Jeżeli posiadacie informacje, materiały dotyczące prezentowanych w Serwisie postaci, macie propozycję innych osób związanych z Ziemią Proszowską, albo zauważyliście błędy w naszym artykule; prosimy o kontakt!
Powstaniec zgrupowania mjr. "Bartkiewicza"
Jan Mędrek
Uzupełnienie biogramu Jana Mędrka
Proszowice, 2-02-2021
Dzięki pomocy pana Marka Stroka, pasjonata historii Powstania Warszawskiego, twórcy olbrzymiej kartoteki danych osobowych żołnierzy Powstania, przekazał nam nowe informację na temat urodzonego w Szarbii Jana Mędrka, którymi możemy uzupełnić biogram.
Jan Mędrek, przed wybuchem II Wojny Światowej był funkcjonariuszem Policji Państwowej o numerze legitymacji 1833, w stopniu posterunkowego. Należał on do XII komisariatu przy ulicy Daniłowiczowskiej 10 w Warszawie.
Podczas okupacji niemieckiej, dla utrzymania porządku i ochrony podczas działań konspiracyjnych a przede wszystkim podczas planowanego powstania, Delegatura Rządu na kraj postanowiła utworzyć specjalistyczną formację, złożoną z byłych funkcjonariuszy Policji Państwowej. Państwowym Korpusem Bezpieczeństwa miał w przyszłości tworzyć w odrodzonej Rzeczpospolitej zalążek Państwowej Policji. Do PKB należeli także funkcjonariusze XII komisariatu: Franciszek Bielecki, Kazimierz Miszczuk, Jan Mędrek, Władysław Mroczek, Jan Oszczygieł, Józef Otręba, a także Włodzimierz Słonecki.
Kapral Jan Mędrek (odpowiednik stopnia posterunkowego w Wojsku Polskim) brał udział w Powstaniu Warszawskim w strukturach PKB a później WKSB (Wojskowy Korpus Służby Bezpieczeństwa) pod dowództwem por. Piotra Umińskiego ps. Mazur.
Od przyjazdu do Warszawy Jan Mędrek mieszkał w Ursusie przy ulicy Brackiej 56 (pisaliśmy, że na Ursynowie). Dlaczego Jan Mędrek w życiorysie spisanym po wojnie nie przyznał się do należenia przed wojną do Policji Państwowej? Prawdopodobnie z obawy przed represjami ze strony władzy ludowej, gdyż w komunistycznej Polsce funkcjonariusze Policji Państwowej byli uznawani za zdrajców.
Jan Mędrek urodził się 12 września 1905 roku, w Szarbii, w ówczesnym powiecie miechowskim (obecnie powiat proszowicki). Rodzicami Jana byli pochodzący z parafii Bydlin, Wincenty Mędrek i Marianna Mól. W 1892 roku, zawarli oni związek małżeński w kościele pw. Św. Małgorzaty w Bydlinie. Jak podaje "Gazeta Kielecka" w latach 1899 - 1902 w podproszowickiej miejscowości Szarbia została przeprowadzona parcelacja majątku wsi.
Miejscowi chłopi, po namowie niejakiego Migasa, nie kwapili się do wykupu ziem, uważając, że należy im się ona bezpłatnie. Fakt ten wykorzystali ludzie pochodzący z dalekich stron, w tym Wincenty Mędrek. Wincenty i Marianna Mędrkowie, oraz ich czwórka dzieci - Wiktoria, Julianna, Tomasz oraz Józef zamieszkali w nowym miejscu prawdopodobnie już w 1902 roku. Już w Szarbii przyszły na świat kolejne dzieci Jan (zmarł w 1904 roku), kolejny Jan, Katarzyna, Roman oraz Wincenty (zmarł tuż po narodzinach w 1913).
akt urodzenia (fot. zbiory autora)
Młody Jan ukończył 5 klas gimnazjum (najprawdopodobniej w Proszowicach lub w Krakowie). Z przekazów rodzinnych wiemy, że planował swoją przyszłość w seminarium. Czas jednak zweryfikował jego plany i gdy poznał Emilię Jędras postanowił założyć rodzinę. 18 lipca 1931 roku w kościele parafialnym w Igołomii zawarli związek małżeński. Niedoszły ksiądz doczekał się dwójki synów, Janusza (ur. 1932 rok) oraz Wiesława (urodzony 1934 rok). Nie są do końca znane losy Jana do wybuchu II wojny światowej gdyż z deklaracji wypełnionej po wojnie wiemy, że zawód jaki wykonywał to urzędnik lecz z przekazów rodzinnych dowiadujemy się, że prawdopodobnie był funkcjonariuszem policji państwowej (potwierdza to zdjęcie w mundurze policjanta).
Jan i Emilia Mędrek (fot. zbiory autora)
dzieci państwa Mędrków (fot. zbiory autora)
Jan Mędrek prawdopodobnie nie uczestniczył w kampanii wrześniowej lecz to nie oznacza, że podczas II wojny światowej biernie przyglądał się okupacji niemieckiej. Już od 1940 roku angażował się w sprawy podziemia. Rozpoczął swoje działania od kolportowania prasy. W 1942 roku wstąpił do Kadry Polski Niepodległej. W KPN jego zadaniem było organizowanie tzw. "piątek" - była to pięcioosobowa grupa konspiratorów, która nie znała się nawzajem. 18 czerwca 1943 roku oddziały Kadry Polski Niepodległej podporządkowały się Armii Krajowej i to pod jej dowództwem, w składzie zgrupowania mjr "Bartkiewicza" wzięli udział w Powstaniu Warszawskim.
Starszy sierżant Jan Mędrek ps. "Kary" początkowo służył w 3 kompanii pod dowództwem kpt. Andrzej Paulo da Silva ps. "Szczęsny" (do 10 sierpnia), a następnie kpt. Józefa Celica ps. "Lechicz". Kompania zajęła stanowiska przy ul. Świętokrzyskiej i brała udział w zdobyciu Poczty Głównej oraz Komendy Policji i kościoła św. Krzyża na Krakowskim Przedmieściu. Jeden z plutonów kompanii brał udział w opanowaniu koszar policji na ul. Grzybowskiej. Od 23 września kompania przejęła obronę Arbeitsamtu (niemieckiego Urzędu Pracy) przy ulicy Długiej 38/40. 20 września oddziały zgrupowania przekształciły się w II i III batalion 36 Pułku Piechoty Legii Akademickiej AK. Starszy Sierżant Jan Mędrek znalazł się w II batalionie, w 6 kompanii pod dowództwem "Lechicza", gdzie pełnił rolę zastępcy dowódcy plutonu. Po kapitulacji powstania, 3 października 1944 roku, "Kary" uniknął aresztowania i wraz z ludnością cywilną Warszawy opuścił miasto.
Starszy sierżant Jan Mędrek ps. Kary po zakończeniu II wojny światowej wraz z rodziną zamieszkał na warszawskim Ursynowie. Zmarł 9 grudnia 1960 roku.
