Nietuzinkowy włościanin z Posądzy
Paweł Blitek
 |
Posądza, wrzesień 1912 r. Siedzą na ławce: Małgorzata (1870-1945) - matka Pawła i Wojciech (1867-1915) - ojciec Pawła. Stoją od lewej: Ignacy (1891-1960) - brat Pawła, Jan (1892-1972) - brat Pawła, Henryk (1900-1919) - brat Pawła, Stanisław (1903-1961) - brat Pawła, Piotr (1894-1974) - brat Pawła, Paweł (1896-1993). Siedzą na ziemi od lewej: Antonina (1906-1985) - siostra Pawła, Maria (1910-1984) - siostra Pawła, Władysława (1908-1934) - siostra Pawła. Wkrótce na świat przyjdzie córka Otylia (1912-1985).
(fot. zbiory Macieja Blitka (wnuka Pawła)) |
Proszowice, 1-03-2021
Rody, chłopskie, mieszczańskie i ziemiańskie. Te ostatnie ze względu na uwarunkowania historyczne, mają największą świadomość rodzinnego dziedzictwa. Chłopskie i mieszczańskie w mniejszym stopniu. W naszym regionie, najpełniej w historii naszej ojczyzny zaistniało nazwisko i imię Bartosza Głowackiego. Wiele rodzin umie go wywieść jako przodka.
Ludwik Ślaski, absolwent Kieleckiej Szkoły Handlowej we "Wspomnieniach z dawnych lat" (Wydawnictwo Nowa Nidzica, Kazimierza Wielka 2010), pisze: [...] Byłem uczestnikiem rozdania matur trzeciej edycji maturzystów w 1910/1911 r. Pierwszy przemawiał prezes Rady Opiekuńczej Aleksander Moes, po wielu dalszych przemówieniach głos zabrał imieniem rodziców maturzystów ojciec czterech synów pobierających naukę w tej szkole - Blitek - gospodarz z Koniuszy pod Proszowicami. Zapamiętałem jego smukłą sylwetkę, przybrany był w białą, krakowską sukmanę. Słowami serdecznymi, w pięknej, staropolskiej polszczyźnie dziękował Radzie i pedagogom za włożoną pracę w kształceniu nowej polskiej inteligencji w duchu polskim i dla Polski [...].
Jego synami byli: najstarszy - Jan Blitek, ukończył Politechnikę w Liege, a po II wojnie światowej, był dyrektorem Urzędu Górniczego we Wrocławiu, drugi - młodszy o dwa lata syn - Piotr, ukończył Akademię Handlową w Antwerpii. Prawdopodobnie z tą rodziną był skoligacony Paweł Blitek z Posądzy.
Był jednym z wielkich, pozytywnych oryginałów Ziemi Proszowskiej. Jemu podobni byli min. Józef Zastawny z Rudna, Lucjan Mrugała z Łętkowic, Wojciech Mazurek z Wierzbna, Beniamin Cygan ze Stręgoborzyc. Wywodził się z pokolenia ludowców których życie związane było z początkiem odrodzonej Polski, międzywojnia, okupacji i okresem PRL. On i jego pokolenie dobrze zapisali historię swojego życia.
 |
| ok. 1920 rok |
 |
Paweł Blitek
(fot. zbiory Macieja Blitka (wnuka Pawła)) |
Pawła Blitka poznałem, gdy zaistniał Zespół Szkół Rolniczych w Piotrkowicach Małych. Interesowała go ta placówka powstała w 1971 roku. Z tego okresu zapamiętałem kierowane do mnie pytania. Gdzie leżą Damienice? Czy wiem dlaczego zwieńczenie wieży klasztoru Bożogrobców w Miechowie stanowi kula ziemska? Mikołaj Kopernik, w drodze do Krakowa, zatrzymał się u Bożogrobców, by podnieść swoją wiedzę? Czy wiem, że gościł on w Koniuszy u ówczesnego proboszcza Bernarda Wapowskiego, autora pierwszej mapy Polski? A też, czy wiem, że Stanisław Wyspiański, swoje najgłośniejsze dzieło " Wesele " dedykował Gabrielowi Godlewskiemu i "Jutrzence"?
Był kopalnią wiedzy tego typu ciekawostek.
W wyniku tych rozmów powierzył szkole, na moje ręce, sztandar Kółka Rolniczego w Koniuszy z okresu międzywojennego. Przyrzekłem, że będzie on stale i troskliwie eksponowany. Do dziś czuję ciężar odpowiedzialności za ten sztandar. Jest on jedną z niewielu cennych pamiątek z historii organizacji rolniczych w naszym rejonie.
Paweł Blitek urodził się w Posądzy 31 maja 1896 roku. Był synem Wojciecha (1867-1915) z Marszowic i Małgorzaty z d. Łabos z Biórkowa Wielkiego. Małżeństwo zamieszkało w Posądzy w 1888 roku. Dzieciństwo spędził tak jak każde ówczesne dziecko pomagając rodzicom w pracy na roli. Do szkoły w Koniuszy uczęszczał w latach rewolucji 1905-1907, w której uczestniczył jako uczeń. W okresie I wojny światowej stał się członkiem Stronnictwa Ludowego. W 1916 roku, podobnie jak Ignacy Solarz z Łyszkowic, uczestniczył w wielkiej, jak określano wszechpolskiej, manifestacji na polach Racławic. Należał do POW. Od 29 maja 1919 rok do 21 maja 1921 roku jest żołnierzem WP. Służył w 3 pułku artylerii ciężkiej w stopniu plutonowego.
W 1919 roku, pod Mińskiem (stolica Białorusi) zginął 19 letni brat Henryk. Po demobilizacji prowadzi gospodarstwo rolne, które objął po zmarłym ojcu. W 1918 roku w Posądzy powstała OSP. Na jej drugim założycielskim zebraniu wybrany został na prezesa.Za jego kadencji wybudowano remizę oraz zakupiono sikawkę, beczkowóz i mundury.
W 1921 roku Paweł ożenił się z Marią Gorczycą (1901-1988) z Polekarcic. Z tego małżeństwa rodzi się 9 dzieci, z których część zmarła. Od 1925 do 1946 roku pełnił, funkcję członka zarządu i kasjera Kasy Stefczyka w Koniuszy. W latach 1934-1936 brał aktywny udział w procesie komasacji gruntów w Posądzy. Od 1935 roku do lat 60-tych XX wieku, pełnił funkcję przewodniczącego Związku Plantatorów Tytoniu w Proszowicach.
Szczególną rolę organizacja ta pełniła w okresie okupacji. Była miejscem pracy dla dziesiątek ludzi, w tym wielu znaczących organizatorów ruchu oporu. Min.: zastępcy inspektora Rejonu AK kpt. Leopolda Bochnaka ps. Profesor, Piotr i późniejszego profesora i dziekana WSP w Krakowie Tadeusza Słowikowskiego. Również dom w Posądzy był ostoją dla partyzantów AK-BCH.
Po 1945 roku pełnił funkcję członka Zarządu Gminy w Koniuszy. Zapewne dobrze znał Romana Nowaka. Włączył się w organizację ruchu spółdzielczego. Działał w strukturach Spółdzielni Mleczarskiej, Banku Spółdzielczego i nadal w Związku Plantatorów Tytoniu, gdzie działał wspólnie z ówczesnym instruktorem tytoniu a także aktywnym działaczem PAX Atanazym Klepackim. Do PAX-u należał od 1961 roku i ma, jako konsultant dr Feliksa Kiryka udział w wydaniu Ziemi Proszowickiej (1964 rok). Znamiennym jest, że on ludowiec od czasu I wojny światowej do utworzonego w Polsce Ludowej Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego wstąpił dopiero w 1957 roku.
Zmarł 30 września 1993 roku
Za swoją pracę wyróżniony był wieloma odznaczeniami i dyplomami. Między innymi: Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski w 1981 roku oraz Złotą Odznaką Banku Gospodarstwa Żywności za zasługi dla Banków Spółdzielczych w 1979 roku.
opracowanie: Henryk Pomykalski
 |
 |
 |
 |
| (fot. zbiory Macieja Blitka (wnuka Pawła)) |
|
