Przez 25. lat był wójtem gminy Wierzbno
Piotr Tomczyk

Piotr Tomczyk
(fot. zbiory autora)

Proszowice, 7-03-2023

Piotr Tomczyk urodził się 13 listopada 1885 roku w Szarbii, w powiecie miechowskim (obecnie proszowicki). Zmarł 12 maja 1965 roku. Jego rodzicami byli szanowani, miejscowi włościanie, Józef i Tekla Tomczykowie. Doczekali się oni ośmiorga dzieci: pięciu synów (Piotra ur. 1885, Jana 1888, Józefa, Kazimierza 1898, Franciszka 1903) oraz trzech córek (Ludwiki ur. 1885, Marianny 1895, Walerii 1900).

     Piotr, jako najstarszy syn odziedziczył po rodzicach gospodarstwo w Szarbii. W 1911 r. poślubił Magdalenę z domu Klęk.

     Był bardzo zaangażowany w sprawy lokalnej społeczności. Namawiał mieszkańców na zebraniu wioskowym aby przystąpić do budowy pierwszego Domu Ludowego i na ten cel zbierać podatek progresywnie od każdej morgi pola. Został wybrany do komitetu budowy Domu Ludowego, którego budowę rozpoczęto w 1922 r. W wolnych chwilach brał udział w amatorskich przedstawieniach teatralnych. Był jednym z pierwszych aktorów we wsi. W porze letniej parę razy urządzono teatr u Tomczyka, scenę zrobiono w stodole a widownię w szopie, sporządzono siedzenia z desek i łat, pilnowano żeby nikt bezpłatnie nie obejrzał przedstawienia. Zespół artystyczny istniał jeszcze po drugiej wojnie światowej.

     Przez 25 lat w odrodzonej Polsce pełnił funkcję wójta gminy Wierzbno. W 1924 r. w jego domu odbył się pierwszy w Polsce kurs dla Kół Gospodyń Wiejskich, w którym kobiety uczyły się między innymi gotować i piec ciasta.

W Szarbii kurs odbył się w domu pp. wójt. Tomczyków, którzy na cały czas wraz z zacną matką z wielką gościnnością narażali się na niewygody z liczną gromadką dzieci, odstępując obszerny dom o 4-ech pokojach i 2 kuchniach, letniej i zimowej - fragment gazety "Gazetka dla kobiet" wydanej w czerwcu 1924 r.

     W 1926 r. sam wojewoda, jako gospodarz terenu zapragnął zobaczyć tak prężnie działającą wieś jaką była Szarbia. W miejscowości trwały przygotowania dwa tygodnie, reperowano drogi, oczyszczano rowy, udekorowano zielenią Dom Ludowy. Wojewoda zwiedził kilka gospodarstw w Szarbii, w tym gospodarstwo Piotra. Dzień zakończył podwieczorkiem zorganizowanym przez KGW w Domu Ludowym.

     W 1928 r. Piotr wszedł w skład komitetu, którego celem było uświetnienie uroczystości poświecenia figury MB w Szarbii. Wydarzenie według lokalnej kroniki zgromadziło około 2000 wiernych. Piotr odczytał akt poświęcenia, który poprzedzał śpiew Veni Creator, przez ks. proboszcza z Igołomi Piątkowicza.

1926 r., przed domem ludowym w Szarbi kilku gospodarzy w tym Piotr Tomczyk, najprawdopodobniej drugi od prawej wśród siedzących
(fot. zbiory autora)

     Powołał do życia w 1929 r. Ochotniczą Staż Ogniową w Szarbii: Tomczyk Piotr wójt gminy Wierzbno, był nieraz w terenie świadkiem, jak broniła zagrożonych obiektów przez pożar, ochotnicza straż ogniowa z Wierzbna, pierwsza w gminie, strażacy ochotnicy ze wsi Wierzbno, natomiast konie do pożaru były dziedzica, sikawka ręczna i beczkowóz, znajdowały się w szopie dworskiej. Wójt po przybyciu do sklepu w Szarbi, na wieczór w którym byli rolnicy, również młodzież starsza, daje wniosek żeby w Szarbi założyć Ochotniczą Straż Pożarną i obecni w sklepie wyrazili zgodę. W tym celu ustalono na następny wieczór zwołać zebranie młodzieży starszej i młodszych rolników.

Następny wieczór po majówce zgromadziło się na sali domu ludowego sporo młodzieży i rolników. Zebranie otworzył sołtys wsi, a wójt Tomczyk wygłosił przemówienie, podał cel i zadanie jakie ma do spełnienia straż pożarna we wsi, gdzie zabudowa to drewno i słoma. Następnie ustalono że na początek zapiszemy tylko 12-tu plus naczelnik, członkowie czynni, a resztę spiszemy jako członkowie popierający. Ustalono również składki dla członków czynnych, a większe sumy dla członków popierających
- fragment kroniki wsi Szarbii.

     Niedługo później w 1934 r. przyczynił się do zbudowania w miejscowości pierwszej remizy OSP: W dniu 9.IX 1934 r. odbyło się poświęcenie remizy i narzędzi pożarniczych O.S.P. w Szarbi pow. miechowskiego. W związku z tą uroczystością, która zgromadziła licznych gości i sąsiednie Oddziały O.S.P. chciałbym poświęcić kilka słów pochwały dla Zarządu O.S.P. w Szarbi a specjalnie dla Prezesa tej straży Druha Piotra Tomczyka.

Spotykamy się często z narzekaniem na kryzys. Tem niejednokrotnie tłumaczymy swe zaniedbanie w pracy w naszych Oddziałach. Dla tych, co swe niedołęstwo lub nieróbstwo zasłaniać zwykli kryzysem Szarbia dała odpowiedź: "My jesteśmy silniejsi Pokonaliśmy kryzys". To co widzimy w Szarbi zrobiła sharmonizowana i zdyscyplinowana społecznie gromada, zrobił zapał i ofiarność umiejętnie wyzyskane i kierowane przez wytrawnego tej gromady wodza. Stanęła piękna remiza, zbudowana z pustaków betonowych, obszerna, widna, kryta dachówką. Remizę wybudowano bez zapomóg, bez zasiłków, bez zaciągania długów. Okazały budynek stanął wysiłkiem i ofiarnością gromady
- fragment gazety Życie Strażackie.

     Piotr sprawując funkcję wójta przewodniczył w procesie komasacji wsi w latach 1938-1940 oraz procesie częściowej parcelacji majątku państwowego w Karwinie w 1937 r.

     Podczas drugiej wojny światowej zaraz po zrzucie w Wierzbnie gen. Okulicki znalazł schronienie właśnie w domu wójta Tomczyka, którego przyprowadzili syn Roman z córką Jasią oraz Fryderyk Marciński. Uznano, że ta lokalizacja jest zbyt niebezpieczna i odprowadzono Okulickiego do gospodarstwa Marcińskich.

     Pierwszego sierpnia 1944 roku, kiedy na terenach Ziemi Proszowskiej od kilku dni trwała już Kazimiersko-Proszowicka Rzeczpospolita Partyzancka wybuchło powstanie Warszawskie (obie akcje odbywały się w ramach Akcji Burza). Wszyscy mężczyźni, odseparowani zostają na dłuższy czas, nocami są skoszarowani w pewnych punktach. W tymże czasie przybywa do Szarbi do gospodarstwa Piotra Tomczyka oddział majora "Skały" sztab bat. 106 Dywizji Piechoty AK. Oddział ten urządził ze stodoły Tomczyka koszary, a na podwórku została ustawiona kuchnia polowa i przez całe dwa i pół tygodnia w Szarbi była też Wolna Polska.

     Po wojnie Piotr poruszył temat budowy kaplicy w Szarbii. W gorących i wymownych słowach przedstawił sprawę budowy jako czyn wielki i miły Bogu. Aby zdobyć środki na budowę kaplicy, zaproponował aby mieszkańcy przeznaczyli pieniądze ze sprzedaży 50 kg pszenicy z morgi.

     Należy nadmienić, że jego młodszy brat Kazimierz w 1919 został powołany do służby w odrodzonym Wojsku Polskim. W wojnie polsko-bolszewickiej walczył on w składzie 1 pułku Ułanów rechowieckich. W bitwie pod Żółtańcami został ranny, a w bitwie pod Komarowem brawurowym atakiem zdobył ckm biorąc do niewoli jego obsługę. Za bohaterstwo w walce został odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari. W marcu 1921 został mianowany kapralem. Biogram Kazimierza znajduje się TUTAJ!

opracowanie: Adrian Bryła   

w tle dom Piotra Tomczyka, na zdjęciu syn Roman z rodziną
(fot. zbiory autora)

Artykuł pochodzi ze strony: Internetowego Kuriera Proszowskiego
Zapraszamy: https://www.24ikp.pl/skarby/ludzie/zwykli/t/tomczyk_piotr/art.php