Weteran wojny 1920
Józef Miller
 |
Józef Miller
(fot. archiwum rodzinne) |
Proszowice, 9-06-2020
Józef Miller, syn weterana wojny z Francją w 1870 roku Gustawa Millera oraz Marianny Pyrek urodził się 29 Lutego 1898 roku w Łodzi. Rodzina Millerów, mimo że w wielokulturowej Łodzi zapewne żyło im się dobrze, postanowiła szukać swojego miejsca w podłódzkich Pabianicach. W XIX wieku to miasto przeżywało jeden z najlepszych okresów w swojej historii. Rozwój przemysłu włókienniczego i sukienniczego skutkował napływem nowych mieszkańców, przez co w XIX wieku stało się miastem wielokulturowym.
Po odzyskaniu niepodległości, mimo korzeni Niemieckich, Józef Miller czuł się Polakiem i jako obywatel Rzeczypospolitej postanowił wstąpić do nowo powstałego Wojska Polskiego. Po zgłoszeniu się do punktu poborowego w Będzinie, dnia drugiego lipca 1919 roku został wcielony do 2 Pułku Strzelców Podhalańskich. II Batalion, w którym znajdował się Józef Miller, w drugiej połowie 1919 roku miał za zadanie zabezpieczać granice z Rumunią oraz Czechami.
Wiosną 1920 roku 2 Pułk Strzelców Podhalańskich połączył wszystkie swoje bataliony i wszedł w skład nowo powstałej Dywizji Górskiej pod dowództwem generała brygady Andrzeja Galica. Dywizja Górska, w której skład wchodziła I i II Brygada (w skład I Brygady wchodził 2 Pułk Strzelców Podhalańskich), została wysłany na front bolszewicki.
 |
kartka pocztowa wysłana do rodziców 18.11.1920 r.
(fot. archiwum rodzinne) |
Na przełomie kwietnia i maja pułk wziął udział w wyprawie kijowskiej. Podhalańczycy przez blisko miesiąc bronili zajętych pozycji na przedmieściach Kijowa, nie dając się zepchnąć wojskom bolszewickim na zachodni brzeg rzeki Dniepr. Po zarządzeniu odwrotu, 12 czerwca 1920 roku grupa Pułkownika Rybaka, a wraz z nią 2 Pułk Strzelców Podhalański jako północna kolumna trzeciej armii, przedarła się przez otaczającą ją armie wroga i dotarła do Turowa, gdzie czekał dowódca Dywizji Górskiej, generał Andrzej Galicy. 16 sierpnia 1920 roku pułk zdobył Kock, następnie Łuków i Siedlce. Maszerując za przeciwnikiem, 23 sierpnia pułk stanął na granicy miasta Białystok.
Z początkiem września rozpoczęły się przegrupowania wojsk, konieczne do przeprowadzenia planu Naczelnego Wodza, Józefa Piłsudskiego (plan ten polegał na rozbiciu sił sowieckich na linii rzeki Niemen). 15 września pułk obsadził rzekę Sidrę a następnie po ciężkich bojach z nieprzyjacielem zdobył miasto Kuźnice. Podczas gdy I Brygada dzielnie bronił miasta Kuźnice, II Brygada walczyła z dużymi stratami i bez powodzenia o Indurę. Na początku października pułk uczestniczył w zdobyciu Grodna, co było jego ostatnim zadaniem bojowym podczas wojny polsko-bolszewickiej.
Szóstego grudnia 1920 roku 2 Pułk Strzelców Podhalańskich, a wraz z nim Józef Miller dotarł do Sanoka, gdzie II batalion został umieszczony w koszarach przy ulicy Mickiewicza. Wiosną 1921 roku Józef Miller brał udział w III Powstaniu Śląskim o którym niechętnie opowiadał swoim bliskim (z racji nieoficjalnego udziału Wojska Polskiego w tym Powstaniu). 20 sierpnia 1921 roku został przeniesiony do rezerwy i mógł powrócić do rodziny.
 |
akt ślubu Józefa i Władysławy
(fot. archiwum rodzinne) |
22 czerwca 1924 roku w Żarkach Józef Miller zawarł związek małżeński z Władysławą Winkiel, z którą miał piątkę dzieci (Kazimiera ur. 1927 r., Arkadiusz 1930, Maria 1933, Zygmunt 1936, Jan 1942) W lecie 1928 roku Józef, Władysława oraz maleńka Kazimiera zamieszkali na "Dębowcu", czyli na pograniczu Proszowic i Jazdowiczek. Rodzina Millerów szybko zadomowiła się w nowym miejscu zamieszkania. Józef był znany w okolicy przede wszystkim z tego, że wyprawiał doskonale skóry.
Z racji zamieszkania, Józef Miller był świadkiem bitwy pod Proszowicami która rozegrała się we wrześniu 1939 roku. W swoich wspomnieniach, syn Arkadiusz tak opisuję działania Józefa w tamtym czasie: Gdy zabudowania stanęły w ogniu to mama z nami - dziećmi zbiegła w niżej położone miejsce obok domu i skryliśmy się osłonięci groblą ziemi. Ojciec jako stary frontowiec z armii Piłsudskiego został i najpierw przekazywał dosłyszane komendy dowódców, grupie zdezorientowanych naszych żołnierzy, śledząc równocześnie przebieg bitwy, gdyż z tego miejsca było widać całą panoramę. Nie pomogły nawoływania mamy żeby skrył się razem z nami. Mówił, że musi śledzić co się dzieje więc co chwile relacjonował nam co na których polach się rozgrywa i gdzie idą czołgi.
 |
Józef Miller wraz z rodziną
(fot. archiwum rodzinne) |
Józef Miller dzięki znajomości języka niemieckiego potrafił odnaleźć się podczas ciężkiego okresu jakim była okupacja niemiecka. Z racji tego, że posiadał korzenie niemieckie mógł zostać Volksdeutschem i wyprzeć się swojej ojczyzny, lecz honor żołnierza Wojska Polskiego nigdy by mu na to nie pozwolił. Zmarł 2 listopada 1977 roku i został pochowany na cmentarzu parafialnym w Proszowicach.
Biogram sporządzony przy pomocy wnuka, Tadeusza Millera - dziekuję.
opracowanie: schronyproszowice.pl - Mateusz Serwatowski
ŹRÓDŁA, BIBLIOGRAFIA:
- Migdał Ludwik; Zarys historji wojennej 2-go Pułku Strzelców Podhalańskich; Warszawa 1929
- schornyproszowice.pl
- pl.wikipedia.org
|
