Dwór w Błogocicach
 |
| dwór w Błogocicach stan z 10.06.2019 (fot. zbiory autora) |
Błogocice, 4-07-2019
Budynek dworu - jest murowany, po części drewniany z werandą. Za czasów swej świetności, składał się z część gospodarczej i stajni. Wieś Błogocice w XV wieku należała w 1 części do klasztoru w Staniątkach. Druga zaś była w posiadaniu Żegoty i Rafała Ryterskich herbu Topór. W drugiej połowie XVIII wieku, dobra te stały się własnością Skarbu Królestwa. Od którego, jak świadczy lustracja z 1789 r., nabył je kasztelan Michał Stadnicki: W 1827 r., było tutaj 42 domostw i 313 mieszkańców. Jest tu kaplica murowana, szkółka elementarna i młyn wodny.
Kolejnymi właścicielami dworu są: Ludwika Antonina Zofia z Wiesiołowskich herbu Ogończyk, żona Ludwika Byszewska. Tekla z Wiesiołowskich Oebschelwitz-żona Dawida radcy departamentu krakowskiego w 1813 r. Senatora-kasztelana Królestwa Polskiego, pisarza politycznego. Hipolit Wiesiołowski i Seweryn Nowosielski.
 |
| dwór namalowany przez Agnieszkę Karwat z Radziemic w 2000 roku (fot. zbiory autora) |
Błogocicki dwór, szczególnie w wieku XIX, tętnił życiem towarzyskim. To tu, odbywały się zjazdy i spotkania okolicznej szlachty. Podczas których, głównym tematem była sytuacja polityczna i gospodarcza pod zaborami Polski. Ale przede wszystkim to kultywowanie tradycji świątecznych. Oto jedna z relacji Heleny z Nowosielskich-Mieroszewskiej. Z sąsiedniego dworu w Dalewicach z dnia 6 stycznia 1836 r.: Byłyśmy w Błogocicach u kasztelanowej Tekli Oebselewiczowej, spędziłyśmy tam cały wieczór Trzech Króli, w smutku naszym rozerwałyśmy się trochę. Zastałyśmy tam pana barona Romualda Gostkowskiego i szwagra jego pana Grodzickiego. Wystąpiła tradycjonalna baba z migdałem, który dostał się przekrojony w połowie naszej mamie, a w drugiej siostrze mojej Antosi. Stąd wróżba, że mama da bal, a Antosia za migdała dostanie Michała. Mama chciała dać dla Maryni w Krakowie wieczorek tańcujący, ale Antosia nie miała co powiedzieć, bo jeszcze nie ma żadnego Michała.
 |
| dwór w Błogocicach ok. 1950 roku (fot. zbiory autora) |
 |
| stary, kaflowy piec w Błogocickim dworze (fot. zbiory autora) |
W drugiej połowie XIX wieku, właścicielami majątku w Błogocicach byli Wiesiołowscy. A następnie Wieluńscy. Zachowany inwentarz podaje faktyczny stan: Ewa Wiesiołowska, córka Franciszka, żona Hipolita Wiesiołowskiego posiada majątek od 1894 roku. Ogólny obszar wynosi 590 morgów w tym ornego 40 mórg. Łąk-15 mórg, pod zabudowaniami, placami, ogrodami, drogami i granicami 4 morgi. Utworzono jedną parcelę samodzielną-przemysłową (osada młyńska) przestrzeni około 4 morgi. Rzeka Karbówka. Włościanin Piotr Kowalski, syn Józefa i Magdaleny urodzony 1889 r. Młynarz-dzierżawca młyna wodnego w folwarku Błogocice.
Po I wojnie światowej, folwark został rozparcelowany. Pozostałe 60 morgów, dzierżawił aż do wybuchu II wojny światowej, Edward Kleszczyński z Radziemic. Kolejnym dzierżawcą był Abrachamowicz. Ostatnią właścicielką resztówki (ze szlacheckiej rodziny) była Izabela Michalska do 1950 roku. Potem właścicielem, zostaje rolnik Stanisław Nowak. Obecnie budynek dworku pełni funkcje mieszkalno-gospodarczą. Cieszy fakt, że obecny użytkownik, Henryk (syn Stanisława) jest stolarzem i miłośnikiem zabytków. Klimat tamtych lat obrazuje ocalały oryginalny ganek i dwa rzeźbione filary, które go podpierają. Oraz zachowane w pomieszczeniach dwa piece kaflowe oraz zabytkowa szafa.
Szkoda że tylko pewne osoby, które mają taki obowiązek lub mogą poprawić stan techniczny, robią tylko pamiątkowe zdjęcia. Dużo gadają o tej zabytkowej budowli wiejskiej. Obiecują interwencje lecz ciągle brak czynów. Dobrze że obecny użytkownik, pan Henryk Nowak jak może, tak dba o ten dwór. W trosce o ten stan, już za życia przekazał ten budynek swojemu siostrzeńcowi. Może On zrewitalizuje ten oryginalny, jeszcze dobrze zachowany dwór z XIX wieku. I za sprawą odwiedzin turystów "odżyje-tętniąc życiem towarzyskim", jak za dawnych lat...
 |
| dawny, kamienny mur otaczający majatek dworski (fot. zbiory autora) |
Park - był zlokalizowany między budynkiem dworku a skarpą rzeki Ścieklec. Na terenie dawnego parku, znajdują się murowane piwnice. W miejscu wyciętego parku, są obecnie pola uprawne. Zachowało się tylko po kilka sztuk jesionów, lip, robinii, bzu liliaka. Są resztki żywopłotu z ligustru pospolitego, a na wschodniej części dworu winobluszcz trójklapowy. Jako ostatnia, została wycięta w latach pięćdziesiątych XX wieku- okazała aleja wiazów. Z układu przestrzennego dawnego rozwiązania, pozostał jedynie dojazd do budynku. Oraz teren tarasu widokowego przed północną elewacją budynku. Z dawnego układu komunikacyjnego zachował się dojazd. Stanowi dojście z drogi państwowej z zabudową obecnego gospodarstwa. Miejscami jest widoczny mur z białego kamienia, wytyczający dawne granice dworskiej posiadłości.
Przydworska Kaplica Nowosielskich - płyta (epitafium) Barbary z Wiczków Mieroszewskiej (matki Antoniny Nowosielskiej) z nieistniejącej już kaplicy.
 |
| miejsce gdzie była zlokalizowana kaplica dworska Nowosielskich (fot. zbiory autora) |
opracowanie: Marcin Szwaja
fot. zbiory autora
zdjęcia ??? publikacja: 4-07-2019
ŹRÓDŁA, BIBLIOGRAFIA:
- Archiwum Państwowe w Kielcach; Okręgowy Urząd Ziemski w Kielcach (miejscowość: Błogocice, gmina-Łętkowice, powiat-Miechów) 13.06. 1928 r. Tom I
- Wojewódzki Urząd Zabytków w Krakowie; Obiekt: Park i dwór w Błogocicach z grudnia 1982 roku
- Dwa lata moich wspomnień z życia krakowskiego 1836-1837; Pamietnik Heleny z Darowskich Mieroszewskiej; [w:] Kapitan i dwie panny; Wydawnictwo Literackie; Kraków 1980
- informacje od Władysława Byszewskiego z Warszawy (prawnuk Ludwiki Wiesiołowskiej - właścicielki Błogocic)
- Słownik geograficzny Królestwa Polskiego...; 1880
- informacje od właściciela dworu w Błogocicach pana Henryka Nowaka
|
