17 luty 1863 - tragiczna bitwa miechowska

	pomóżcie!!! ;)
	Jeżeli posiadacie informacje, materiały dotyczące prezentowanych w Serwisie artykułów, macie propozycję innych związanych z Ziemią Proszowską, albo zauważyliście błędy w naszym materiale; prosimy o kontakt! skarby@24ikp.pl. Inne kontakty z nami: TUTAJ! Redakcja IKP

O G Ł O S Z E N I A

godzinowa 45 dni

17 luty 1863 - tragiczna bitwa miechowska

"Napad na Miechów, J. Sobecki (fot. zrodlo.krakow.pl)

Proszowice, 10-02-2018

Apolinaremu Kurowskiemu, szczeremu patriocie, udało się w Ojcowie, zorganizować blisko 2-tysięczny oddział partyzancki. W drodze armii powstańczej, w głąb Królestwa, należało opanować Miechów, ważny ośrodek carskiej władzy i zasobny w magazyny, pełne wszelkiego rodzaju materiałów wojennych. Przeprowadzony atak na miasto, bez wiedzy, że zostało ono przez Rosjan przygotowane do odparcia ataku powstańców, spowodowało tragedię atakujących i mieszkańców miasta.

W Archiwum Głównym Akt Dawnych, w materiałach Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych, pod numerami 2544 i 2545, znajdują się ważne informacje, o sytuacji w mieście po krwawej tragedii powstańców i spaleniu miasta.

AGAD-KRSW, Nr.2544; str. 148-151

Lejbuś Kupczyk, dzierżawca propinacji w Miechowie do Rządu Gubernialnego w Radomiu.6/18 V 1863 r.

RGR 31 VII/12 VIIII 1863 r. do KRSW, przedstawia prośbę dz-cy propinacji w Miechowie Lejbusia Kupczyka.

Od początku miesiąca lutego roku bieżącego, z powodu napadu powstańców na Wojsko Carskie (duże W i C) [...] miasto [...] tak ściśnone zostało, że nikogo do miasta nie wpuszczano, ani z miasta nie wypuszczano. Jarmarki ani targi nie były dozwolone. W dniu zaś 5/17 II po nastąpionym napadzie powstańców na Wojsko, miasto spalonym zostało i podpisany poniósł szkodę na rs.8285 kop.15.Urzędnicy Biura Powiatu, Sądu i Magistratu z miasta pouciekali a burmistrz zabity został i podtąd żaden z urzędników nie wrócił [...] dla braku władzy, exystują tam wojsko jako też i mieszkańcy [...] bez [...] opłacania [...] sprowadzali beczkami różne trunki i sprzedawali, jak również i okoliczni mieszkańcy korzystali [...] i na furmankach szynkowali...

str. 156-160

W dniu 1/13 VI 1863 r., Lejbuś Kupczyk, przed magistratem miasta zeznawał:

...gdy żołnierze przemocą wpadli do szynków i składu, zaczęli pić bez umiarkowania. Dowodzący wojskiem major Nepenin, [...] kazał wszystkie trunki [...] wytoczyć, co też natychmiast oficerowie dopełnili, ile zaś [...] pozostało to przy ogólnej pogorzeli miasta [...] spaliło się [...] a zaraz w pierwszych chwilach kiedy żołnierze wpadli do mieszkania mego i zaczęli rozbijać butelki z wódką, oraz dobywać się do mej kasy i składu, wyszedłem z domu ratując życie ucieczką za miasto, skąd w kilka dni wróciwszy, nic nie zastałem, bo skład wódki i mieszkanie spaliło się [...] miałem tego dnia w składzie [...] 1/ miodu dubeltowego garcy 5 (rs 7 kop 50) 2/ piwa zwyczajnego beczek 10 (rs.48) 3/ wódki szaunówki garcy 4446 (rs.4001 kop.40) 4/ wódek słodkich i likierów garcy 218 ? (rs.393 kop.30) 5/ araku i w różnych gatunkach garcy 593 (rs.1187 kop.37). Razem rs 5788 kop 57...

str. 170

Targi w Miechowie nie odbywały się od 5/17 II 1863 roku

Lejbuś Kupczyk, przed tragiczną bitwą był wyróżniającym się przedsiębiorcą w Miechowie.

str. 3-12

21I/5 III 1862 r. wygrał przetarg, wspólnie z Hercykiem Posłusznym, ...na wykonanie dwóch pomp w studniach [...] za rs 1160...

str.18-21

27 I/8 II 1862 r.,

też wspólnie z Hercykiem Posłusznym, wygrał przetarg ...na uporządkowanie ulicy Tarassy [...] za rs. 1189...

str. 88-98

10 XII 1862 r. Lejbuś Kupczyk wygrał przetarg na propinację w 1863 roku za sumę rs 2715 kop 20

str. 127-128

Sprawujący obowiązki Gubernatora Cywilnego Guberni Radomskiej do JW Dyrektora Głównego prezydującego w Komisji Rządowej Przychodu i Skarbu.

Nie jest tajnym zapewne J.W Panu, jak wielkiej klęsce uległo miasto Miechów w dniu 5/17 II rb. przez pogorzel nastąpioną z przyczyny napadu Powstańców [duże P!] na wojska tam kwaterujące. Wynikłe stąd straty, oprócz spalonych 212 różnego rodzaju budowli wynoszą w ruchomościach rs 36579 kop 53 [...] a i ten wykaz nawet nie jest kompletny, wielu bowiem mieszkańców, po utracie całego mienia szukając wsparcia i zarobku w innych miejscach, szkód swych podać nie mogło, a również nie znajdują się na miejscu urzędnicy, którzy także utracili zasoby znaczącej wartości.

Co się tyczy budowli, te wprawdzie były zaasekurowane i KRSW upoważniła już Dyrekcję Ubezpieczeń do bezzwłocznego wypłacenia pogorzelcom połowy szacunku, lecz cała nawet bonifikacja na odbudowę nowych domów nie może być wystarczającą i bez silnej ze strony Rządu pomocy, nieszczęśliwe to miasto z ruin swoich podnieść się nie zdoła..., stąd jest prośba, by ...w drodze szczególnego względu skłonić się raczył do wyasygnowania pogorzelcom [...] bezpłatnego drzewa z lasów Rządowych pobliskich leśnictw; Słomniki i Żarnowiec...

Podpisał: Radca Gubernialny - Piątkowski oraz Naczelnik Kancelarii - Świrski.

str. 130-131

Dyrektor Główny... do... KRSW ...opiniując przesłany sobie wniosek od tego ostatniego pisze doń 3/15 1863 r...KRPiS zarządziła sprzedaż z lasów rządowych pogorzelcom miasta Miechowa potrzebnego drzewa do odbudowania się, na kredyt, z rozłożeniem należności na raty na lat 6,bez procentu...

str.172-175

Miechów 1/13 VI 1863 r. Zeznanie przed magistratem miasta; Wojciecha Jurkowskiego, Franciszka Kwapinskiego, Lejbusia Kupczyka.

...w chwili ogłoszenia stanu wojennego rb targi i jarmarki nie odbywały się [...] w mieście tylko za miastem. Po wypadkach [...] dnia 5/17 II rb całe prawie miasto zostało spalone, bo z liczby domów 150 pozostało tylko 55, z tych 4 domy w Rynku, zajęte teraz przez wojsko, a inne na przedmieściu Janów [...] Rynek zaś i wszystkie główne ulice spalone [...] Dotychczas bardzo mało mieszkańców wróciło do miasta bo nie mają gdzie mieszkać, większa część bowiem domów zajęta jest przez wojsko .Nie ma w mieście żadnego zajazdu ani handlu. Nie ma również żadnych [...] rzemieślników [...] nie wolno wydalić się z miasta bez upoważnienia oficera dyżurnego [...] Nikt dotąd nie rozpoczął budowania domów, bo wszyscy mieszkańcy [...] zupełnie zniszczeni, nie mają na to funduszów [...] dla braku mieszkań Sąd Pokoju i Kancelaria Regenta, przeniesione do Słomnik, a urzędnicy powiatowi dotąd jeszcze nie powracali...

Dan.Miechów 1/13 VI 1863r.Podpisał burmistrz Trybulski.

str. 176-179

Wykaz domów, oficyn i zabudowań gospodarczych, ...zgorzałych w mieście Miechowie dnia 5/17 II 1863 r.

Sporządził 1/13 VI 1863r burmistrz Trybulski.

Łącznie: domów - 89, oficyn - 10, zabudowań gospodarczych - 112.

(fot. zbiory autora)

Wykaz pozostałych domów w mieście Miechowie oraz ludności obecnie w mieście zamieszkałej.

Sporządził Burmistrz Trybulski.Miechów.1/13.VI. 1863 r.

str. 180-183

Dokument wymienia 137 domów i ich właścicieli. Spośród tych domów, pięć było zajętych przez wojsko, a jeden przez szpital powiatowy. W wymienionych domach zamieszkiwało 557 osób.

pomnik na miechowskim cmentarzu (fot. zbiory autora)

To fragmenty, ważnych dla Miechowa dokumentów związanych z sytuacją miasta i mieszkańców, po tragicznej bitwie 17 II 1863 r. Od lat intryguje mnie, ilu spośród ok.600 anonimowych kosynierów w oddziale Apolinarego Kurowskiego, było w nich pra...wnuków kosynierów Insurekcji 1794 roku. W tradycji regionu i mojej rodziny, funkcjonuje pamięć o naszych proszowskich kosynierach.

W następnym artykule zaprezentuję, z mojego archiwum, inne, ważne źródła stanowiące świadectwo o Miechowie tamtych tragicznych dni, których symbolicznym upamiętnieniem jest pomnik na miechowskim cmentarzu, w bliskim sąsiedztwie grobów Godlewskich i Zdanowskich.

Henryk Pomykalski

idź do góry

powrót