Powstaniec listopadowy z Pietrzejowic
Szymon Cywiński h. Puchała
 |
akt urodzenia Szymona Cywińskiego
(fot. zbiory autora) |
 |
herb szlachecki Puchała
(fot. pl.wikipedia.org) |
Proszowice, 1-05-2021
Szymon Mieczysław Cywiński herbu Puchała urodził się 29 października 1811 roku w Pietrzejowicach, w powiecie miechowskim (obecnie jest to powiat krakowski). Był synem właściciela wsi Pietrzejowice, Kazimierza Cywińskiego oraz Petroneli z Targowskich. Rodzina Cywińskich swój rodowód wywodzi z ziemi wielkopolskiej, z której miała emigrować w okolice Płocka na Mazowszu. Cywińscy herbu Puchała zaliczają się do licznie rozrodzonej szlachty zagrodowej.
W 1830 roku wybuchło powstanie listopadowe. Dla młodego szlachcica nie było innej możliwości, niż przyłączyć się do powstańców. Według przekazów rodzinnych, Szymon Cywiński, służył w 5 Pułku Ułanów Imienia Zamojskich, utworzonym w grudniu 1830 roku w Warszawie. Pierwszym dowódcą pułku był podpułkownik Stanisław Gawroński (od 25 lutego 1831 roku w stopniu pułkownika). Pod dowództwem Gawrońskiego pułk walczył w bitwach: Kobierno, Grochów, Dębe Wielkie, Kałuszyn, Stanisławów, Kołacz, Miński, Rudki oraz Ostrołęka. Dowództwo pułku zmieniło się dwukrotnie (5 Pułk w bój poprowadzili: ppł. Kruszewski oraz ppłk. Kleszczyński). Poprowadzili oni swoich żołnierzy, w tym prawdopodobnie Szymona Cywińskiego, w bitwach pod Radzyminem, Siedlcami, Łukowem oraz Opolem. Dziś trudno powiedzieć, czy brał udział we wszystkich potyczkach.
Po zakończeniu powstania listopadowego, Szymon Cywiński dzierżawił majątek Głuchów niedaleko Kazimierzy Wielkiej. W dniu 30 czerwca 1836 roku, w kościele parafialnym w Kazimierzy Małej, bohater powstania listopadowego, zawarł związek małżeński z dziedziczką dóbr Gabułtów, Honoratą z Verychów Darowską. Szymon i Honorata doczekali się przynajmniej pięciu synów: Mieczysława (ur. 1837 r.), Ludomira (1839), Szymona (1841), Bronisława (1844) oraz Henryka (1851) oraz trzech córek: Natalii (1840), Stefanii (1842) i Maryanny (1846).
Po ślubie rodzina Cywińskich zamieszkała w majątku odziedziczonym przez Honoratę. W Gabułtowie nie dane im było długo zagrzać miejsca, gdyż według przekazów rodzinnych, na początku lat czterdziestych XIX wieku, po pożarze, który strawił dużą część folwarku, byli zmuszeni opuścić swój majątek. Szymon Cywiński początkowo widniał jako zarządca dóbr Kostrzeszyn, który dzierżawił od generałowej Dembińskiej. Następnie dzierżawił majątki Niezwojowice oraz Baranów by ostatecznie, od drugiej połowy lat pięćdziesiątych osiąść w majątku Nagorzany, w parafii Kościelec.
1 lutego 1863 roku, w swoim domu w Nagorzanach, zmarła Honorata Cywińska. Bohater powstania listopadowego, Szymon Mieczysław Cywiński herbu Puchała zmarł tamże 7 lipca 1872 roku.
Ówczesny proboszcz parafii Kościelcu, ksiądz Nowakowski, w księgach parafialnych zanotował: Działo się we wsi Kościelec 10 lipca/28 czerwca 1872 roku w południe. Stawili się: Jacek Nowak lat 36 i Feliks Libura lat 38 włościanie z Nagorzan, i oświadczyli że w dniu 7 bieżącego miesiąca i roku, o godzinie 9 po północy, umarł Szymon Cywiński, wdowiec, właściciel majątku Nagorzany lat 61 mający, urodzony w Piotrkowicach powiatu miechowskiego, a mieszkający w Nagorzanach, syn Kazimierza i Petroneli z domu Targowska, małżonków Cywińskich. Po naocznym potwierdzeniu zgonu Szymona Cywińskiego, akt ten po przeczytaniu podpoisany został tylko przez nas, dlatego że obecni są niepiśmienni. Jest pochowany, wraz z żoną, na cmentarzu parafialnym w Kościelcu, gdzie ich grobowiec można podziwiać do dnia dzisiejszego.
 |
Akt zgonu Szymona Cywińskiego
(fot. zbiory autora) |
opracowanie: schronyproszowice.pl - Mateusz Serwatowski
 |
 |
24-04-2021, grób małżeństwa Cywińskich w Kościelcu
(fot. zbiory autora) |
ŹRÓDŁA, BIBLIOGRAFIA:
- Bronisław Gembarzewski; Rodowody pułków polskich i oddziałów równorzędnych od r. 1717 do r. 1831; Warszawa 1925
- schornyproszowice.pl
- pl.wikipedia.org
- powstanie1863.zsi.kielce.pl
- wielcy.pl
- genealodzy.pl
- geneteka.genealodzy.pl
|
