Jeden z uczestników rozbrojenie Stützpunktu w Działoszycach
Ryszard Zwoliński ps. Inteligent
(ur.: 4.09.1921 - zm.: 9.10.2017)
biogram
 |
Ryszard Zwoliński ps. Inteligent
(fot. Partyzancka odyseja) |
Proszowice, 5-03-2021
Porucznik Ryszard Zwoliński ps. Inteligent; urodził się 4 września 1921 roku w Działoszycach. Rodzicami byli Tadeusz i Aleksandra z domu Kulczyńska.
Do konspiracji wstąpił już w styczniu 1940 roku i został zaprzysiężony do Związku Walki Zbrojnej (później przemianowany na Armię Krajową) przez dra Zbigniewa Grębowskiego ps. Skalpel w placówce "Dzięcioł" (Działoszyce). W komendzie placówki pełnił funkcję łącznika, oraz należał do oddziału dyspozycyjnego ppor. Eugeniusza Bartosika ps. Pilny.
Zajmował się także kolportażem prasy podziemnej, był magazynierem broni, w Radzie Głównej Opiekuńczej (RGO) pomagał wysiedlonym i ukrywającym się. W 1943 roku ukończył kurs podoficerski, a w 1944 r. kurs podchorążych w stopniu kaprala podchorążego (komendantem kursu był dowódca 5. kompanii ppor. Walery Zaród ps. Prądzyński). "Inteligent" jako instruktor wyszkoleniowy działał w różnych pododdziałach kompanii Dzięcioł. Po przekształceniu struktury Inspektoratu Maria podczas Rzeczpospolitej Partyzanckiej 1944 dowodził drużyną w V kompanii (Dzięcioł) II batalionu 120 pp 106 Dywizji Piechoty Armii Krajowej.
Brał udział w wielu akcjach zbrojnych skierowanych przeciwko niemieckiemu okupantowi miedzy innymi: potyczka pod Marianowem k. Działoszyc (lipiec 1943), rozbrojenie Stützpunktu w Działoszycach (26 lipca 1944); likwidacja oddziału niemieckiego SS w Działoszycach (28 lipca 1944); potyczka pod Rosiejowem (2 sierpnia 1944), bitwa o Skalbmierz (5 sierpnia 1944).
W sierpniu 1944 r. powstał przy kompanii "Dzięcioł" zespół prowadzący nasłuch radiowy, wydający codzienne pisemko powielaczowe p.t. "Dzięcioł". W skład zespołu redakcyjnego wchodzili: ppor. Stefan Gawlik ps. Błysk, szef kompanii plut. Władysław Kulczyński ps. Cichy oraz podchorążowie: Józef Nurkowski ps. Lipa, Antoni Sielecki ps. Ansiel, Andrzej Zwoliński ps. Jędruś, i Ryszard Zwoliński ps. Inteligent. Było ono wydawane do końca stycznia 1945 roku.
 |
spotkanie żołnierskie przed ołtarzem Matki Bożej Cudownej Działoszyckiej i Miłosierdzia Bożego, w modlitwie za dowódcę i Inspektorat, 25 VII 2004 r. Stoją od lewej: por. Ryszard Zwoliński, dr Henryk Urbański, por. Józef Deskur, kpt. Janina Gołębiowska, mjr Adolf Gołębiowski, ppor. Teresa Znojek, por. Kazimierz Woźniakowski - fot. Kinga Statowska
(fot. Inspektorat Maria...) |
Po wojnie czynnie działał w organizacjach kombatanckich, był prezesem Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej w Nowym Sączu, brał udział spotkaniach żołnierzy kompanii "Dzięcioł", starał się aby pamięć o wydarzeniach i uczestnikach walk z okupantem nie zaginęła. W 1989 roku był jednym z inicjatorów ufundowania tablicy umieszczonej w ołtarzu kaplicy Matki Boskiej Działoszyckiej.
Za zasługi w walce otrzymał m.in.: Krzyż Walecznych, Brązowy Krzyż Zasługi z Mieczami (11 IX 1944 r.), Krzyż Armii Krajowej, Medal Wojska (czterokrotny), Krzyż Partyzancki (1976), Odznaka Pamiątkowa "Akcji Burza". Ponadto Zwoliński otrzymał Odznakę Weterana Walk o Niepodległość (1995) i Złoty Medal Opiekuna Miejsc Pamięci Narodowych (2002).
Porucznik Ryszard Zwoliński zmarł 9 października 2017 roku.
opracowanie: Andrzej Solarz
ŹRÓDŁA, BIBLIOGRAFIA:
- Adam Sznajderski; Partyzancka odyseja; Tuchów 2004
- Bolesław Michał Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka; Instytut Wydawniczy PAX; Warszawa 1991
- Bolesław Michał Nieczuja-Ostrowski; Inspektorat AK "Maria" w walce t. II Kryptonim "Michał"-"Maria" (1943-VI.1944). Część I; Fundacja Inspektoratu Światowego Związku Żołnierzy AK i Sekcji Obrony Życia Dziecka im. Inspektoratu; Elbląg 2001
- Bolesław Michał Nieczuja-Ostrowski; Inspektorat AK "Maria" w walce t. II Kryptonim "Michał"-"Maria" (1943-VI.1944). Część II; Fundacja Inspektoratu Światowego Związku Żołnierzy AK i Sekcji Obrony Życia Dziecka im. Inspektoratu; Elbląg 2007
- Stanisław M. Przybyszewski; Rzeczpospolita Partyzancka Lipiec - Sierpień 1944; Wydawnictwo "Nowa Nidzica"; Kazimierza Wielka 2004
- Antoni Sielecki; Kompania "Dzięcioł" w latach 1939 - 1945 i jej wkład w powstanie i obronę Rzeczypospolitej Kazimiersko-Proszowickiej; [w:] Mały Diariusz Skalbmierski; Jednodniówka Koła Stowarzyszenia Żołnierzy Armii Krajowej Inspektoriat "Maria" w Kazimierzy Wielkiej; Kazimierza Wielka 27 lipca 2011
- archiwum kpt. Antoniego Sieleckiego ps. Ansiel, Wir
- zbiory IKP
- nowysacz.pl
|
