Dwór Bocheńskiego w Nadzowie
Dwór w Nadzowie - TU JESTEŚ!
 |
| dwór w Nadzowie - ok.1920 r. (fot. zbiory autora) |
Nadzów, 13-02-2019
Ta murowana, jeszcze dobrze zachowana budowla, znajduje się w gminie Pałecznica. Dwór zbudowano w latach 1818-1825 z inicjatywy Wincentego Wielogłowskiego herbu Starykoń. Jest to budynek parterowy ze stropami belkowymi i sufitami. Podłogi wykonane były z heblowanego, dębowego drzewa. Prezentacyjną część wnętrza, tworzył okrągły salon. Do którego przylegają większe i mniejsze pokoje.
Główną jego ozdobą, była wzorzysta posadzka. Oraz podwoje drzwiowe z oryginalnymi klamkami. Pod dworem znajdują się piwnice, służące jako spiżarnie i przechowalnie produktów spożywczych do kuchni. Projektantem dworu był, budowniczy królewski Jakub Kubicki. Twórca takich pałaców w Pławowicach, Igołomii, Bejscach. (Choć w literaturze błędnie podawany jest Sebastian Sierakowski).
 |
| tablica informacyjna w centrum (fot. zbiory autora) |
Izydor Bocheński pod koniec XIX wieku przeprowadza gruntowny remont. Wymieniono stolarkę okienną i drzwiową. Dodano ozdobne posadzki w ważniejszych pomieszczeniach. Miejsce tutaj znalazło się nawet dla wewnętrznej kaplicy. W 1875 r. jego syn Feliks wraz z żoną, Teklą Bocheńską herbu Rawicz dziedziczą majątek. W 1897 r., spadkobiercą Nadzowa zostaje Adolf Józef Bocheński. Był doktorem nauk rolniczych, absolwentem uniwersytetu w Getyndze. W okresie międzywojennym właścicielem Nadzowa jest jego brat-Leon Sylwan Bocheński. Do 1965 istniała też oficyna dworska, z 1790 roku.
Po zakończeniu drugiej wojny światowej (w 1945r.), gospodarstwo zostało rozparcelowane. Budynki przeszły na własność skarbu państwa. Dwór i park w czasie władzy komunistycznej, został systematycznie degradowany. Urządzono tu szkołę i sklep wiejski. Malowidła zostały ukryte pod nową powłoką farby.
W 1972 r. usunięto resztę dachu, na której był zabytkowy gont. Zastąpiono go blachą ocynkowaną. Jednak ten dwór, niegdyś chluba wsi, nieuchronnie niszczeje. Jak wspomina Stanisław M.Przybyszewski, w holu do lat 90-tych była żelazna skrzynia. Podobno znajdowały się w niej cenne dokumenty. Jednak nikt jej nie umiał, lub bał się otworzyć. Tajemnice swoje odkryła, dopiero po przepaleniu palnikiem acetylenowym. Jednak nie wiadomo do dziś, co zawierał ten metalowy sarkofag...
Dzisiaj, dawna świetność i potencjał nadzowskiego dworu zapisana jest tylko w pamięci ludzkiej i dostępnej literaturze.
 |
| stan z 25.01.2019 r. (fot. zbiory autora) |
Obiekt jest wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego. Ma status rejestru zabytków syg: A-1047 z dnia 20.07.1992 r. Póki co dach jest szczelny i jest zamontowany system rynnowy. Wszystkich wejść do nadzowskiego dworu chronią płyty pilśniowe. Prócz jednego okiennego wyłomu, który zaprasza do odwiedzin także "nieproszonych gości". Takich co, nie koniecznie, chcą poszerzyć swoją wiedzę o tej miejscowej architekturze...
opracowanie: Marcin Szwaja
fot. zbiory autora
publikacja: 13-02-2019
ŹRÓDŁA, BIBLIOGRAFIA:
- Tadeusz Szydłowski, Tadeusz Stryjeński; O pałacach wiejskich i dworach; Kraków 1925
- Nadzów-Dwory Małoplski; SOKÓŁ; Małopolskie Centrum Kultury
- Stanisław M.Przybyszewski; Ziemianie, pałace, dwory i dworki nad Nidzicą i Szreniawą; Kazimierza Wielka 2007
- pl.wikipedia.org
|
