Łączniczka, sanitariuszka "Stachna"
Anna Staniewska ps. Stachna
 |
Anna Kuczmowska z domu Staniewska ps. Stachna
(fot. zbiory autora) |
Proszowice, 3-08-2020
Anna Staniewska urodziła się 5 stycznia 1921 roku w Czuszowie w powiecie miechowskim (obecnie proszowicki). Była córką Józefa Bohdana Staniewskiego, ówczesnego administratora majątku Czuszów, oraz Stanisławy Borzuchowskiej h. Leliwa. Józef i Stanisława doczekali się dwójki dzieci, syna Bohdana (urodzonego w 1919 roku) oraz córki Anny. W krótce po narodzinach córki, Stachna (tak Stanisławę nazywali najbliżsi) nieoczekiwanie zmarła. Po śmierci żony, Józef wraz z dziećmi przeprowadził się do Warszawy, gdzie ponownie Ożenił się z piętnaście lat młodszą Zofię Kwiatkowską. Z drugą żoną miał córkę Marię (1928) oraz dwóch synów, Romana (1923) i Marka (1929).
Urodzona w Czuszowie Anna, dzieciństwo spędziła w podwarszawskich Gołąbkach. Ukończyła szkołę powszechną oraz I Miejskie Gimnazjum Rękodzielnicze Żeńskie przy ulicy Kazimierzowskiej 60 w Warszawie, po ukończeniu którego rozpoczęła pracę w Laboratorium Elektronicznym.
Agresja niemiecka we wrześniu 1939 roku, jak zapewne dla większości Polaków, dla osiemnastoletniej Anny była dużym zaskoczeniem. Nie uczestniczyła w kampanii wrześniowej a podczas obrony stolicy przebywała w Warszawie na ulicy Kredytowej.
W obliczu Boga Wszechmogącego i Najświętszej Maryi Panny, Królowej Korony Polskiej kładę swe ręce na ten Święty Krzyż, znak Męki i Zbawienia, i przysięgam być wiernym Ojczyźnie mej, Rzeczypospolitej Polskiej, stać nieugięcie na straży Jej honoru i o wyzwolenie Jej z niewoli walczyć ze wszystkich sił - aż do ofiary życia mego. Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej i rozkazom Naczelnego Wodza oraz wyznaczonemu przezeń Dowódcy Armii Krajowej będę bezwzględnie posłuszny, a tajemnicy niezłomnie dochowam, cokolwiek by mnie spotkać miało. Tak mi dopomóż Bóg. - tymi słowami, we wrześniu 1943 roku, w kościele przy ulicy Gdańskiej, Anna Staniewska złożyła przysięgę wstępując w szeregi Armii Krajowej. Przyjęła pseudonim Stachna (po swojej zmarłej mamie) odbyła szkolenie w zakresie łączności i służby sanitarnej.
 |
| rota przysięgi żołnierzy AK (fot. zbiory autora) |
W dniu 1 września 1944 roku dostała przydział jako łączniczka do oddziału Rotmistrza Adama Rzeszotarskiego ps. Żmija a także jako sanitariuszka doktora Bołdoka, który prowadził punkt sanitarny w piwnicach "Feniksa". 27 sierpnia "Stachna" została wysłana po raz kolejny z meldunkiem lecz tym razem nie udało się jej dotrzeć do celu. Na ul. Zajączka została zatrzymana przez Niemców. Wzięta przez Niemców za cywila została wywieziona do obozu w Pruszkowie.
Staniewska, podczas chwilowego postoju w kościele św. Stanisława na Woli, ukradkiem schowała za ołtarzem swoją powstańczą opaskę oraz legitymację Armii Krajowej. "Stachna" w obozie nie przebywała długo ponieważ dzięki staraniom lekarki Zofii Kozieckiej udało się jej opuścić obóz i powrócić do rodzinnego domu w Gołąbkach pod Warszawą. Anna Staniewska, jako żołnierz Armii Krajowej, nie mogła pozostać bezczynnie w domu wiedząc, że w powstaniu ciągle walczą jej koledzy a także dwóch braci, Bohdan (ps. Kobuz) i Roman (ps. Stanisław Kwiatkowski). We wrześniu 44 za pośrednictwem "Frygi", koleżanki z Gołąbek, nawiązała kontakt z Rejonem VI i została włączona do zgrupowania "Kordian". Pełniła funkcje łączniczki na trasach: Ursus - Piastów - Pruszków - Sękocin - Raszyn - Michałowice. Z polecenia Wojskowej Służby Kobiet pracowała także jako sanitariuszka w obozie przejściowym dla ludności Warszawy, zorganizowanym na terenie fabryki w Ursusie.
Po zakończeniu II wojny światowej "Stachna" zamieszkała w Warszawie. Zawarła związek małżeński z Feliksem Kuczmowskim. Do emerytury pracowała w administracji budynków mieszkalnych w Warszawie. Plutonowa Anna Kuczmowska z domu Staniewska ps. Stachna (w 1948 roku w Londynie nadano jej stopień plutonowego), zmarła 6 kwietnia 2011 roku w Warszawie, po długiej chorobie.
Została odznaczona między innymi: Krzyżem Armii Krajowej, Warszawskim Krzyżem Powstańczym, Krzyżem Partyzanckim, Medalem Zwycięstwa i Wolności, Medalem za Warszawę.
opracowanie: schronyproszowice.pl - Mateusz Serwatowski
ŹRÓDŁA, BIBLIOGRAFIA:
- Włodzimierz Rosłoniec; Grupa "Krybar" Powiśle 1944; Warszawa 1989
- schornyproszowice.pl
- 1944.pl
- sppw1944.org
- pl.wikipedia.org
- myheritage.pl
- niezłomni.com
- nekrologi.wyborcza.pl
|
