Powstaniec styczniowy, wachmistrz w oddziale Langiewicza
Piotr Wciśliński
 |
akt urodzenia Piotra
(fot. zbiory autora) |
 |
| (fot. zbiory IKP) |
Proszowice, 16-12-2020
Wachmistrz Piotr Wciśliński urodził się 27 lipca 1840 roku w Proszowicach, w ówczesnej guberni Krakowskiej, w Królestwie Polskim (obecnie jest to powiat proszowicki w województwie małopolskim). Pochodził z cenionej rodziny mieszczańskiej. Był synem stolarza, urodzonego 6 stycznia 1815 roku, Melchiora Wciślińskiego oraz urodzonej 6 listopada 1816 roku, Elżbiety Biechońskiej. Rodzice Piotra, zawarli związek małżeński, 25 listopada 1833 roku, w kościele parafialnym w Proszowicach. Melchior i Elżbieta mieli dziewięcioro dzieci - sześciu synów (Ludwik ur. 1835 r., Piotr, Stanisław ur. 1843 r., Wincenty ur. 1852 r., Jędrzej ur. 1857 r. oraz Aleksander ur. 1861 r.) i trzy córki (Marianna ur. 1844 r., Franciszka ur. 1846 r. oraz Józefa ur. 1854 r.).
Wciślińscy mieszkali w domu w samym centrum miasta, miał typową zabudowę dla budynków z przełomu XVIII i XIX wieku. Miał wejście od rynku i duży ogród na zapleczu, wejście prowadziło do sieni, z której wiodły drzwi do izb i do ogrodu.
O zasługach rodziny wzmiankuje się od XVII w. Wiemy, że 3 kwietnia 1794 roku Generał Ziemski Powiatu Proszowskiego i Ksiąskiego, Jan Feliks Slaski, dołączył wraz ze swoimi oddziałami do stacjonującego w Koniuszy, Tadeusza Kościuszki. Młody generał sprowadził około 300 uzbrojonych chłopów, w tym prawdopodobnie dwudziestu pięciu Proszowian. Wśród nich, najprawdopodobniej byli bracia Wciślińscy, Szymon i Stanisław. Prawie siedemdziesiąt lat później, wnuk Stanisława Wciślińskiego, Piotr, weźmie czynny udział w powstaniu styczniowym jako wachmistrz kawalerii w oddziale generała Mariana Langiewicza. Proszowianin prawdopodobnie brał udział w zwycięskich atakach na siły rosyjskie w Jedlni, Bodzentynie, Szydłowcu a także w bitwie pod Słupią. Do dziś w przekazie rodzinnym krąży opowieść o nietypowym powrocie Piotra do rodzinnego domu: spiesząc konno do domu na rynku proszowickim, nie zsiadł z rumaka przed wejściem, jeno wskoczył na nim przez otwarte okno prosto do komnaty na parterze.
 |
akt małżeństwa Piotra Wciślińskiego i Marianny Sikorskiej
(fot. zbiory autora) |
W księgach parafialnych kościoła w Proszowicach odnotowano, że 23 stycznia 1866 roku o czwartej popołudniu zawarto związek małżeński pomiędzy Piotrem Wciślińskim, kawalerem lat dwadzieścia pięć mającym a panną, lat osiemnaście mającą, Marianną z Sikorskich. Młode małżeństwo Wciślińskich zamieszkało w rodzinnym domu Piotra, który mieścił się przy rynku w Proszowicach. Mieli oni aż jedenaścioro dzieci: siedmiu synów (Leon ur. 1867 r., Stanisław ur. 1869 r., Antoni ur. 1876 r., Wincenty ur. 1878 r., Józef ur. 1880 r., Stefan ur. 1882 r., Andrzej ur. 1884 r.) oraz cztery córki (Karolina ur. 1871 r., Teodozja ur. 1874 r., Teofila ur. 1886 r., Helena ur. 1889.). Wciślińscy byli dość bogatą i wpływową rodzinną. Pozwoliło im to wykształcić swoje dzieci, dzięki czemu synowie, Stanisław, Antoni, Józef, Andrzej i Stefan bez problemu poradzili sobie mieszkając w Warszawie.
Piotr Wciśliński był znaną i szanowaną osobą w rodzinnych Proszowicach. Świadczyć może o tym fakt, że znalazł się on na zdjęciu wykonywanym na początku XX wieku z okazji święta straży pożarnej. Na zdjęciu wśród strażaków można odnaleźć ówczesną elitę proszowską.
Piotrowi Wciślińskiemu, uczestnikowi powstania styczniowego, nie dane było zaznać niepodległości, gdyż zmarł on 28 maja 1914 roku. Ówczesny proboszcz, ksiądz Bronisław Mieszkowski, zanotował w księgach parafialnych: Działo się w Proszowicach 16/29 maja 1914 roku, o godzinie 10 rano. Stawili się: Józef Tomczyk lat 60 i Wojciech Nowiński lat 60, wyrobnicy z Proszowic, i oświadczyli, że wczoraj o godzinie 5 wieczorem, w Proszowicach umarł Piotr Wciśliński, mieszczanin lat 73 mający. Syn nieżyjących mieszczan: Melchiora i Elżbiety z Biechońskich, małżonków Wciślińskich, zostawiając po sobie owdowiałą żonę Mariannę z Sikorskich.
 |
akt zgonu Piotra Wciślińskiego
(fot. zbiory autora) |
Wachmistrz kawalerii w oddziale Generała Mariana Langiewicza, Piotr Wciśliński został pochowany w okazałym, wykonanym z różowego piaskowca grobie na cmentarzu parafialnym w Proszowicach. W późniejszych latach został on ekshumowany i przeniesiony do rodzinnego grobowca w innej części cmentarza.
opracowanie: schronyproszowice.pl - Mateusz Serwatowski
ŹRÓDŁA, BIBLIOGRAFIA:
- schornyproszowice.pl
- powstanie1863.zsi.kielce.pl
- wcislinski.net
- pl.wikipedia.org
- 24ikp.pl
- genealodzy.pl
- geneteka.genealodzy.pl
|
