Uczestnik Powstania Listopadowego Niedźwiedzia
Sebastian Pieprzak
 |
Sebastian Pieprzak
(fot. powstanie1863.zsi.kielce.pl) |
Proszowice, 31-03-2021
Sebastian Pieprzak urodził się około 1812 roku, był synem Jana i Marianny z domu Wideńskiej. Według przekazów rodzinnych miał on się urodzić w okolicach Tarnowa, lecz w akcie zgonu, ówczesny proboszcz parafii w Kazimierzy Wielkiej, zanotował: urodzony we wsi Niedźwiedź w Galicji Austriackiej. W rodzinnej tradycji zachowała się informacja, że z nieznanych przyczyn, przodkowie zmienili swoje nazwisko z Czajkowski na Pieprzak - po odzyskaniu niepodległości przez Polskę, niektórzy członkowie rodziny wrócili do nazwiska Czajkowski (np. wnuczka Sebastiana, po synu Leopoldzie, Stanisława).
W nocy z 29 na 30 listopada 1830 roku wybuchło polskie powstanie narodowe przeciwko Imperium Rosyjskiemu. Dla młodego, niespełna osiemnastoletniego patrioty, Sebastiana Pieprzaka, nie było innej możliwości niż przyłączenie się do powstańców.
Bohater powstania listopadowego, Sebastian Pieprzak, zawarł związek małżeński z Emilią Teodorowicz, która urodziła się 2 września 1820 roku w Szarbii, w parafii Igołomia. Emilia była córką kamerdynera w okolicznym dworze, Szymona Teodorowicza oraz Julianny z Borzęckich. Według zachowanego w rodzinie przekazu, rodzina Teodorowiczów miała wywodzić się z ormiańskiej szlachty, tej z której pochodził abp Józef Teodorowicz (ormiańsko-katolicki metropolita Lwowa i Galicji, wielki patriota i społecznik, poseł i senator II RP, nazywany ormiańskim Skargą). Sebastian i Emilia doczekali się siedmiu synów oraz czterech córek.
Sebastian Pieprzak był zarządcą ziemskim. Początkowo zarządzał majątkiem w Wąsowie, niedaleko Proszowic. Pomimo tego, że udało mu się doprowadzić zarządzany majątek do rozkwitu, nieoczekiwanie właściciel zerwał z nim umowę. Następnie przeniósł się do majątku w miejscowości Wieprz nieopodal Andrychowa.
Jeszcze przed wybuchem powstania styczniowego Sebastian Pieprzak udzielał się w ruchu patriotycznym. W powstaniu styczniowym był komisarzem cywilnym na obwód wadowicki z ramienia Rządu Narodowego a do czynnej walki posłał swojego syna, Leopolda. W rodzinie zachowała się historia, że podczas spotkania w majątku zarządzanym przez Sebastiana, z właścicielami okolicznych folwarków, wzywał on ich do udziału w nadchodzącym powstaniu.
Sebastian i Emilia Pieprzak przez krótki czas mieszkali u swojego syna, Leopolda, w Szczekocinach, gdzie ten miał prowadzić dobrze prosperujący sklep. W późniejszym czasie, gdy ich syn zarządzał majątkiem w Radziemicach, zamieszkali oni krótko w Proszowicach by ostatecznie zamieszkać przy swojej córce Marii, w Kazimierzy Wielkiej. Wyszła ona za mąż za urzędnika cukrowni "Łubna", Macieja Baca.
Powstaniec, wielki patriota, Sebastian Pieprzak, zmarł 7 sierpnia 1886 roku w Kazimierzy Wielkiej i został pochowany na lokalnym cmentarzu parafialnym. Żona jego, Emilia, zmarła 27 stycznia 1896 roku w Szreniawie koło Proszowic, gdzie prawdopodobnie przeniosła się wraz z rodziną Baców, gdyż mieściła się tam filia cukrowni "Łubna".
 |
akt zgonu Sebastiana Pieprzaka
(fot. zbiory autora) |
Jako ciekawostkę można przytoczyć fakt, że Sebastian i Emilia Pieprzak byli dziadkami Stanisława Sebastiana Bacy (legionisty, wybitnego przedstawiciela nauk melioracyjnych) oraz Adama Grzymały-Siedleckiego (wybitnego krytyka literackiego oraz teatralnego, pisarza, reżysera).
opracowanie: schronyproszowice.pl - Mateusz Serwatowski
ŹRÓDŁA, BIBLIOGRAFIA:
- schronyproszowice.pl
- powstanie1863.zsi.kielce.pl
- genealogia.okiem.pl
- pl.wikipedia.org
- 24ikp.pl
- genealodzy.pl
- geneteka.genealodzy.pl
|
