Jednak przekonał sowieckich czołgistów
Władysław Wojas ps. Władczyn
(ur.: 11.06.1917 - zm.: 16.12.1986)
biogram
 |
| kpt. Władysław Wojas ps. Władczyn, Jad (fot. Kazimiersko-Proszowicka...) |
Proszowice, 8-08-2018
Kapitan rez. Władysław Wojas ps. Władczyn, Jad, urodził się 11 czerwca 1917 r. w Koniecmostach powiat pińczowski (w wielu publikacjach i dokumentach podawane są inne daty urodzenia - miesiąc: listopad, wrzesień). Był synem Szczepana i Marii. Szkołę powszechną ukończył w Wiślicy, w 1927 roku. W 1938 r. ukończył gimnazjum w Pińczowie, "małą maturą".
6 września 1938 roku rozpoczął służbę w Wołyńskiej Szkole Podchorążych Artylerii, którą ukończył 15 sierpnia 1939 roku i dostał przydział do Pułku Artylerii Ciężkiej w Przemyślu na stanowisko podoficera zwiadowcy. Podczas wojny obronnej przebył szlak bojowy 60. Pułku Artylerii Ciężkiej w stopniu ogniomistrz podchorąży. Po kapitulacji Lwowa i wydostaniu się z niewoli sowieckiej, powraca do Koniecmostów i razem z kilkoma kolegami gromadzi i ukrywa broń.
W konspiracji ZWZ (AK) został zaprzysiężony przez podchor. rez. Józefa Zarębę, 14 lutego 1940 roku, nosił pseudonimy "Władczyń" i "Jad". W lutym 1940 roku na rozkaz kpt. "Sewera" (Romana Zawarczyńskiego) komendanta Obwodu ZWZ Pińczów organizuje Placówkę konspiracyjną w Wiślicy kryptonim "Wilk" i latach luty 1940 - października 1943 jest jej komendantem. Po włączeniu oddziału z Buska ppor. Romana Moskwy ps. Wojniłowicz zostaje zastępcą komendanta placówki. W lipcu 1944 roku komendę przejmuje ponownie pchor. Władczyn, aż do czasu przejścia na jednostki taktyczne (bojowe) kiedy zostaje dowódcą kompanii.
 |
| kpt. Władysław Wojas ps. Władczyn, Jad (fot. Rzeczpospolita Partyzancka) |
W domu Wojasa, w Koniecmostach był zorganizowany punkt kontaktowy (skrzynka) za który odpowiadała matka Władka, Maria.
Podczas trwania Rzeczpospolitej Partyzanckiej 1944, zostaje mianowany dowódcą kompanii wiślickiej (Wilk) w III batalionie 120 p.p. Ziemi Pińczowskiej (Kawiarnia).
5 sierpnia 1944 r. Władysław Wojas wsławił się tym, że jako pierwszy pertraktował z dowódcą radzieckich czołgów w Wiślicy, skąd ruszyła pomoc pacyfikowanemu Skalbmierzowi.
Po wojnie, w 1947 roku Władysław Wojas był wójtem w gminie powiatu Ząbkowice Śląskie. Był inspektorem plantacyjnym w Cukrowni "Łubna" w Kazimierzy Wielkiej, od 1959 roku był słuchaczem 2,5 - letniego Kursu Szkolenia Zaocznego dla Pracowników Przemysłu Cukrowniczego w Warszawie. Potem mieszkał w Działoszycach gdzie pracował w biurze Spółdzielni Mleczarskiej "Łuczanowice". Ostatnio pracował we własnym gospodarstwie rolnym w Działoszycach.
Zmarł 16 grudnia 1986 roku w Działoszycach i tam został pochowany na cmentarzu parafialnym.
Został odznaczony: Krzyżem Walecznych I - za udział w walkach, Srebrnym Krzyżem Zasługi z Mieczami - za działalność organizacyjną, Brązowym Krzyżem Zasługi z Mieczami - za całokształt pracy konspiracyjnej, Medalem Wojska (czterokrotnie), Krzyżem Armii Krajowej. Został także uhonorowany Złotym Krzyżem Zasługi i Odznaką Zasłużonego Pracownika Przemysłu Spożywczego.
Przykłady akcji bojowych Władczyna:
- Koniecmosty, wczesna wiosna - akcja na magazyn zbożowy.
- Nowy Korczyn, 25 lipca 1944 - zdobywanie posterunku żandarmerii niemieckiej.
- Skalbmierz, 5 sierpnia 1944 - bitwa w obronie miasta, przekonał sowieckich czołgistów którzy przebywali wówczas w Wiślicy o konieczności pomocy mordowanym mieszkańcom na skalbmierskim rynku. Przyprowadził 2 czołgi jadąc na pancerzu jednego z nich jako przewodnik.
opracowanie: Andrzej Solarz
ŹRÓDŁA, BIBLIOGRAFIA:
- Adam Sznajderski; Partyzancka odyseja; Tuchów 2004
- Stanisław M. Przybyszewski (red.); Bohaterowie obrony miasta Skalbmierza 5 sierpnia 1944; Wydawnictwo Nowa Nidzica; Kazimierza Wielka 2014
- Bolesław Michał Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka; Instytut Wydawniczy PAX; Warszawa 1991
- Bolesław Michał Nieczuja-Ostrowski; Inspektorat AK "Maria" w walce t.II Kryptonim "Michał"-"Maria" (1943-VI.1944) Część I i II; Elbląg 2007
- Józef Belski; Kazimiersko-Proszowicka Rzeczpospolita Partyzancka 22 lipca - 12 sierpnia 1944; Kazimierza Wielka 2014
|
