Dwór Szańkowskich w Wierzbnie
 |
| (fot. Szczepan Patoła) |
Wierzbno, 7-01-2009; 25-10-2017
Wierzbno położone jest w powiecie proszowickim, gmina Koniusza. Dojazd z Proszowic: wyjazd drogą nr 776 (kierunek Kraków). W miejscowości Posądza skręt w lewo w drogę lokalną - kierunek Igołomia. Po przejechaniu ok. 1,5 km - Wierzbno. Dwór położony po lewej stronie drogi.
Pierwsze wzmianki o Wierzbnie pochodzą z 1279 roku - wówczas wieś nazywano Wyrbno. Pierwszymi wymienionymi właścicielami Wierzbna (wtedy Wyrzbno) byli: części Piotr Masłowski, a reszta należała do kilku innych rodów, np. Jana i Stanisława z Wierzbna (Jan Długosz Liber Beneficiorum). Wymienione tam były dwa folwarki, możliwe, że jeden z nich był poprzednikiem obecnego dworku.
W latach 1783-1792 Wierzbno należało do Ignacego Radomyskiego herbu Rawa, wówczas już wymieniano iż we wsi znajdował się dwór. W roku 1884 we wsi był folwark, który obejmował 441 mórg gruntów ornych i ogrodów, 67 mórg łąk, 32 morgi nieurządzonego lasu i 22 morgi nieużytków oraz placów. Dwór i zabudowania folwarczne składały się z 1 budynku murowanego i 18 drewnianych. W tym czasie we wsi było 39 gospodarstw chłopskich na 169 morgach.
W latach 80 XIX wieku od rodziny Zakrzeńskich dwór wraz z majątkiem kupił Antoni Szańkowski. W 1921 roku wybudowano nowy dwór murowany wg projektu Ignacego Wentzla (poprzedni został zniszczony podczas wojny). Najprawdopodobniej przy budowie dworu wykorzystywano fragmenty wcześniejszej budowli (mogą o tym świadczyć elementy drewniane łączone z murowanymi w murach budynku).
Dwór należał do rodziny Szańkowskich do 1945 roku. Ostatni własciciel Teofil Szańkowski syn Murycego i Anny z Szyców, został aresztowany po wkroczeniu armii sowieckiej i wywieziony do ZSSR gdzie zmarł w miejscowości Cukurycha koło Doniecka w 1 kwietnia 1945 roku. Majątek został przejęty przez Skarb Państwa, ziemię rozpacelowano.
opracowanie: Andrzej Solarz
ŹRÓDŁA, BIBLIOGRAFIA:
- materiały IKP
- strona www - dwory małopolski - tekst + grafika
- na www - gmina Koniusza - tekst
|
