję oficera szkoleniowego Obwodu Olkusz, na terenie placówek Pilica i Żarnowiec. Od września 1943 r. podobwodu Żarnewiec-Olkusz "Zelcia-Olga". W październiku 1943 r. Tomczak był komendantem kursu Szkoły Podchorążych Piechoty Obwodu "Olga" w m.p. Łanach Wielkich na plebanii.
Wiosną 1944 r. na terenie inspektoratu rozpoczęto organizować w każdym podobwodzie bataliony. Na terenie podobwodu "Zelcia", powstawały 2 bataliony: I organizował kpt. sł.st. Lubicz na terenie placówek Kroczyce i Kidów, a II tworzył por./kpt. Władysław Stepokura ps. Zawiślak na terenie placówek Pilica i Żarnowiec. Na początku były to bataliony szkieletowe. Z chwilą zorganizowania 106 DP AK "Dom" został mianowany szefem sztabu dyw. (Rozkaz Dz. Dyw. Nr 2 z dn. 4.VIII. 44 r.). Wcześniej bo rozkazem nr 1 "Domu" otrzymał pochwałę d-cy dyw. "za szczególnie wydajną pracę konspiracyjną" (kol. poz. 5).
Rozkazem D-cy OK. z dn. 19.IX.1944 r. został odznaczony Krzyżem Walecznych, "za specjalne zasługi i poświęcenie w czasie konspiracji i walce z wrogiem (rozk. dz."D", nr 21 z dnia 21.IX.1944 r. pkt. Odznaczenia, poz. 2). Z końcem 1944 r. został przeniesiony rozkazem specjalnym na stanowisko d-cy 8 pułku Ułanów AK kryp. "Ul" na miejsce majora Józefa Bokota ps. Malina. 11 listopada 1944 roku został awansowany do stopnia majora.
24 stycznia 1945 roku ppłk Bolesław Nieczuja-Ostrowski, po rozkazie Leopolda Okulickiego o rozwiązaniu Armii Krajowej wydaje rozkaz specjalny nr 7. W którym mówi, że rzeczywistość, która nastąpi po wojnie, nie będzie taką, za jaką walczyli jego żołnierze. Zalecił ukryć broń i żywność, zakonspirować się, zniszczyć dokumentację, która ułatwiłaby dotarcie do żołnierzy, oraz zapisywać się do milicji, aby była ona opanowana przez "element prawdziwie polski". W rejonie Żarnowca z końcem marca 1945 roku żołnierze, którzy uniknęli wywózek i aresztowań, widząc represje ze strony komunistów, rozpoczęli swoją działalność w tzw. "drugiej konspiracji".
Stworzyli siatkę, zrzeszającą ok. 100 osób na terenie gminy, oraz oddział dyspozycyjny składający się z kilkunastu ludzi, którzy prowadzili działalność partyzancką (zgrupowanie "Romana"). Całością dowodzili: mjr. Kazimierz Tomczak "Lubicz" ("Dąb I-15") oraz Antoni Janiszewski "Jawor" (w konspiracji antykomunistycznej "Roman", "Kmicic"), oficer broni w II batalionie 116 pp AK. Byli dobrze uzbrojeni, posiadali radiostację, doświadczeni w konspiracji okupacyjnej doskonale sobie radzili także teraz. Grupa konspiracyjna pod nazwą Dalszy Ciąg AK działała od marca do czerwca 1945 r. w jej skład wchodziło 49 osób. Na początku oddział ukrywał się w Chlinie i Woli Libertowskiej, w drugiej połowie 1945 roku przeniósł się w rejon powiatu włoszczowskiego.
Dowódcy utrzymywali kontakt z ppłk. Tysiącem, dzięki któremu otrzymywali część pieniędzy na żołd dla swoich żołnierzy. Pozostałe fundusze na prowadzenie działalności zdobywali przez nakładanie opłat pieniężnych na właścicieli młynów, restauracji, aptek i sklepów.
Jednym z zadań oddziału była likwidacja konfidentów UB oraz funkcjonariuszy urzędu. Prowadzono również działalność propagandową, pisano ulotki i rozprowadzano je wśród miejscowej ludności, do działaczy PPR-u wysyłano pisemne ostrzeżenia. 17 czerwca 1945 Urząd Bezpieczeństwa zorganizował obławę na oddział leśny. Wszyscy żołnierze wyszli z obławy cało, jednak stracono dużą część uzbrojenia. Dowódcy postanowili wygasić działalność (ukryli broń i archiwum), niektórzy z oddziału przenieśli się na ziemię włoszczowską, tam zostali 22 września zlikwidowani w obławie. Tych, którzy ocaleli aresztowano.
Zostali załapani także Tomczak i Janiszewski. Lubicz został skazany na 12 lat więzienia (połowę przesiedział w Rawiczu) a Jawor na 15.
 |
z akt UB
(źródło: Nasza Pilica) |
Po wyjściu z więzienia Tomczak pracował w Katowicach a następnie w Poznaniu w Spółdzielczości Pracy, jako inwentaryzator. Zarabiał kiepsko. Ożenił się powtórnie z Praksedą Szymarek z d. Jungst (zmarła 22.11.1971 r.).
Dożył do 72 lat w słabym zdrowiu, które stracił w więzieniu. Zakończył swe chlubne i pracowite życie w dniu 22 stycznia 1965 r. Spoczął na cmentarzu Junikowo w Poznaniu. Był kawalerem Orderu Krzyża Wojennego Virtuti Militari.
opracowanie: Andrzej Solarz
ŹRÓDŁA, BIBLIOGRAFIA:
- Francuziak Witold; Żołnierska dusza niezłomna; [w:] Teczka Francuziak Witold ps. "Wojak"; M: 209/818 Pom
- Mateusz Radomski; Armia Krajowa w północnej części ziemi olkuskiej wobec zbliżającego się "wyzwolenia" 1944/1945 roku; [w:] Societas Historicorum, nr 75, zima 2018
- Dominika Pasich; Działalność Armii Podziemnej w Wolbromiu w latach 1948-1950
- Bolesław Michał Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka; Instytut Wydawniczy PAX; Warszawa 1991
- Bolesław Michał Nieczuja-Ostrowski; Inspektorat AK "Maria" w walce t.II Kryptonim "Michał"-"Maria" (1943-VI.1944) Część I; Fundacja Inspektoratu Światowego Związku Żołnierzy AK i Sekcji Obrony Życia Dziecka im. Inspektoratu; Elbląg 2001
- Bolesław Michał Nieczuja-Ostrowski; Inspektorat AK "Maria" w walce t.II Kryptonim "Michał"-"Maria" (1943-VI.1944) Część II; Fundacja Inspektoratu Światowego Związku Żołnierzy AK i Sekcji Obrony Życia Dziecka im. Inspektoratu; Elbląg 2007
- Cezary Brożek; "Pozostańcie wierni przysiędze" rzecz o "żołnierzach wyklętych" na Ziemi Pilicko-Żarnowieckiej w 1945 r.; [w:] Nasza Pilica, nr 2(12) - luty 2015
- zbiory IKP
- wikiwand.com
- przeglad.olkuski.pl
- jura-pilica.com
- dobroni.pl
- issuu.com
- kpbc.umk.pl
|
