Biórków Mały
(woj.: małopolskie / pow.: proszowicki / gm.: Koniusza)
Informacje o miejscowości
 |
cmentarz z okresu Wielkiej Wojny w Biórkowie Małym, znajdujący się tuż przy ruchliwej trasie, łączącej Kraków z Proszowicami, zachował się w okrojonej formie
(fot. grobywojenne.malopolska.uw.gov.pl) |
Proszowice, 16-03-2009
Biórków Mały - wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie proszowickim, w gminie Koniusza. Dojazd z Proszowic drogą nr 776 (ulica Krakowska) około 9 kilometrów w kierunku na Kraków.
Biórków Mały powstał z poplebańskich gruntów Biórkowa Wielkiego w 1868 roku. Wieś wówczas była określana jako Birkowski Wysiółek o powierzchni około 61 mórg, liczyła 11 domów, w których mieszkało 70 osób. Należał wówczas do powiatu miechowskiego, gmina Wierzbno par. Birków.
26 maja 1988 r. została założona Ochotnicza Straż Pożarna w Biórkowie Małym - jednostka otrzymała osobowość prawną. 22 października 1995 r. oddano do użytku Domu Strażaka (remizę). który stał się nie tylko zapleczem OSP, ale również ośrodkiem życia wsi. Odbywają się tu zabawy, wesela, festyny, organizowane z różnych okazji, a najczęściej w celach dochodowych dla zapewnienia środków finansowych niezbędnych do funkcjonowania jednostki OSP.
informacje zaczerpnięte z opracowania,
Historia i heraldyka gminy Koniusza Włodzimierza Chorązkiego
Biórków Mały - (Stodoły, Zagaje, Birkowski Wysiółek, Birków Mały) wieś należy do parafii w Biórkowie Wielkim p.w. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny. Historia wsi jest dość krótka, gdyż jeszcze w końcu XIX wieku nie było takiej miejscowości o tej nazwie, ale proces tworzenia wsi trwał ponad sto lat.
Wieś powstała na "bazie" osiedla folwarcznego (5-7 chat) i gruntów folwarku "Birków" znajdującego się przy drodze do Proszowice w miejscu zwanym Stodoły. Nazwa Stodoły pochodzi zapewne od zabudowań folwarcznych: czworaków, obór, spichlerzy i stodół. We wspomnianych Stodołach znajdowała się również karczma należąca do folwarku. Nieco dalej, w miejscu zwanym Zagaje była druga karczma (austeria), prowadzona przez rodzinę żydowską. Dodatkowym czynnikiem sprawczym tworzącym wieś Bióków Mały, była parcelacja w roku 1868 gruntów poplebańskich i utworzenie nowej osady pod nazwą Birkowski Wysiółek (ob. w Biórkowie Wielkim). W latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych przeprowadzono częściową parcelację folwarku "Birków" (w Stodołach) i folwarku "Wiktoria", ale dopiero kilkanaście lat później, po scaleniu wspomnianych osad i gruntów (osiedla przy folwarku Birków (tzw. Stodoły), części pól folwarku "Wiktoria" i rejonu karczmy Zagaje) utworzona została wieś pod obecną nazwą. Ostateczny kształt wsi wyznaczyły parcelacje lat trzydziestych i czterdziestych XX wieku.
Rejestry z lat 1783-1791 wymieniają karczmę (austerię) w Zagaju i folwark z osadą (kilka chat) w miejscu zwanym Stodoły. Wchodziły one w skład dóbr klucza biórkowskiego (w Biórkowie Wielkim).
Folwark "Birków" liczył w 1827 roku (oprócz zabudowań folwarcznych) 7 domów i 73 mieszkańców. W roku 1875 Birkowski Wysiółek liczył już 11 domów i 70 mieszkańców, którzy gospodarowali na 61 morgach gruntu, a osiedle przy folwarku "Birków" - 15 domów i 108 mieszkańców, którzy gospodarowali na 84 morgach ziemi.
Od 2 połowy XIX wieku do 2 połowy XX wieku wieś należała do gminy Wierzbno.
opracowanie: red.
ŹRÓDŁA, BIBLIOGRAFIA:
- Filip Sulimierski (red.); Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich t.I; Warszawa 1880
- Włodzimierz Chorązki; Historia i heraldyka gminy Koniusza
- zbiory IKP
- pl.wikipedia.org
- straznicyczasu.pl
- grobywojenne.malopolska.uw.gov.pl
|
|
|
