Proszowice - cmentarz żydowski (kirkut)
 |
| październik 2011 (fot. Adam Psica) |
 |
| kwiecień 2012 (fot. Sebastian Wypych) |
Proszowice, 11-05-2012
Cmentarz położony jest na wzniesieniu, w niewielkiej odległości od drogi Kraków - Proszowice, na wysokości otwartego w 2011 r. ronda, kierującego ruch na obwodnice miasta.
Kirkut, czyli cmentarz żydowski związany jest z istniejącym osadnictwem żydowskim, którego początki datowane są w Proszowicach na wiek XIX. W latach międzywojennych XX wieku co trzeci obywatel miasta był wyznania mojżeszowego. Nic więc dziwnego, iż oprócz Domu Modlitwy i innych budynków użyteczności publicznej, gmina żydowska posiadała swój cmentarz, zgodnie z regułami wiary, mieszczący się poza terenem miasta.
Cmentarz został zniszczony w czasie II wojny światowej przez okupanta. W 1942 roku wszyscy żydowscy mieszkańcy Proszowic zostali wyprowadzeni z miasta do Słomnik, gdzie większość z nich zabito. Pozostawionych przy życiu, głównie młodych, skierowano do obozów koncentracyjnych.
 |
| październik 2011 (fot. Adam Psica) |
W 1989 roku dawny proszowianin: Fam.S. Just - zamieszkały w Mannheim w Niemczech¸ przy wsparciu Urzędu Miasta i Gminy w Proszowicach doprowadził do odnowienia cmentarza. W czasie tego remontu ocalałe macewy (ustawione pionowo kamienne, rzeźbione nagrobne płyty) wmurowano w jeden mur, znajdujący się kilka metrów za bramą cmentarza. Za nim, na niewielkim wybrukowanym kostką placyku, znajduje się pomnik pamięci pomordowanych w liczbie 3500 proszowickich Żydów [? red.] - ofiar ludobójczej okupacji hitlerowskiej w latach 1939-1945.
Pozostały teren cmentarza jest całkowicie zarośnięty, występuje też dużo drzew. Cmentarz otacza metalowe ogrodzenie z murowanymi słupami. Na jednym z takich słupów, po wewnętrznej stronie cmentarza, tuż obok furtki znajdują się trzy pamiątkowe tablice. Brama wiodąca na cmentarz ozdobiona jest białymi Gwiazdami Davida.
opracowanie: Sebastian Wypych
ŹRÓDŁA, BIBLIOGRAFIA:
- materiały IKP
- Szlak schronów II wojny światowej STELLUNG PROSZOWICE (przewodnik); praca zbiorowa; Stowarzyszenie "Gniazdo - Ziemia Proszowicka"; Proszowice 2011
|
