Grupa Ukrzyżowania przy ul. Brodzińskiego
 |
| (fot. Agnieszka Głowicka-Polkowska) |
Proszowice, 31-03-2010
Krzyż na Zagrodach
Ziemia Proszowska, Proszowice, przez setki lat zaznaczone były symbolami naszej wiary. Były to figury z kamienia, najprawdopodobniej wykonane przez mistrzów z Pińczowa, ale przede wszystkim drewniane. Od prostych konstrukcji, typu krzyż, po arcydzieła rzeźby w drzewie. Dziesiątki z nich zniknęło z naszego krajobrazu. Była to dziwna obojętność. Ten proces zanikania przydrożnych figur intensywnie przebiegał w latach 60 i 70-tych XX wieku kiedy z wielkim dynamizmem budowano asfaltowe drogi.
Najdobitniejszym tego przykładem był los kurhanu Biały Krzyż w którym spoczywali polegli żołnierze okresu Księstwa Warszawskiego i Powstania Listopadowego. Długo walały się kości tych którzy oddali swoje życie w walce o Polskę. Kurhan przetrwał czasy rozbiorów. Przeszkadzał budowniczym drogi Proszowice - Wawrzeńczyce. Za sprawą Teofila Pomykalskiego przez kilkadziesiąt lat Biały Krzyż znalazł miejsce na brzegu jego posesji. Gdzieś około 1991 roku, po śmierci właściciela, runęła ta figura ze skarpy. Groziło jej zniszczenie. Ówczesny burmistrz K. Kawecki spowodował posadowienie figury na obecnym miejscu.
Drewniana figura w Proszowicach, na skrzyżowaniu ulic K. Brodzińskiego i Zamkowej ulegała powolnemu niszczeniu na skutek upływu czasu. Bogato zdobiony Krzyż z Grupą Ukrzyżowania, będący jedną z najstarszych drewnianych figur na otwartym terenie w regionie, mógł zniknąć z krajobrazu Proszowic ok. 20 lat temu. Przetrwał do naszych dni za sprawą prowizorycznego, ale skutecznego remontu spowodowanego przez św. pamięci Alfreda Ciszewskiego.
 |
| poświęcenie krzyża (fot. hp) |
W ostatnim okresie, wydawało się że przestał zdobić nasze miasto. Nowi właściciele działki, firma BiM wybudowała okazały pawilon handlowy a wraz z nim podjęła trud renowacji figury.
Niemożliwym było przywrócenie figury do stanu który pozwalałby funkcjonować Grupie Ukrzyżowania przez następne dziesięciolecia. Oryginał przekazali burmistrzowi miasta z intencją by stanowiła o cennym eksponacie muzeum.
Na miejscu historycznego Krzyża ufundowali prawie wierną oryginałowi figurę ukrzyżowanego Chrystusa. Z wielką starannością wykonane zostały rzeźby na słupie oraz figury Matki Boskiej oraz, najprawdopodobniej św. Jana. Poświęcenia figury,wykonanej z dużym artyzmem przez mistrza z Biecza, dokonał ks kanonik Henryk Makuła w dniu 30 III 2010 roku. W poświęceniu przeprowadzonym bez rozgłosu i szumu uczestniczyło kilkadziesiąt osób.
Serdecznie dziękujemy firmie BiM za uratowanie tego szczególnego symbolu naszej lokalnej historii i wiary.
opracował: Henryk Pomykalski
|
