9 września 1923 r. - poświęcenie Domu Ludowego w Szarbi

1934 rok (fot. Adrian Bryła)

Szarbia, 11-03-2021

Tak Kronika wsi Szarbi opisuje powstanie Domu Ludowego:

Jeszcze w czasie wojny myślano o budowie, ale z władzami okupacyjnymi trudno było się rozmówić. Na wniosek Marcińskiego Mikołaja, postanowiono wprowadzić złotą księgę, celem zbierania funduszy, na budowę Domu Ludowego. Do zebranych w ten sposób funduszy trudno by było myśleć o przystąpieniu do budowy. To też po namowach Tomczyka Piotra i Marcińskiego Mikołaja i innych na zebraniu wioskowym uchwalono przystąpić do budowy domu i na ten cel zbierać podatek z każdej morgi progresywnie. Na tymże zebraniu wybrano Komitet Budowy składający się z Franciszek Czarnota, Tomczyk Piotr, Wojciech Bogacz, Stanisław Król, Nowak Franciszek, Marciński Jan i Rodak Jan. Którym powierzono budowę Domu Ludowego. Budowę rozpoczęto w 1922 roku.

Fundamenty pod dom zbudowano z kamieni rozebranego fundamentu byłego dworu od Marcińskiego Jana, który ofiarował go bezpłatnie, tylko że sami chłopi wykopywali z ziemi i ładowali na wozy i przywozili na plac budowy. Ściany budynku zbudowano z pustaków betonowych, przepierzenia z cegły surówki. Prace murarskie wykonał Tomczyk Kazimierz, ciesielskie Czarnota. Prace fachowo wykonane były przez mieszkańców wsi bezpłatnie i chętnie. Pomimo trudnych warunków ukończono budowę w 1923 roku.

W dniu 9 września 1923 roku, Włościanie wsi Szarbia obchodzili wielką uroczystość Poświęcenia Domu Ludowego jakiej w tutejszej gminie dotąd nie było. Szarbia w dniu tym od samego świtu przybiera i dekoruje Dom Ludowy, wyczekując niecierpliwie nadejścia chwili uroczystość. Już o godzinie trzynastej zaczęła napływać ludność z okolicznych wsi i gmin. O godzinie piętnastej przybył proboszcz parafii Igołomia Ks. Piątkowicz i proboszcz parafii Koniusza Ks. Miętkowski z koniuszką parafialną orkiestrą. Przybyła także Ochotnicza Straż Ogniowa z Wierzbna, która trzymała wzorowy porządek.

zbiory rodziny Tomczyk (fot. Adrian Bryła)

O godzinie szesnastej przybył Starosta powiatu Miechów, którego przyjął i powitał prezes komitetu uroczystość poświęcenia, Mikołaj Marciński, po krótkim przemówieniu, prosząc go o otwarcie Domu Ludowego. Starosta otwarł Dom Ludowy następnie wygłosił doniosłą mowę o znaczeniu Domu Ludowego życząc włościanom wsi Szarbia dobrego rozwoju kulturalnego, a na cześć Rzeczypospolitej Polskiej wzniesiono okrzyk "Niech żyje Rzeczpospolita Polski Ludowej"

Następnie proboszcz parafii Igołomia Ks. Wincenty Piątkowicz w asyście Ks. Stanisława Miętkowskiego proboszcza parafii Koniusza dokonał uroczystość poświęcenia Domu Ludowego. Wielka to chwila była, gdy Ks. Piątkowicz zaintuował "Veni Crator" a orkiestra zawtórowała z dźwięcznym dźwiękiem, uczestnikom spłynęła nie jedna łza. Po poświęceniu zostały wygłoszone doniosłe przemówienia przez Ks. Piątkowicza, p. Starostę, p. Szepańskiego instr. Kółek Rolniczych oraz innych.

Przewodniczący komitetu uroczystość p. Marciński odczytał akt poświęcenia i zaprosił uczestników do złożenia swoich podpisów. Związek Młodzieży Szarbieckiej odśpiewał parę utworów prezesa tego związku Kazimierza Czarnoty, dwóch chłopców Micuda Fr. i Pyko wygłosiło wiersze pt. "Obywatelem być" i "Nad strumykiem" specjalnie ułożone przez Czarnotę Kazimierza, orkiestra przygrywała Krakowiaki. Na końcu tej uroczystość Koło Młodzieży odegrało amatorskie przedstawienie "Świt". Po przedstawieniu przewodniczący uroczystość, zaprosił gości na skromny podwieczorek a młodzież urządzała nader spokojną taneczną zabawę, na dochód orkiestry. Uczestników na poświęceniu było z górą 2000 osób.

Doniosła to była uroczystość dla włościan wsi Szarbia a zarazem i chwalebna, że w tutejszej okolicy pomimo trudnych warunków, wybudowali pierwsi Dom Ludowy.

Największa zasługa przy budowie domu położyli Czarnota Franciszek, Tomczyk Piotr, Marciński Mikołaj, jednakże zaznaczyć należy, że i pozostali bardzo chętnie oddawali swe usługi.

Włościanie wsi Szarbia należą do światłych ludzi, dbają o oświatę, za co należy im się uznanie, jako dobrym obywatelom ojczyzny. Oby inni poszli za ich przykładem.

Cześć im za to! Na sali Domu Ludowego umieszczono obraz Matki Boskiej Częstochowskiej.


Artykuł z Gazety Świątecznej wydawanej w Warszawie, 16 grudnia 1923 roku, opisujący budowę i poświęcenie Domu Ludowego.

2013 rok (fot. Adrian Bryła)

Poświecenie domu gromadzkiego

Ze wsi Szarbi pod Proszowicami w stronach krakowskich piszą do nas: Wieś nasza obchodziła temi czasy niezwykłą uroczystość poświęcenia domu gromadzkiego. Budowę tego domu rozpoczęto w roku 1922 z zasobów zebranych z przedstawień teatralnych i dobrowolnych składek. Gromadziliśmy grosz do grosza i zdawało się, żeśmy dosyć zebrali. Stanęły mury, ale wskutek spadku marki zasób nasz okazał się niedostateczny i dom pozostał bez przykrycia na zimę.

To też wiosną, licznie zgromadziwszy się w rozpoczętym budynku, uchwaliliśmy składkę w zbożu i skutek był taki, że w dzień Narodzenia Najśw. Maryji Panny obchodziliśmy już poświęcenie gotowego domu. Mieszczą się w nim wszystkie stowarzyszenia znajdujące się w naszej wsi, a mianowicie: koło rolnicze, związek młodzieży, książnica, składająca się z paruset książek i sklep spółkowy. Tam też na razie z braku odpowiedniego domu umieszczono szkołę.

Dom zbudowano z pustaków betonowych, kryty dachówką, stoi w środku wsi, a zdobi go piękny napis "Bogu na chwałę, ludziom na pożytek". Na uroczystość poświęcenia ludzie z okolicznych wiosek licznie się zgromadzili, a i z dalszych też stron, nie zważając na trud podróży, przybyli: starosta miechowski Wasiak z żoną, przewodniczący okręgowego towarzystwa rolniczego doktor Teofil Szańkowski, ksiądz Miętkowski z Koniuszy, doktor Szczucki z Proszowic, doradca rolny Szczepański i wielu jeszcze zacnych gości. Obrzędu poświęcenia dokonał ksiądz Piątkowicz, proboszcz parafii naszej.

wyburzanie 2018 r. zbiory rodziny Świat (fot. Adrian Bryła)

Na widok tak licznego zgromadzenia serca nasze radowały się, że wioska nasza, mająca 35 domów, dostąpiła takiego zaszczytu. To też w licznych przemówieniach nie szczędzono pochwał mieszkańcom Szarbi, oraz tym, od których wyszła myśl budowy domu gromadzkiego. Pod koniec odbyło się przedstawienie teatralne. Młodzież ze związku odegrała rzecz pod nagłówkiem "Świt". Sala główna nie mogła zmieścić wszystkich widzów, więc przedstawienie powtórzono, aby nikt z gości nie był pokrzywdzony.

Na zakończenie tej pięknej uroczystości był wspólny podwieczorek. Wszyscy czuli się zadowoleni, o czym najwymowniej świadczyły liczne przemówienia i "wiwaty". O godzinie 10-ej, przy dźwiękach kapeli pożegnaliśmy zacnych gości, odjeżdżających w stronę Wierzbna do majątku doktora Szańkowskiego, a tymczasem w sali urządzono zabawę taneczną i bawiliśmy się spokojnie i przykładnie do późna w nocy.

P. Marciński




opracowanie: Adrian Bryła   

obecnie (fot. Adrian Bryła)


ŹRÓDŁA, BIBLIOGRAFIA:
  1. Kronika wsi Szarbi
  2. materiały autora

Artykuł pochodzi ze strony: Internetowego Kuriera Proszowskiego
Zapraszamy: https://www.24ikp.pl/skarby/miejsca/arch/rozne_szarbia_ludowy/art.php