Różnie przyjmowany jest czas trwania Kaźmiersko - Proszowickiej Rzeczpospolitej Partyzanckiej 1944, sprzyja to wielu dyskusjom i polemikom. Moim zdaniem dzienna data jest rzeczą drugorzędną. Najistotniejszą informacją, która powinna przetrwać w świadomości naszego społeczeństwa to ta, że latem 1944 roku, na przełomie lipca i sierpnia powstała na obszarze ponad tysiąca kilometrów kwadratowych enklawa WOLNEJ POLSKI - Rzeczpospolita Partyzancka 1944.
Ponad 10 tys. (niektórzy szacują, że nawet ponad 20 tys.) mieszkańców naszego regionu (ówczesnych powiatów: miechowskiego, pińczowskiego i olkuskiego) zrzeszonych w różnych organizacjach konspiracyjnych zbrojnie przejęło kontrolę nad dużym obszarem konspiracyjnego Inspektoratu Rejonowego "Maria" Armii Krajowej. Kontrola ta była pełna! Funkjonowała władza cywilna z ośrodkami w Proszowicach, Kazimierzy Wielkiej i Pińczowie, Poczta Polska. Partyzanci, którzy zostali przeorganizowani w regularne Wojsko Polskie pilnowali porządku, sprawowali kontrolę nad liniami kolejowymi. Niemcy z tego obszaru zostali wyparci siłą lub sami się wycofali. Na ulicach miast powiewały polskie flagi.
Poznajmy kilka wydarzeń czasu Rzeczpospolitej Partyzanckiej, przyjęliśmy okres od 20 lipca do 12 sierpnia 1944, kiedy to aktywność działających na tym terenie organizacji podziemnych (głównie scalonej Armii Krajowej) była bardzo duża:
kalendarium Rzeczpospolitej Partyzanckiej 1944 okres od 20 lipca do 12 sierpnia - (w trakcie budowy)
20 lipca 1944 r. (czwartek)
Las Klatka(między Posądzą a Koniuszą), odprawa dowódców pododdziałów dywersyjnych wchodzących w skład dywersji Podobwodu Proszowickiego.
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Czechy, trzej partyzanci AK Jan Latała ps. "Drozd" (dowódca), Dionizy Nowak ps. "Łoś" i Piotr Lipowski ps. "Lazar" rozbroili i przepędzili kierownictwo robót drogowych na szosie Proszowice-Słomniki w Czechach. Rozbrojono pięciu żołnierzy i kierowników robót, wymierzono im karę chłosty.
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Gołyszyn, część OP "Babinicz" pod dowództwem Juliusza Nowaka ps. "Babinicz" przepędziła ze wsi patrol niemiecki przybyły po kontyngenty. Rozbrojono przy tym dwóch dezerterów niemieckich.
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Okolice Topoli, przypadkowe zatrzymanie przez żandarmerię niemiecką: ppor. Mariana Markiewicza ps. Maraton, st, sierż, Józefa Dworaka ps. Wygański i Jana Rozmusa ps. Wichura, przetrzymywano ich na posterunku w Kazimierzy Wielkiej.
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Wolbrom, akcja na Bank Spółdzielczy w celu pozyskania środków finansowych i magazyny Spółdzielni "Rolnik" - konfiskata żywności i tekstyliów. Oddziały "Mohorta", "Pewnego", "Lota".
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Trąby-Cisie(rejon), odbicie 25 więźniów z Książa Wielkiego wiezionych przez Niemców do Miechowa przez Oddział Partyzancki "Skrzetuski".
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Bejsce, 14-osobowy OS BCh z gm. Bejsce, obwód pińczowski, dowodzony przez Stefana Bombę ps. Błyskawica, rozbroił 10-osobowy posterunek policji granatowej.
[źródło: Janusz Gmitruk,...; Kalendarium działalności...]
Kazimierza Wielka, nieudana próba odbicia ppor. Mariana Markiewicza ps. Maraton z posterunku żandarmerii przez oddział "Pazura" i "Sokoła".
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Czarnocin, odziały BCh-AK pod dowództwem Tadeusza Antosa przy wydatnej pomocy grupy żołnierzy mjra Eugeniusza Ketnera "Kazimierz" z 204. pp NSZ zdobyły posterunek policji, rozbijając także będący w okolicy spory oddział niemiecko-ukraiński.
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Święcice, rozbrojenie posterunku Wehrmachtu ochrony gorzelni przez ODP "Jaksy", zdobycie broni i oporządzenia wojskowego (20 sztuk broni, w tym 3 maszynowej oraz granaty).
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Sielec Dwór, rozbrojono dwóch Niemców w rejonie Sielec Dwór. W akcji uczestniczyło dwóch zołniezy z oddziału "Pazura" (Jan Gołębiowski ps. Granat, Zenon Waligórski ps. Lotny). Oprócz broni zdobyto motocykl.
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Kocmyrzów, 2-osobowy patrol oddziału LSB "Sikory", pod dowództwem Franciszka Dońca ps. Dąb z Sadowia, uprowadził 2 żandarmów niemieckich, zostali zlikwidowani w lesie marszowskim.
[źródło: Józef Guzik; W obronie miechowskiej wsi...]
Jangrot, oddział BCh-AK "Mohorta" zniszczył akta gminnne.
[źródło: Janusz Gmitruk,...; Kalendarium działalności bojowej...]
Koniusza, częściowa mobilizacja sztabu 106. DP AK. Sztab ulokował się w niedużym domku będącym siedzibą miejscowej gminy, obok drogi łączącej szosę Kraków-Proszowice i Proszowice-Słomniki.
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Pińczów, ucieczka Niemców i zajęcie miasta przez Armię Krajową, "zainstalowanie" Powiatowej Delegatury Rządu z Józefem Dąbkowskim na czele.
[źródło: Józef Belski; Kazimiersko - Proszowicka Rzeczpospolita...]
Topola, oddział BCh im. Bartosza Głowackiego, pod dowództwem Tomasza Adrianowicza, w czasie przemarszu przez miejscowość rozbroił 2 żandarmów i motocyklistę.
[źródło: Józef Guzik; W obronie miechowskiej wsi...]
Grębocin, rozbrojenie policjantów granatowych, opuszczających posterunek w Nowym Brzesku (10 policjantów i 1 żand. niemiecki). Dowódca akcji OD ppor. "Skiba". Zginął żandarm niemiecki Link.
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Inspektorat "Maria", ogłoszono Rozkaz szczególny nr 3 Komendy Okręgu Kraków o zarządzeniu w całym Inspektoracie "Maria" stanu czujności od dnia 25 lipca 2944 r. - okres "Cz", następny "Pg" - stan pogotowia, godzina "W" oraz "A" lub "B" (Burza).
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Las Chroberski k/Zagajów Dębiańskich, rozpoczął się kurs doskonalący dla dowódców plutonów i kompanii II bat. 120.pp AK. Komendant kursu por. "Zagraj".
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Cisia Wola, zasadzka OP "Skrzetuski" ppor. Stanisława Jazdowskiego ps. Żbik na konwój z więźniami (działacze komunistyczni z terenu gminy Kozłów). Uwolniono 14 aresztantów (jeden zginął), dwaj partyzanci zostali ranni. Po stronie n-pla kilku rannych żandarmów i policjantów granatowych.
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Szreniawa, atak kursu dywersji pod dowództwem kpr. Stanisława Gasa ps. Modrzew na wartowników (1+2) pilnujących cukrowni. Zdobyto broń, a z magazynów cukrowni zabrano większą część cukru na potrzeby organizacji i ludności cywilnej.
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Racławice, rozbrojenie posterunku policji granatowej przez oddział LSB Tadeusza Jędrucha "Ryszarda" i grupy LSB "Korka" z Pałecznicy, pod dowództwem Edwarda Tasaka ps. Kruk.
[źródło: Janusz Gmitruk,...; Kalendarium działalności bojowej...]
Cianowice, oddział BCh-AK Jana Pieńkowskiego ps. Mohort i oddział BCh Antoniego Janeckiego ps. Mieczyk w sile 20 żołnierzy, rozbili urząd gminny. Zniszczono akta, zabrano maszynę i powielacz oraz 100 tys. zł.
[źródło: Janusz Gmitruk,...; Kalendarium działalności bojowej...]
Kalina Mała, atak na Niemców zabierających chłopów do robót. Chłopi zostali uwolnieni, a Niemcy uciekli na wozach konnych. Akcję przeprowadzili żołnierze z OP "Jaksa".
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Posądza, zasadzka na samochód osobowy z Niemcami jadący z cukrowni w Kazimierzy Wielkiej przy drodze w okolicy miejscowości. Rozłożone brony zatrzymały samochód, Niemcy zaczęli uciekać ostrzeliwując się, jeden z nich zginął. Akcję przeprowadził oddział z kompanii "Kłosa" pod dowództwem "Waligóry".
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Kazimierza Wielka(droga w kierunku Skalbmierza i Miechowa), patrol z kompani skalbmierskiej został zaatakowany przez oddział żandarmerii z K,Wlk, zginął Bogdan Ruszczyński ps. Pat.
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Strzyżów, oddziały LSB "Wawela" i "Bicza", łącznie 18 żołnierzy pod dowództwem Franciszka Książka z Pstroszyc, ostrzelały wieczorem około 30 żandarmów jadących samochodem ciężarowym i osobowym z Miechowa, zmuszając ich do odwrotu.
[źródło: Józef Guzik; W obronie miechowskiej wsi...]
Chobędza, granatowy policjant z posterunku w Wielkanocy zranił podczas próby aresztowania Stanisława Seweryna ps. Tomasz, dowódcę kompanii BCh. Obecny przy tym Jan Pyrek (żołnierz BCh z Chobędzy), rzucił się na policjanta, rozbroił go i przepędził.
[źródło: Józef Guzik; W obronie miechowskiej wsi...]
Inspektorat "Maria", z rozkazu dowództwa okręgu krakowskiego AK na terenie Inspektoratu został wprowadzony "stan czujności".
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Wolbrom, nocny wypad partyzantów na składy i sklepy Spółdzielni Rolnika i składnicę jaj w celach zaopatrzeniowych. Akcję przeprowadził oddział ppor. Gerarda Woźnicy ps. Hardy i oddziału dywersyjnego plut. pchor. Leonarda Wyjadłowskiego ps. Ziemia.
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Nowy Korczyn, uderzenie i zdobycie w godzinach nocnych 24/25 lipca (po północy godz. 2:00) na stützpunkt żandarmerii niemieckiej przez oddziały "Solnego", "Oracza" i "Podstawka".
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Sancygniów(dwór Deskura), rozbrojenie oddziału Wehrmachtu (20 ludzi) przez oddział PKB Sancygniów pod dowództwem plut. Feliksa Marca "Czarnego".
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Skalbmierz, posterunek policji granatowej został ewakuowany do Kazimierzy Wielkiej.
[źródło: Michał Kozera; Proszowice na fotografiach...]
Opatkowice, rozpoczęta pacyfikacja wioski odwołana przez Eichlera - komendanta żandarmerii w Proszowicach. Mieszkańców zwolniono.
[źródło: Michał Kozera; Proszowice na fotografiach...]
Nowe Brzesko, zajęcie Nowego Brzeska przez oddział dyspozycyjny 3/IV 120. pp AK, ppor. "Skiby".
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Skała, oddział BCh-AK pod dowództwem Jana Pieńkowskiego ps. Mohort, przy współudziale bechowców z oddziału Antoniego Janeckiego ps. Mieczyk, skonfiskował z magazynów spółdzielni znaczną ilość materiałów tekstylnych i wyrobów tytoniowych.
[źródło: Janusz Gmitruk,...; Kalendarium działalności bojowej...]
Charsznica, "skok" oddziału "Babinicza" na Bauzug. Zdobycie dużej ilości sprzętu i broni będących na wyposażeniu rozbrajanych żołnierzy niemieckich (2 lkm typu MG, 2 pm, 15 kb, 2000 sztuk amunicji, 40 granatów, koce, mundury, buty i inne rzeczy z oporządzenia polowego).
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Działoszyce, rozbrojenie Stützpunktu żandarmerii niemieckiej i policji granatowej, przez oddziały ppor. "Pazura" i ppor. "Prądzyńskiego".
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Nowy Korczyn, po rozbrojeniu dzień wcześniej Stützpunktu żandarmerii niemieckiej przejeżdżający oddział sanitarny porzucił na rynku (dwa samochody ciężarowe oraz ciągnik z przyczepą z wyposażeniem szpitalnym). Sprzęt przejął oddział ppor. Stanisława Kopcia ps. Oszczep.
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Koszyce, w godzinach rannych policja opuściła posterunek i samochodami udała się samochodami w kierunku Kazimierzy Wielkiej. Oddziały "Niebory" rozbiły oddział niemieski stacjonujący w budynku Luftwaffenbau, jeńców zwolniono.
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Sielec Dwór(okolica), w wyniku zasadzki dochodzi do dużej bitwy oddziałów partyzanckich: ODP ppor. "Sokoła", PKB Boszczynek, sierż. "Stała", i ODP "Grom" pchor. "Sama" Kedywu Kraków, z 2-oma kolumnami samochodowymi żandarmerii niemiecko-ukraińskiej, zdążającej na pacyfikację do Działoszyc. Walka trwała ok. 3 godzin. Niemcy zostają rozbici.
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Kocmyrzów, rozbrojenie i likwidacja posterunku policji i Bahnschutzu w Kocmyrzowie przez grupę ppor. Franciszka Kozery ps. Karp. W akcji brała udział między innymi oddział dyspozycyjny II bat. 8 p.uł. AK.
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Las Klonowski(k/Racławic), atak Niemców na radiostację GO i 106 DP AK. Radiostację zdołano wycofać w bezpieczne miejsce. W walce Niemcy stracili dwóch zabitych, 6 było rannych i 1 wzięty do niewoli.
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Miechów, zwolnienie partyzantów aresztowanych 20 lipca w Topoli.
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Kozłów, nieudana akcja na silny Stützpunkt oddziału Stanisława Zynka ps. Dzięcioł.
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Pradła(droga z Białej Błotnej do Pradeł), zasadzka na własowców jadących wozami po rekwizycji żywności. Akcję wykonał oddział z I batalionu 116. pp AK pod dowództwem kaprala Kazimierza Musiała ps. Groźny. Siedmiu własowców zginęło, a jeden dostał się do niewoli, zdobyto 1 rkm, 1 pm., 5 kb., 6 pistoletów ręcznych, granaty i amunicję.
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Udorz-Otola, oddział "Mohorta" wzmocniony drużyną LSB "Lota" (Edward Kazior), w rejonie tej miejscowości stoczył potyczkę z oddziałem własowców z Wolbromia. Nieprzyjaciel ostrzelany ogniem broni maszynowej wycofał się w rejon Wolbromia mając 2 zabitych i kilku rannych.
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Opatowiec, komendant posterunku przodownik Szewczeńko (popierał ruch oporu) poddał posterunek policji granatowej.
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Słaboszów, likwidacja Stützpunktu, dowodził żołnierz oddziału "Jaksy" pchor. Marian Topór ps. Opal.
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Skalbmierz, w godzinach rannych dowódca oddziału BCh Stanisław Malara ps. Kielnia wraz z pięcioma partyzantami ze swego oddziału rozbroili w restauracji dwóch Niemców z formacji SS przebywających. Zdobyto 2 kb, 2 pistolety i amunicję.
[źródło: Janusz Gmitruk,...; Kalendarium działalności bojowej...]
Klonów(okolica), oddział "Topora" dowodzony przez Jana Latałę, ostrzelał k. Klonowa 2 samochody ciężarowe. Zginął jeden Niemiec i jeden został ranny.
[źródło: Janusz Gmitruk,...; Kalendarium działalności bojowej...]
Książ Wielki, oddziały AK "Jaksy", pod dowództwem Wojciecha Majewskiego ze Słaboszowa, i "Olgierda", pod dowództwem Józefa Malary z Pieczonóg, łącznie ponad 30 żołnierzy - usiłowały rozbroić 8-osobową grupą rekonwalescentów Wehrmachtu w szpitalu mieszczącym się w szkole. Niemcy odparli atak, wkrótce też otrzymali pomoc z Miechowa. Partyzanci oderwali się, zginął jeden żołnierz, a dwóch zostało rannych.
[źródło: Józef Guzik; W obronie miechowskiej wsi...]
Radziemice, oddziały LSB "Ryszarda" i "Kruka", pod dowództwem Tadeusza Jędrucha z Janowiczek zaczaiły się na 4 żandarmów konwoju jadącego po masło do mleczarni w Radziemicach. Ostrzeżeni Niemcy zawrócili z drogi, a partyzanci zarekwirowali masło na własne zaopatrzenie.
[źródło: Józef Guzik; W obronie miechowskiej wsi...]
Polanowice, atak na posterunek ochrony kolei. Akcję przeprowadziła część plutonu szturmowego z II bat. 8 p.uł. KBK dowodził ppor. "Karpa". Bez wystrzału zdobyto broń i ekwipunek.
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Czechy(Dwór), zasadzka na opuszczających Proszowice żandarmów i policję przez oddz. "Dominiki-Poli" pchor. "Kłosa" i kpr. "Modrzewia. Po ostrzelaniu i sterroryzowaniu - Niemcy poddali się.
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Nowe Brzesko, około godziny 7.00 uciekająca z Kazimierzy Wielkiej do Krakowa obsada posterunku żandarmerii przebija się przez Nowe Brzesko. Poranna intensywna potyczka kończy się porażką partyzantów z LSB, PKB i BCH-AK (z II i III plutonu 3/IV/120. pp AK).
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Nowe Brzesko, około godziny 8.00 dwaj partyzanci z oddziału PKB z Nowego Brzeska ppor. "Beteh" Jan Grzech ps. Zefir, zatrzymali i rozbroili nienieckiego motocyklistę.
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Nowe Brzesko, około godziny 17.00 i 18.00 nalot samolotów niemieckich w odwecie za poranny bój.
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Kazimierza Wielka, rozbrojenie posterunku żandarmerii ukraińskiej przez oddział dywersyjny "Dominiki-Kasi" sierż. "Odweta". Miejscowość została zajęta przez partyzantów.
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Pińczów, zajęcie miejscowości przez partyzantów. Komendę objął mjr Aleksander Issa ps. Lis, później kpt. Józef Dmowski ps. Nemo.
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Skalbmierz, zajęcie miejscowości przez partyzantów. Dowodzi ppor. Franciszek Pudo ps. Sokół. Dowództwo zajmuje Dom Ludowy.
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Koszyce, w godzinach rannych na koszyckim błoniu wylądował niemiecki samolot typu Storch. Patrol z kompanii 2/IV/120. pp AK pod dowództwem kpr. Stefana Kuleszy ps. Wróbel ostrzelał obiekt, niemiecki pilot (kapitan SS Hespe) zginął.
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Chrząstowice(rejon), drużyna oddziału "Dominiki" z zasadzki ostrzelała dużą kolumnę samochodów wroga, którzy ponieśli bardzo duże straty osobowe (około 200 rannych i zabitych). Drużyną dowódził st. strz. "Tadek".
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Działoszyce, na rynek z kierunku Pińczowa wjechał oddział niemiecki złożony z 6 żołnierzy (dwóch na motocyklu, 4 w aucie wojskowym). Żołnierze z 5/II/120. pp AK ostrzelali ich, a następnie wzięli do niewoli. Dowodził kpr. Józef Kosałka.
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Kocmyrzów, posterunek Hauptzolamtu w Kocmyrzowie został wycofany przez Niemców. Na terenie gminy Luborzyca nie istniał więc już żaden posterunek policji, żandarmerii i Wehrmachtu.
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Sancygniów, OS BCh z obwodu pińczowskiego, pod dowództwem Feliksa Marca ps. Czarny, rozbroił dziewięcioosobowy posterunek policji granatowej. Zdobyto 1 ckm, 9 kb, 2 pistolety.
[źródło: Janusz Gmitruk,...; Kalendarium działalności bojowej...]
Pietrzejowice(rejon), dwuosobowy patrol LSB "Sikory" pod dowództwem Franciszka Machika ps. Nagan z Woli Luborzyckiej, zatrzymał na szosie pod Pietrzejewicami samochód i rozbroił dwóch oficerów Wehrmachtu.
[źródło: Józef Guzik; W obronie miechowskiej wsi...]
Luborzyca(rejon), dwuosobowy patrol LSB "Sikory" pod dowództwem Franciszka Machika ps. Nagan z Woli Luborzyckiej, rozbroił dwóch żandarmów.
[źródło: Janusz Gmitruk,...; Kalendarium działalności bojowej...]
Umianowice(rejon), nieudana atak kolejkę wąskotorową z Chmielnika do Jędrzejowa, ze względu na niedoszacowanie sił Niemców (miało być 12 a było 40), ostrzeżenie przyszło za późno grupa kpr. Bogusława Walczaka "Długonogiego" [Długiego (?)] (16 ludzi) poniosła klęskę, zginęło 13 partyzantów stracono całą broń.
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Działoszyce, patrol AK ostrzelał w rynku miasteczka niemiecki samochód z 3-ma oficerami Gestapo. Dwóch zostało zabitych, a 1 ciężko ranny. Zdobyto broń i samochód.
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Proszowice, oddziały kpr. "Drozda" i "Modrzewia" wmaszerowały do miasta, później przybyły drużyny "Waligóry" i "Orlika". Dowództwo wojskowe zgrupowania objął pchor. "Kłos", a Stanisław Latała rozpoczął urzędowanie władzy cywilnej, jako Powiatowy Delegat Rządu.
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Nowe Brzesko, około godziny 8.00 dwaj partyzanci z oddziału PKB z Nowego Brzeska ppor. "Beteh" Jan Grzech ps. Zefir, zatrzymali i rozbroili nienieckiego motocyklistę.
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Górka k/Koszyc, grupa kpr. Gabriela Glińskiego ps. Hanka z IV bat. ppor. "Niebory" zdobyła amfibię i parę sztuk broni.
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Książ Wielki, nieudana próba rozbrojenia grupy ozdrowieńców Wehrmachtu. Atak wykonywały połączone oddziały "Jaksy" i "Olgierda", zginęło dwóch partyzantów.
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Szarbia(rejon), OS BCh z obwodu pińczowskiego, pod dowództwem Tomasza Tytki ps. Turek, ostrzelał z zasadzki jadących wozami z Miechowa w kierunku Działoszyc Ukraińców, będących na służbie niemieckiej. Zawrócili oni w stronę Miechowa, pozostawiając dwa rozbite wozy.
[źródło: Janusz Gmitruk,...; Kalendarium działalności bojowej...]
Wolbrom, Oddział BCh-AK "Mohorta" z obwodu olkuskiego oraz drużyna "Granata", razem 80 zołnierzy, pod dowództwem L. Wyjadłowskiego ps. Ziemia zdobyły posterunek policji granatowej.
[źródło: Janusz Gmitruk,...; Kalendarium działalności bojowej...]
Łuczyce, w godzinach popołudniowych oddziały LSB z obwodu miechowskiego: Romana Kułagi ps. Sikora, Adama Habra ps. Łuk z Oseskowic oraz "Wisiary" i "Ryby" (łącznie 36 osób), wykonały akcję na pociąg specjalny stojący na bocznicy kolejowej.
[źródło: Janusz Gmitruk,...; Kalendarium działalności bojowej...]
Święcice, oddział AK "Jaksy" (12 żołnierzy) pod dowództwem Wojciecha Majewskiego ze Słaboszowa, rozbroił 7-osobowy posterunek ochrony gorzelni, złożony z rekonwalescentów Wehrmachtu.
[źródło: Józef Guzik; W obronie miechowskiej wsi...]
Racławice, oddział LSB "Lwa", pod dowództwem Stanisława Bełskiego z Janowiczek, rozbroił w domu Józefa Gryzy 7 [4?] granatowych policjantów z Miechowa przybyłych po kontyngent.
[źródło: Józef Guzik; W obronie miechowskiej wsi...]
Polanowice, Grupa LSB Władysława Deja ps. Korzon z Wilkowa obwód miechowski, w składzie 10-osobowym, rozbroiła posterunek ochrony mostów kolejowych. Rozbrojono jednego Niemca i siedmiu własowców, jeńców puszczono wolno.
[źródło: Janusz Gmitruk,...; Kalendarium działalności bojowej...]
Sancygniów, OS BCh z obwodu pińczowskiego, pod dowództwem Feliksa Marca ps. Czarny, rozbroił dziewięcioosobowy posterunek policji granatowej. Zdobyto 1 ckm, 9 kb, 2 pistolety.
[źródło: Janusz Gmitruk,...; Kalendarium działalności bojowej...]
Skrzypiów k/Pińczowa (rejon), potyczka grupy 3 komp. III bat. z niemieckim samochodem pancernym, przybyłym z kierunku Kielc. Trzech żołnierzy AK zostało rannych. Dowódca III bat. kpt. "Nemo" zawiera porozumienie z d-cą oddziału NSZ, por. Janikowskim w celu wspólnej obrony Pińczowa przed ewentualnym atakiem Niemców.
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Pińczów, ewakuacji jeńców z więzienia, którzy zostali wywiezieni do jednej z gajówek w lasach chroberskich, a następnie przekazani oddziałom AL.
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Opatowiec, batalion Ukraińców w sile 300 ludzi i 100-osobowy oddział Niemców przeprowadzili pacyfikację miejscowości. Równocześnie przeprawili się przez Wisłę do Ujścia Jezuickiego, które również spacyfikowali. Walkę z bandytami prowadziły: oddział st. sierż. "Brzozy", oddziały partyzanckie "Dominiki-Kasi" st. sierż. "Lota", "Oszczepa" i "Oracza". Zginęło 4 AK-owców, zamordowano wielu mieszkańców Opatowca i Ujścia Jezuickiego. Wróg stracił około 57 zabitych.
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Ostrzeżenie por. "Kmity". Pod koniec lipca 1944 r. meldował w sztabie dywizji, że Niemcy dążą do odzyskania terenów "Rzeczpospolitej Partyzanckiej". Planują wielką pacyfikację, która miałaby objąć Skalbmierz, Działoszyce, Koszyce, Kazimierzę Wielką, Nowe Brzesko i Proszowice. Dowództwo 106. DP AK skierowało do wszystkich dowództw w terenie ostrzeżenia, zaapelowało o zwiększenie czujności i podniesienie gotowości bojowej oddziałów AK. [źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Bogucice(rejon), OS BCh Bronisława Chojnowskiego ps. Bogusław stoczył w okolicach wsi Bogucice i Hajdaszku walkę z wycofującymi się Niemcami z przyczółka sandomierskiego. Niemcy mieli pięciu rannych, jeden partyzant zginął.
[źródło: Janusz Gmitruk,...; Kalendarium działalności bojowej...]
Luborzyca(rejon), 2-osobowy patrol BCh z plutonu "Ząbczyńskiego", pod dowództwem Andrzeja Machnika z Woli Luborzyckiej, rozbroił bez walki dwóch żandarmów niemieckich na szosie między Luborzycą a Kocmyrzowem.
[źródło: Józef Guzik; W obronie miechowskiej wsi...]
Kościejów(rejon), przed południem na szosie pod Kościejowem 7-osobowy oddział AK "Jaksy", pod dowództwem Wojciecha Majewskiego ze Słaboszowa, zatrzymał samochód ciężarowy i zarekwirował 4 tony cukru. 3 żołnierzy niemieckich z konwoju puścił wolno.
[źródło: Józef Guzik; W obronie miechowskiej wsi...]
Pińczów, wycofanie się partyzantów z miasta.
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Hebdów, rano wycofujące się z Pińczowa oddziały 120. pp AK zajęły tę miejscowość na nowe miejsce postoju, gdzie skoncentrowały się także oddziały miejscowe LSB i PKB. Koncentracja miała na celu próbę przeciwdziałania w wypadku pacyfikacji Nowego Brzeska.
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Hebdów, oddziały niemieckie wsparte samolotami wyparły stacjonujące tu oddziały partyzantów. Polacy po upewnieniu się, że Niemcy nie stosują represji odeszły do Pławowic, a później do Bobina.
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Proszowice(rejon), patrol podobwodu "Pola-Magdalena" przewoził furmanką dużą partię granatów z Koniuszy do Nagorzan. Tuż przed miastem od strony Słomnik dopędził ich samochód-buda pełen Niemców, którzy od razu otworzyli ogień do Polaków. W walce polegli Ryszard Lodowski ps. Magiera i Jan Lubaszek ps. Vis, woźnica T.Kobas został ranny, zaś Leopold Baudisch ps. Makar zdołał ujść cało.
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Pińczów, Niemcy w sile 1 batalionu wsparci wozem pancernym wrócili do miasta. Oddziały partyzanckie opuściły miasto dzień wcześniej, udając się do Lubczy (NSZ), a bat. 111/120. pp z dowódcą kpt. "Nemo" do Chrobrza.
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Tunel, sowiecki zrzut broni, był pilnowany przez Niemców. Oddział "Dzięcioła" po krótkiej walce odbił zasobnik ze sprzętem i trójkę skoczków, przekazano ich łącznikowi z AL.
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Goszcza k/Słomnik, koncentracja oddziałów partyzanckich i ochotników tworzącego się batalionu szturmowego "299" Kedywu Krakowskiego, który miał spieszyć na pomoc Warszawie.
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Wronin, przebywał tu sztab Kedywu prowadzący całą organizację bojową batalionu. W jego skład wchodzili: kpt. "Skała", kpt. "Powolny" i ppor. "Rak".
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Sułoszowa, drużyna ODP "Mohorta" kpr. "Dajana" zdobyła czteroosobowy posterunek granatowej policji, zdobyła broń i amunicję.
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Skalbmierz, 4-osobowy patrol pod dowództwem ppor. "Sokoła", komendanta garnizonu tego miasteczka, zatrzymał samochód osobowy i aresztował 2 Niemców.
[źródło: Józef Belski; Kazimiersko - Proszowicka Rzeczpospolita Partyzancka...]
Książ Wielki, na poczcie sierż. "Kostek" i strz. "Długi" rozbroili niemieckiego podoficera, zdobywając pistolet i karabin.
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Zielona(rejon), pod wieczór zgrupowane w lesie biurkowskim oddziały LSB Romana Kaługi "Sikory" z Goszyc, przy wsparciu grupy Stanisława Tekielskiego "Wisiary" z Karwina oraz Józefa Puchalskiego "Ryby", w sile 20 ludzi, na szosie między Pietrzejewicami a Zieloną rozbroiła dwóch żołnierzy oraz zlikwidowała trzech oficerów Wehrmachtu. Zdobyto samochody i plany odcinka budowy fortyfikacji [w albumie "Dominiki" akcję tę przypisano grupie szturmowej z kompanii "Kłos" pod dowództwem Bolesława Woźniaka ps. Waligóra; as].
[źródło: Janusz Gmitruk,...; Kalendarium działalności bojowej...]
Damice, 6-osobowy patrol AK z batalionu "Kaliny" rozbroił bez walki 3 Niemców.
[źródło: Józef Guzik; W obronie miechowskiej wsi...]
Koniusza, w kwaterze Inspektoratu "Maria" i dywizji "Dom" dowódca Grupy Operacyjnej Kraków, gen. bryg. Stanisław Rostworowski ps. Odra nominował majora "Tysiąca" na dowódcę 106. Dywizji Piechoty AK.
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Koszyce, Jaksice, przegrupowanie oddziałów 120 pp AK w związku z ruchami wojsk niemieckich.
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Młodzawy Duże, połączone oddziały AL Józefa Maślanki i kpt. "Adama" oraz ppor. "Gutka" stoczyły bitwę z Niemcami, przybyłymi z Pińczowa. Po krótkiej walce Niemcy zostali pobici i zmuszeni do wycofania się, tracąc kilku zabitych.
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Ilkowice i Janowice, uderzenie oddziału ppor. "Jaksy" na Ukraińców z SS-Galizien, przeprowadzających pacyfikację wsi. Zginęło wówczas 5 Ukraińców, kilku zostało rannych.
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Rosiejów(rejon), po południu 10-osobowy oddział LSB "Burzy I ", pod dowództwem Władysława Pilawskiego ze Swięcic, ostrzelał pod Rosiejowem tabor konny wraz z około 70 żołnierzami ukraińskimi, którzy ostrzelani wcześniej przez oddział partyzancki "Brzozy" pod Szarbią koło Działoszyc nie stawiali większego oporu salwując się ucieczką. Partyzanci zdobyli kuchnię polową oraz wóz z zaprzęgiem i aprowizacją.
[źródło: Józef Guzik; W obronie miechowskiej wsi...]
Lasy Minodzkie, ugrupowały się (31 lipca - 1 sierpnia) oddziały partyzanckie i dywersyjne AK, LSB i PKB (ponad 400 żołnierzy) tworząc zgrupowanie "Szarańcza", dowódcą został st. sierż. "Mahort".
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Koniusza, sztab 106. Dywizji Piechoty AK krypt. "Dom" wydaje rozkaz nr 1.
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Grodzonowice k/ Skalbmierza, rozpoczął się zorganizowany przez dowództwo 120. pułku kurs minerski (trzydniowy).
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Skała(rejon), dwuosobowy patrol z kompanii skalskiej (1/1/5. psk AK) penetrując teren w rejonie, rozbroił i wziął do niewoli żołnierza Wehrmachtu.
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Goszcza, koncentracja Batalionu "Skała". Przybyłe dwa oddziały partyzanckie "Skok" i "Grom" zostały zaatakowane przez oddział Bahnschutzu. Atak został odparty, Niemcy wycofali się w stronę Słomnik.
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Słaboszów-Działoszyce, oddział "Jaksy" rozbroił 18 Niemców (1 zginął). Zdobyto 1 lkm i 18 karabinów oraz amunicję i granaty, strat własnych nie było.
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Książ Wielki(rejon), na szosie w kierunku na Kielce niezidentyfikowany oddział oszczekał niemiecki patrol motocyklowy (dwóch Niemców zginęło, jeden został ranny). W odwecie okupanci przeprowadzili "morderczy rajd" samochodu pancernego: z niedalekiego domu dróżnika rozstrzelano 3 mężczyzn, jadąc polną drogą do Książa Wlk. w kierunku na Wielką Wieś zabili pracujących przy żniwach 3 mężczyzn, w Książu Wlk. obok szkoły 2 partyzantów, na rynku 3 osoby. Nie zatrzymując się dłużej odjechali w stronę Miechowa.
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Charsznica, oddział (25 osób) dowodzony przez kpr. Piotra Sieradzkiego ps. Błyskawica dokonał napadu na odlewnię likwidując 2-osobową niemiecką ochronę. Zdobyli 4 jednostki broni, amunicję, koce i mundury.
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Proszowice, Oddziały LSB z obwodu miechowskiego: "Dąbskiego", "Łuka", "Motyla", "Ryby", "Topora", "Wisiora", "Rudnickiego" oraz oddział AK "Kłosa" i GL-PPS "Górnika" opanowały miasto Proszowice. Niemcy po wymianie strzałów wycofali się do Miechowa. Po zajęciu miasta oddział LSB "Sikory" zlikwidował jednego konfidenta (skazany przez KWC) i ostrzygł jedną kobietę za utrzymywanie intymnych kontaktów z Niemcami.
[źródło: Janusz Gmitruk,...; Kalendarium działalności bojowej...]
Rosiejów, Niemcy jadący w kolumnie taborów rabowali okoliczne wioski, przybyły oddział "Pilnego" ostrzelał bandytów, wzbudzając w nich panikę. Kolumnę tę ostrzelali także żołnierze z załogi garnizonowej Skalbmierza (8 os.) pod dowództwem st. strz. "Zwycięzcy", oddział PKB (4 os.) w Szarbii także zaatakowali uciekającego nieprzyjaciela. W pościgu za nieprzyjacielem aż do Racławic brał udział także oddział ppor. "Bumira". W akcji zginęło paru Niemców, zdobyto kilka wozów, broń, amunicję, mundury.
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Kazimierza Wielka, kolejką z lasów Chroberskich przybył oddział AL "Adama" z prośbą o cukier dla PPR i AL z zapasów posiadanych po zajęciu cukrowni przez AK. Dowódcy garnizonu: chor. "Bałtycki" i sierż. "Odwet" na rozkaz kpt. "Sewera" przekazali im 4 wagon cukru, w tym także dla ludności cywilnej. AL-owcom przekazano także 35 jeńców ukraińskich z byłego posterunku żandarmerii w Kazimierzy Wielkiej w celu wykorzystania ich do naprawy drogi ze Złotej do wsi Graby.
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Barbarka(rejon), "skok" na domek myśliwski w pobliżu Barbarki, w którym często przebywali dygnitarze niemieccy z Krakowa. Oddział Władysława Zaręby ps. Tall, nie zastał wrogów, ale zdobyli amunicję karabinową i myśliwską i prę kilogramów prochu. Znajdujący się sprzęt gospodarczy rozdali mieszkańcom wsi.
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Chroberz, do pałacu hr. Wielopolskiego w którym przebywało zgrupowanie III bat. kpt. "Nemo" i oddział dywersyjno-partyzancki plut. "Lota" przybył na kwatery duży oddział AL pod dowództwem por."Gutka" wraz z kilkoma skoczkami sowieckimi.
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Kraków kancelaria GG, tajny raport Tiesslera do Bormana. ...Za groźne niebezpieczeństwo należy uważać tworzenie silnych grup bandyckich na północ od Krakowa w powiecie Miechów, o czym właśnie wczoraj meldowałem, a których siła ma dochodzić do dziesiątków tysięcy ludzi i które otrzymały duże posiłki także z Krakowa. [...] Ogólna sytuacja pogorszyła się więc niezwykle w porównaniu do położenia, które ustalono jeszcze wczoraj na posiedzeniu Rządu. O ile zostaną ściągnięte silniejsze oddziały wojska, to według mniemania wszystkich, a także i mojego, groźba rozszerzenia się powstania zostanie usunięta... [źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Kuchary, z Bobina został przesunięty kompanijny oddział dyspozycyjny 3 kompanii "Beteha", z zadaniem dozorowania drogi do Kazimierzy Wielkiej i szosy Koszyce - Nowe Brzesko, a także przeprawy na Wiśle.
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Skalbmierz, zasadzka przygotowana przez ppor. "Sokła" i czterech jego żołnierzy w którą wpada uciekający samochodem osobowym oficer SS. Po wyciągnięciu przez niego pistoletu został zastrzelony.
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Goszcza(okolica), Niemcy po raz drugi zaatakowali zgrupowanie oddziałów batalionu "Skała". Próba zaskoczenia partyzantów nie powiodła się i w krótkiej walce Niemcy stracili 2 zabitych i kilku rannych, a "skałowcy" wycofali się na kwatery do Polekarcic.
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Skała, zgrupowanie oddziałów dywersyjno-partyzanckich "Mohorta" miejscowość, uderzając na kwatery żandarmerii i policji granatowej. Część z nich zdążyła dwoma samochodami uciec do Krakowa, reszta po krótkiej walce poddała się (50 ludzi). Zdobyto znaczne ilości broni i amunicji. Trzech partyzantów zginęło: "Krupa", "Zrąb", Korzeń".
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Wiślica, dotarły tu 3 sowieckie czołgi, które po zdobyciu przyczółka baranowskiego parły dalej naprzód.
[źródło: Józef Belski; Kazimiersko - Proszowicka Rzeczpospolita...]
Miroszów, 7-osobowy oddział LSB "Lwa" pod dowództwem Włodzimierza Jangrota ps. Garbaty z Miroszowa, rozbroił czterech granatowych policjantów przybyłych z Miechowa po kontyngenty.
[źródło: Józef Guzik; W obronie miechowskiej wsi...]
Igorów, oddział LSB "Linia" rozbroił komendanta posterunku policji granatowej.
[źródło: Janusz Gmitruk,...; Kalendarium działalności bojowej...]
Przysieka, oddział LSB "Burzy" zlikwidował żołnierza niemieckiego.
[źródło: Janusz Gmitruk,...; Kalendarium działalności bojowej...]
Jaksice(rejon), dowódca IV bat. 120.pp AK ppor. "Niebora" na wieść o tym, że na prawym brzegu Wisły grasują Ukraińcy, wysłał tam 22-osobowy oddział kpr. "Sieroty" na nocne rozpoznanie. Nie stwierdziwszy niczego podejrzanego oddział powrócił do m.p.
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Krępice k/Kobylnik, kwateruje tu oddz. dyspozycyjny d-cy batalionu zwany potocznie "Szturmówką" w sile ok. 30 ludzi pod dow. "Brzozy II".
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Skała(rejon) - leśniczówka Barbarka, drużyna ze zgrupowania "Mohort" zlikwidowała zakonspirowaną placówkę żandarmerii ze Skały do walki z partyzantami. Ujęto i rozbrojono cały posterunek, tj. 2 żandarmów i 4 granatowych policjantów.
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Skalbmierz, do budynku szkoły powszechnej do dyspozycji dra Dutkiewicza, lekarza ze Skalbmierza, który organizował tam szpital polowy zostały dostarczone materiały sanitarne z punktu sanitarnego w Kobylnikach.
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Droga Kalina-Śladów, na rozpoznanie terenu patrol z OP "Jaksa" w sile 1 + 12 pod dowództwem plut. pchor. "Sitwy", ostrzelał z zasadzki jadących Niemców. Wycofali się w kierunku Miechowa zabierając zabitych i rannych. Zdobyto 2 pistolety maszynowe, karabin i amunicję.
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Wierzbno(rejon), oddział BCh z gm. Wierzbno, obwód miechowski, pod dowództwem Tekielskiego ps. Wisior, poprzecinał w kilku miejscach linie przewodów telefonicznych na szosach Proszowice-Kraków oraz Miechów-Kazimierza Wielka.
[źródło: Janusz Gmitruk,...; Kalendarium działalności bojowej...]
Skalbmierz, ok. godz. 4.00 Niemcy uderzyli na miasto, przełamali opór nielicznego garnizonu partyzantów i rozpoczęli pacyfikację. Dla mieszkańców miasta rozpoczął się "Dzień Grozy Ognia i Krwi", trwa grabież, mordy, gwałty - zamordowano prawie 100 mieszkanców.
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Skalbmierz, pod koniec dnia rozegrała się największa bitwa Rzeczpospolitej Partyzanckiej wzięło w niej udział około 450 partyzantów (z pomocą 2 radzieckich czołgów) i 900 Niemców (w tym Ukraińcy). Niemcy zostali wyparci z miasta odnosząc duże straty.
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Jaksice, ok. godz. 5.00 oddział "Boruty 22" walczy z kolumną ciężarówek z Feldjägerkorps i kompanią policyjną. Po przybyciu oddziału "Enrilla" i dowódcy batalionu "Niebory" partyzanci zaatakowali Niemców zmuszając ich do ucieczki. W drugiej fazie bitwy Niemcy ściągnęli kolumnę wozów pancernych i ciężarówek, po walce partyzanci wycofali się, jednak nieprzyjaciel poniósł duże straty przerwali kontratak.
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Zielenice, nowe m. p. sztabu 106. DP AK "DOM". we wczesnych godzinach rannych, dowódca inspektoratu i 106. DP AK mjr "Bolko" zmienił miejsce dowodzenia. Przeniósł je z Koniuszy do Zielenic - miejscowości oddalonej od Koniuszy o ok. 20 km. Wiadomości o wydarzeniach w Jaksicach i Skalbmierzu do sztabu dotarły dopiero w dniu następnym.
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Słaboszów, kolejka wąskotorowa mimo zakazu przejazdów pociągów (wprowadzony przez Niemców) dowiozła z miechowskich magazynów broń i amunicję do lasu Sancygniowskiego. Później pojechała do Działoszyc zawieźć zebranych po drodze partyzantów do walki o Skalbmierz.
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Ojców, oddziały ze zgrupowania "Szarańcza", pod dowództwem "Mohorta" (obwód "Olga"), próbowały zdobyć broniony silną załogą hotel turystyczny, ataki zostały odparte silnym ogniem broni maszynowej i moździerzy. Partyzanci wycofali się bez strat.
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Pieskowa Skała, Oddział LSB z obwodu Olkusz zlikwidował dwóch policjantów policji kryminalnej (Kripo).
[źródło: Janusz Gmitruk,...; Kalendarium działalności bojowej...]
Solcza(rejon), grupa LSB z obwodu miechowskiego, pod dowództwem Edwarda Tasaka ps. Kruk, w składzie ośmioosobowym, wzięła udział w akcji pod Skalbmierzem rozbrajając k. Solczy uciekających dwóch własowców, a jednego likwidując. Pozostali zbiegli. Zdobyto 3 wozy żywności (m.in. 5 świń).
[źródło: Janusz Gmitruk,...; Kalendarium działalności bojowej...]
Kościejów(rejon), w Nowinach (przysiółek Kościejowa), 7-osobowy oddział AK "Jaksy", Wojciecha Majewskiego ze Słaboszowa, zlikwidował 2 żołnierzy ukraińskich uciekających spod Skalbmierza w czasie pacyfikacji.
[źródło: Józef Guzik; W obronie miechowskiej wsi...]
Skalbmierz, ppor. "Bumir" z żołnierzami swojej kompanii przeszukuje pole walki, zbiera zabitych i grzebią ich na cmentarzu. Ok. północy tego dnia przychodzi meldunek, że Niemcy znowu szykują się na Skalbmierz, dowództwo pułku w Kazimierzy Wielkiej zarządza ewakuację uzbrojonych oddziałów tego garnizonu.
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Zielenice, mszę świętą dla żołnierzy garnizonu w tutejszej świątyni odprawiał proboszcz dywizji, ks. Wacław Radosz ps. Chętny.
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Dobiesławice - Brończyce(rejon), zgrupowanie sił głównych IV bat. 120. pp AK zostały, nie doszło tego dnia do kontaktu ogniowego oddziałów z nieprzyjacielem.
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Wolbrom, ppor. "Beton" oraz kilku żołnierzy miejscowej placówki wykonali akcję na magazyn Wehrmachtu, zabierając 6000 par butów na samochód ciężarowy.
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Trzyciąż leśniczówka, w lesie Glanowskim, Niemcy (ponad 100 żołnierzy) zaatakowali dowództwo 116. pp AK (olkuskiego). Po godzinnej walce atak został odparty.
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Miechów(rejon), patrol 1+3 z OP "Jaksy" pod dowództwem pchor. Mariana Topora ps. Opal rozbroił Niemców jadących z sianem do Miechowa.
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Góra Kroczycka(rejon), oddział I batalionu 116. pp AK, pod dowództwem Bolesława Kozłowskiego ps. Wiara, przy wsparciu innych oddziałów dokonał w rejonie wsi Podlesice (przy drodze Żarki-Kroczyce) napadu ogniowego na przejeżdżające drogą samochody nieprzyjaciela. Niemcy stracili wówczas 11 zabitych, a 7 Niemców i 2 Belgów dostało się do niewoli, zebrano wiele broni i amunicji. Wśród partyzantów było kilku rannych.
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Pasturka k/Pińczowa, dowódca OS BCh z Bogucic (obwód Pińczów) Bronisław Chojnowski ps. Bogusław, wziął udział w zwiadzie motocyklowego patrolu radzieckiego, który w Pasturce pod Pińczowem stoczył potyczkę z Niemcami. Wkrótce potem Niemcy wkraczający do Bogucic zostali ostrzelani przez oddział BCh.
[źródło: Janusz Gmitruk,...; Kalendarium działalności bojowej...]
Ostrów, patrol oddziału LSB "Motyla", pod dowództwem "Jarosława", rozbroił i zlikwidował oficera niemieckiego zbiegłego spod Skalbmierza.
[źródło: Józef Guzik; W obronie miechowskiej wsi...]
Trzyciąż, pacyfikacji wsi, Niemcy mordując 7 kobiet i tyluż mężczyzn, wśród nich leśniczego Lorenza i jego żonę, spalili leśniczówkę i wycofali się szybko, zanim nasze oddziały zdążyły przyjść z pomocą.
[źródło: przeglad.olkuski.pl]
Powiat pińczowski, w jego części środkowej powstało zgrupowanie 120.pp I i II bat. pod dowództwem kpt. "Sewera" liczące ok. 200 ludzi, dobrze uzbrojonych niestety odczuwano brak amunicji. Oddziały stacjonowały: w Turnawcu, Budziszowicach; dowództwo pułku w Broniszowie.
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Szosa Koszyce-Bejsce, oddział "Boruty" ostrzelał niemiecki samochód osobowy, który zdołał się wycofać. Po południu trasą na Bejsce przybyły jeden czy dwa samochody pancerne npla - oddział "Boruta" wycofał się, nie podejmując walki.
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Trzebienica, oddział "Mohorta" Jana Pieńskowskiego w sile około 150 żołnierzy wyruszył do Cisiej Woli. W czasie marszu we wsi Trzebienica zarekwirowano w majątku administrowanym przez komisarza niemieckiego osiem koni wierzchowych z rzędami i 12 koni taborowych z wozami.
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Dziemierzyce, oddział żołnierzy AK (najprawdopodobniej z batalionu "Skała") został ostrzelany przez samolot niemiecki.
[źródło: Józef Guzik; W obronie miechowskiej wsi...]
Chlina(rejon), na szosie między Chliną a Porębą Dzierżną w powiecie olkuskim drużyna oddziału AL im. Bartosza Głowackiego zatrzymała samochód osobowy, likwidując trzech niemieckich żołnierzy.
[źródło: Józef Guzik; W obronie miechowskiej wsi...]
Las Dziewięcioły, dowództwo 106 DP AK kolejny raz zmienia swoje m. p.
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Koniecmosty(rejon), wieczorem, czołgi niemieckie i sowieckie (te spod Skalbmierza) prowadziły między sobą wymianę ognia. Notuje się coraz większy napływ niemieckich formacji i grup pancernych oraz Wehrmachtu w rejon pińczowskiego i buskiego Nadnidzia. Niemcy, w przewidywaniu nieuchronnej ofensywy frontu wschodniego, rozpoczęli przygotowania do kopania linii obronnych i umocnień.
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Lasy Stradomskie(rejon), koncentracja zgrupowania 120. pp AK kpt. "Sewera".
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Lasy Chroberskie, wycofanie się oddziału dyspozycyjnego III batalionu 120. pp AK kpt. Józefa Dmowskiego ps. Nemo.
[źródło: Józef Guzik; W obronie miechowskiej wsi...]
Trasa Jeżówka-Charsznica, partyzancki patrol kolejowy w składzie: kpr. "Sawa", "Bicz" i "Przemytnik", w nocy, wykonali skok na pociąg idący z czołgami na wschód. Rozbroili śpiącą załogę czołgu, zdobywając ckm (MG), 3 peemy, 3 kb oraz amunicję.
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Tczyca, straż przednia OP "Mohort", stoczyła potyczkę z grupą Ostlegionu, którą rozbito.
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Branice(rejon), droga z Branice - Wyciąż w czasie patrolowania terenu 7-osobowy oddział LSB "Linia" rozbroił bez walki 3 żandarmów, którzy jechali dwukonną podwodą po kontyngenty zboża.
[źródło: Józef Guzik; W obronie miechowskiej wsi...]
Rzeczpospolita Partyzancka, na jej terenie w otwartej walce znajdowały się jeszcze tylko dwa zgrupowania 120. pp AK broniące jej wolności - kpt. "Nemo" i kpt. "Sewera".
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Turnawiec(okolica), między godziną 8.00 a 9.00 około 100 Niemców zaatakowało oddziały "Bałtyckiego". Po krótkiej walce wycofali się oni w kierunku Pińczów-Busko.
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
M.p. "Domu", w godzinach przedpołudniowych przybył ze swoim ścisłym sztabem gen. Edward Godlewski ps. Garda, jako dowódca GO. W liczbie zaledwie kilku osób sztabu znajdował się rtm. rez. "Wiesław" (Zygmunt Wielopolski) oraz szyfrantki "Raus" (Maria Wielopolska) i "N" (Zofia Michałowska). Sztab ten umieścił w jednym z domków wsi Dziewięcioły.
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Czaple Wielkie, niemiecka karna ekspedycja kontyngentowa przeprowadzona metodami gwałtu na mieszkańcach. Stacjonujący niedaleko oddział "Babinicza" (gajówka w pobliżu wsi Wiktorówka), po skorzystaniu z wozów konnych zaatakował Niemców, którzy w panice uciekli w stronę szosy Kraków-Miechów.
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Antolka(rejon - las Strzygański), przy szosie, około 5 km od Miechowa, Wehrmacht zorganizował polowy skład amunicji. Oddział "Pazura" "bez strzału" zdobył w nim kilka wozów amunicji.
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Droga do Kozłowa, patrol z oddziału "Mohorta" ostrzelał niemiecki patrol motocyklowy. W walce zlikwidowano 2 żołnierzy niemieckich, zdobyto motocykl i broń.
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Rawałowice, "Kotlet" i "Sznycel" z oddziału LSB "Sikory" uzbrojeni w krótką broń i granaty rozgonili spęd bydła sprzed domu miejscowego sołtysa. Przestraszony żandarm i 3 granatowych policjantów z Kocmyrzowa zaniechali poboru bydła.
[źródło: Józef Guzik; W obronie miechowskiej wsi...]
Trzonów, oddział partyzancki AL, pod dowództwem Jana Trzaski "Gutka" z Łobzowa, i grupa radzieckich skoczków "Kalinowskiego" w czasie przemarszu z lasów chroberskich natknęli się na 4 samochody ciężarowe z gestapowcami i żandarmerią. W potyczce zginęło 13 Niemców i 1 partyzant, samochody spalono.
[źródło: Józef Guzik; W obronie miechowskiej wsi...]
Rzeczpospolita Partyzancka, dowódca dywizji "Tysiąc" nakazał dowódcy 120. pp AK "Sewerowi" przejście z powrotem do podziemia. Chodziło o uniknięcie strat nie tylko osobowych, ale też uzbrojenia i sprzętu bojowego, oraz zreorganizowanie całej sieci konspiracyjno-bojowej do dalszej walki podziemnej.
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Rzeczpospolita Partyzancka, Niemcy zajmując tereny "Rzeczypospolitej", zachowują się dość poprawnie wobec ludności. Widocznie Gestapo i policja nie dotarły jeszcze do tych terenów, a dowództwo Wehrmachtu chce mieć spokój na tyłach i nie chce prowokować odwetu ze strony partyzantów. Wehrmacht liczy na utrzymanie linii frontu do wiosny i rozbudowuje w szybkim tempie umocnienia na terenie inspektoratu. Wywiad AK otrzymał zadanie zdobycia planów powstających fortyfikacji niemieckich.
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Marchocice(rejon), oddział zwiadowców konnych Wehrmachtu natknął się na ubezpieczenia plutonu "Babinicza". Zrobiona przez oddział zasadzka ostrzelała Niemców. Część z nich poddała się, a części udało się uciec boczną drogą. Zatrzymani Niemcy zostali rozbrojeni, oficera przekazano do sztabu, zaś podoficerów i żołnierzy po pewnym czasie puszczono.
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Trzonów(rejon), OP "Mohorta" wzmocniony jedną drużyną OP "Babinicza" zostały zaatakowane przez kompanię SS penetrującą teren, wspomaganą ogniem 3 wozów pancernych. Ataki kilkakrotne zostały odparte, Niemcy wycofali się w kierunku Miechowa, partyzanci odmaszerowali w lasy Sancygniowskie.
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Wąskotorowa linia między Pietrzejewicami a lasem biórkowskim, połączone oddziały LSB - "Sikory" i "Wisiary" zatrzymały pociąg, w czasie rewizji wagonów rozbrojono i aresztowano volksdeutschów - dyrektora Cukrowni "Lubna" w Kazimierzy Wielkiej wraz z żoną [jest kilka wersji śmierci Helmuta Hermana].
[źródło: Józef Guzik; W obronie miechowskiej wsi...]
Kraków, aresztowanie gen. bryg. Stanisława Rostworowskiego ps. Odra - dowódcy Grupy Operacyjnej Kraków.
[źródło: pl.wikipedia.org]
Lasy Chroberskie, do oddziału dyspozycyjnego III batalionu 120. pp AK kpt. "Nemo" nie dotarł jeszcze rozkaz dowódcy 120. pp AK nakazujący demobilizację oddziałów zbrojnych podległego mu pułku. Zajmował więc on w dalszym ciągu stanowiska zajęte po opuszczeniu Chrobrza, bacznie śledził zachowanie się nieprzyjaciela, był gotów w każdej chwili pospieszyć z pomocą ludności cywilnej.
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Lasy Sancygniowskie, oddział partyzancki "Mohorta" wspólnie z drużyną z OP "Babinicza" stoczył ponad trzygodzinną, zaciętą walkę z żandarmerią niemiecką z Pińczowa. Niemcy wycofali się tracąc kilku zabitych i mając rannych.
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
Klimontów - pow. jędrzejowski (rejon), o północy drużyny minerskie oddziału AL im. Bartosza Głowackiego i "Iwana Iwanowicza" wysadziły most kolejowy wraz z pociągiem na linii Kozłów-Sędziszów.
[źródło: Józef Guzik; W obronie miechowskiej wsi...]
Las Stradowski, zgrupowanie partyzanckie III batalionu 120. pp AK kpt. "Nemo" biwakowało w rejonie leśniczówki Bugaj. Tu zastał ich rozkaz dowódcy pułku nakazujący demobilizację oddziału. Żołnierzom wypłacono żołd, polecono, powrócić do domów i przejść do pracy konspiracyjnej, każdy ze zdemobilizowanych żołnierzy musiał się ukrywać.
[źródło: B.Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka...]
...
Demobilizacja OD III/120.pp AK była ostatnim aktem otwartej walki z okupantem niemieckim na terenie "Kazimiersko-Proszowickiej Rzeczypospolitej Partyzanckiej".
Oczywiście nie była to ostatnia odsłona walki z okupantem partyzantów z naszego regionu!
