Rzeczpospolita Partyzancka 1944 wykuta w granicie...
tablica na ścianie kościoła [1992 rok] (fot. ks. Andrzej Boksiński)
uroczystości odsłonięcia tablicy [26.05.1991] (fot. zbiory Andrzeja Powidzkiego)
Proszowice, 19-09-2015
W najbliższy czwartek (24 września) około godziny około godziny 9.30 na murze Szkoły Podstawowej nr 1 w Proszowicach zostanie odsłonięta tablica upamiętniająca wkroczenie 28 lipca 1944 roku oddziałów partyzanckich Armii Krajowej do naszego miasta. Tym samym Proszowice zostały kolejnym miastem tworzącym Kazimiersko-Proszowicką Rzeczypospolitą Partyzancką.
Będzie to już druga tablica na terenie miasta upamiętniająca wprost to wielkie wydarzenie w historii Proszowic, regionu a nawet Polski.
Pierwsza tablica z ciemno szarego marmuru została wykonana w 1989 roku (wykonawca nieznany), dzieło finansowała Gmina i Miasto Proszowice, Gmina Koniusza, środowisko żołnierzy Kedywu i batalionu "Skała". Tablica została wmurowana w południową ścianę kościoła parafialnego, nad nią był zamontowany odlany w brązie orzeł, niestety obecnie nie ma go tam (ciekawe co się z nim stało - może ktoś, coś na ten temat wie?).
Treść napisu:
W PAMIĘTNYCH DNIACH LIPCA 1944 ROKU
DO WALKI Z HITLEROWSKIM OKUPANTEM
WYRUSZYŁY ODDZIAŁY
KOMPANIA DYWERSYJNA "DOMINIKA" 106 DP. AK
120 PP 106 DP AK
BAONU PARTYZANCKIEGO "SKAŁA" AK
BATALIONY CHŁOPSKIE - LSB
TWORZĄC RZECZYPOSPOLITĄ PROSZOWICKĄ
W DNIACH 26 LIPCA DO 10 SIERPNIA 1944 R.
W HOŁDZIE ŻOŁNIERZOM WALCZĄCYM I POLEGŁYM
O WYZWOLENIE TEJ ZIEMI
UCZESTNICY TAMTYCH WYDARZEŃ
WŁADZE GMINY I MIASTA PROSZOWIC
I GMINY KONIUSZA
Uroczyste odsłonięcie i poświęcenie tablicy nastąpiło 26 maja 1991 roku. Przy licznie zebranych mieszkańcach Proszowic odsłonięcia dokonali: Stanisław Jaskólski ps. Orlik - kompania "Dominika", Włodzimierz Rozmus ps. Buńka - przedstawiciel środowiska Kedywu i baonu "Skała" oraz przedstawiciele władz gminy. Poświęcił ją ks. kanonik Jan Iłczyk - proboszcz parafii Proszowice.
W uroczystościach między innymi uczestniczyli przedstawiciel środowiska żołnierzy Kedywu i "Skały", poczet sztandarowy tworzyli: Jan Iwanik ps. As, Helena Haber ps. Halina, Stanisław Purtak ps. Belfort oraz 6-ciu "Skałowców".
opracowanie: Andrzej Solarz
PS.
Ze względu na swoją treść, tablica ta budziła wiele kontrowersji.
PS. 2
Na terenie Proszowic znajdują się jeszcze przynajmniej dwie tablice, które wprawdzie wprost nie odnoszą się do Rzeczpospolitej Partyzanckiej 1944, jednak poświęcone są partyzantom z tego okresu. Dla osoby (osób), która prześle (prześlą) do Redakcji IKP najpełniejsze informacje o tablicach, ufundujemy ciekawe nagrody książkowe, będą to pozycje autorstwa Tomasza Stężały (wnuczek gen. Nieczui - Ostrowskiego) poświęcone okresowi RP 1944.
Czas trwanie "konkursu" do 11 października br.
ŹRÓDŁA, BIBLIOGRAFIA:
ks. dr Andrzej Boksiński; Katalog zabytków parafii pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Proszowicach; 1992 (rękopis)
