Grupa Ukrzyżowania przy ul. Brodzińskiego
 |
| (fot. Sebastian Wypych) |
Proszowice, 7-05-2012
Przy ul. Brodzińskiego stał krzyż przydrożny, drewniany z bogatą dekoracją figuralną. Ramiona krzyża otoczone były daszkiem, na szczycie posiadał ażurowy krzyż żeliwny. Drewniany, czworoboczny trzon krzyża był bogato zdobiony na ścianie frontowej płasko rzeźbionymi postaciami świętych.
Na Grupę Ukrzyżowania składały się rzeźby: Chrystusa Ukrzyżowanego i stojących u jego stóp Matki Boskiej, św. Jana Ewangelisty oraz klęcząca postać dziecka. Oryginał był obiektem o szczególnej wartości zabytkowej z początku XIX wieku.
Ziemia Proszowska (Proszowicka) jak i same Proszowice, przez setki lat zaznaczone były symbolami naszej wiary. Były to figury z kamienia, najprawdopodobniej wykonane przez mistrzów z Pińczowa, ale przede wszystkim drewniane. Od prostych konstrukcji, typu krzyż, po arcydzieła rzeźby w drzewie. Dziesiątki z nich zniknęło z naszego krajobrazu. Była to dziwna obojętność. Ten proces zanikania przydrożnych figur intensywnie przebiegał w latach 60 i 70-tych XX wieku kiedy z wielkim dynamizmem budowano asfaltowe drogi.
 |
| (fot. Sebastian Wypych) |
Drewniana figura w Proszowicach, na skrzyżowaniu ulic K. Brodzińskiego i Zamkowej ulegała powolnemu niszczeniu na skutek upływu czasu.
Bogato zdobiony Krzyż z Grupą Ukrzyżowania, będący jedną z najstarszych drewnianych figur na otwartym terenie w regionie, mógł zniknąć z krajobrazu Proszowic ok. 20 lat temu. Przetrwał do naszych dni za sprawą prowizorycznego, ale skutecznego remontu spowodowanego przez św. pamięci Alfreda Ciszewskiego.
W ostatnim okresie, wydawało się że przestał zdobić nasze miasto. Nowi właściciele działki wybudowali pawilon handlowy, jednocześnie podejmując trud renowacji figury. Niemożliwym było przywrócenie figury do stanu, który pozwalałby funkcjonować Grupie Ukrzyżowania przez następne dziesięciolecia. Oryginał postanowiono przekazać burmistrzowi z intencją wyeksponowania go w miejscu godnym wartości zabytku. Na miejscu historycznego Krzyża ufundowali prawie wierną oryginałowi figurę ukrzyżowanego Chrystusa. Z wielką starannością wykonane zostały rzeźby na słupie oraz figury Matki Boskiej i najprawdopodobniej św. Jana. Poświęcenia figury, wykonanej z dużym artyzmem przez mistrza z Biecza, dokonał ks. kanonik Henryk Makuła wdniu 30.III.2010 roku. W poświęceniu przeprowadzonym bez rozgłosu i szumu uczestniczyło kilkadziesiąt osób.
opracował: Henryk Pomykalski
ŹRÓDŁA, BIBLIOGRAFIA:
- materiały IKP
- Szlak schronów II wojny światowej STELLUNG PROSZOWICE (przewodnik); praca zbiorowa; Stowarzyszenie "Gniazdo - Ziemia Proszowicka"; Proszowice 2011
- wikipedia
- zbiory Henryka Pomykalskiego
|
