Jeżeli posiadacie informacje, materiały dotyczące prezentowanych w Serwisie ciekawych miejsc, obiektów, macie propozycję innych związanych z Ziemią Proszowską, albo zauważyliście błędy w naszym materiale; prosimy o kontakt!
(woj.: małopolskie / pow.: proszowicki / gm.: Nowe Brzesko)
(fot. google.pl/maps)
(
Nowe Brzesko, 26-11-2020
Wielu mieszkańców Ziemi Proszowskiej w tym także pochodzący z Nowego Brzeska i jego okolic brało czynny udział w Powstaniu Styczniowym. 17 lutego 1863 roku miała miejsce wielka bitwa pod Miechowem, wiemy, że dwóch w niej zginęło (Matacz i Gołębiowski), a kilku dostało się do niewoli i zesłano ich na Syberie (część z nich po wielu latach wróciło w rodzinne strony). Dwaj inni zostali powieszeni pod Brzeskiem w miejscu określanym Szubienica (opisywanym w naszym dziale TUTAJ) - pod zarzutem "Szpiegostwa na rzecz Powstania".
Pod koniec 1869 roku opublikowano carski ukaz, który pozbawił praw miejskich ponad trzysta miasteczek Królestwa Polskiego, zostały one przekształcone w osady lub wioski. Czy to była kara za wspieranie Powstania, czy też urealnienie statusu miejscowości (część samorządów pisało petycje do Rady Administracyjnej by je pozbawić statusu miejskiego - głównie z powodów ekonomicznych). Trudno rozstrzygnąć jednoznacznie z jakiego powodu Nowe Brzesko przestało być miastem, ale stało się. Stojący na Nowym Rynku drewniany ratusz został rozebrany.
Później, w niedługim czasie brzeszczanie ufundowali figurę Matki Bożej. Postawiono ją na miejscu rozebranego ratusza. Miała ona upamiętniać mieszkańców Nowego Brzeska poległych i represjonowanych podczas styczniowego powstania. Na prostopadłościennym słupie z inskrypcją. Postać Madonny w niebieskim płaszczu, stoi na kuli ziemskiej. I tak króluje nam Matka Boska już od dziewiętnastego wieku. Żaden najeźdźca nie zrzucił Jej z piedestału.
Obecnie na wybrukowanym Rynku znajduje parking gdzie mniej więcej na środku otoczona kutym stalowym niskim płotkiem stoi na cokole Madonna patrząc na wyjeżdżających i przyjeżdżających brzeszczan na pobliskim przystanku autobusowym/busowym. Po postawieniu figury stała ona bez ogrodzenia, na Rynku odbywały się jarmarki i targi. Zawsze śpiewano pod nią "Majówki" i majono ją wieńcem z kwiatów.
opracował: Andrzej Solarz
listopad 2020(fot. Anna Wąs)
ŹRÓDŁA, BIBLIOGRAFIA:
Dorota Król (red.); Legendy i obyczaje Ziemi Proszowickiej; ZamKor; 2003
Todzia Odziomek; Figura Matki Boskiej rynek nowobrzeski; [w:] Gazeta Nowobrzeska, nr 40, październik 2010
Włodzimierz Chorązki (red.); Ziemia nowobrzeska. Zarys dziejów gminy i sołectw; Nowe Brzesko 2004
